چرا همه چیز را به یاد نمی‌ آوریم؟

ضعف حافظه ممکن است برای همه پیش بیاید؛ شما نمی‌توانید کلید ماشین خود را پیدا کنید، در یک مهمانی، با کسی ملاقات می‌کنید و پنج دقیقه بعد، نامِ او را به خاطر نمی‌آورید. از فروشگاه بیرون می‌آیید ولی به یاد نمی‌آورید که ماشین خود را کجا پارک کرده‌اید. جای نگرانی نیست و هیچ‌کس یک حافظه کامل ندارد. این کاملا طبیعی است که گاهی دچار فراموشی شوید، حتی اگر هنوز جوان هستید.

فراموش کردنِ چه چیزی طبیعی است؟

مواردی که شما به تازگی یاد گرفته‌اید. مانند نام یک فرد جدید در مهمانی. به یاد آوردن چنین چیزی بسیار دشوار است چرا که هنوز در ذهن شما ریشه ندارد. علاوه بر این، مغز شما دارای فضای ذخیره سازی بالایی است. برای به خاطر سپردن اطلاعاتی جدید، مغز نیاز دارد که فضایی جدید برای این اطلاعات ایجاد کند. برای این‌کار مغز جزئیات کم اهمیت و مواردی که کمتر از آن‌ها استفاده می‌کنید را حذف می‌کند.

بنابراین این موضوع کاملا طبیعی است که شما به خاطر نیاورید که وسیله‌ای را کجا قرار داده‌اید یا یک قرار ملاقات که در برنامه خود قرار داده‌ بودید را فراموش کنید. در اغلب اوقات علت اصلی این اتفاق بی‌توجه بودن شما در حین انجام یک کار یا صحبت است. شاید شما به فکر تشنگی خود بوده‌اید تا این‌که به نام یک فرد جدید توجه کنید، یا این‌که در حین پارک کردن ماشین به فکر فهرست خرید خود بوده‌اید. علاوه بر این موارد، در زمان‌هایی که خسته، مریض یا مضطرب هستید، احتمال فراموشی شما بیشتر است.

شما می‌توانید با انجام بعضی کار‌ها حافظه خود را تقویت کنید. شاید نیاز باشد که زندگی خود را سازماندهی (یا سازماندهی مجدد) کنید.

وسایلی را که معمولا گم می‌کنید در یک مکان مشخص قرار دهید، و به این ترتیب احتمال گم شدن آن‌ها در آینده بسیار کم خواهد بود. یک جا‌کلیدی و محلی برای قرار‌دادن شارژر را در خانه خود اختصاص دهید، تا این وسایل جایی مخصوص داشته باشند.

برنامه‌ها، شماره‌‌های تلفن و تاریخ‌‌های تولد را روی کاغذ یادداشت کنید. حتی اگر عادت ندارید که سری به یادداشت‌های خود زده و از این موارد مطلع شوید، عمل نوشتن آن‌ها باعث می‌شود که این موارد را راحت‌تر به خاطر بیاورید.

یک سر‌رسید یا تقویم دیواری تهیه کرده و برنامه‌ها و قرار‌های ملاقات، دور‌همی‌های خانوادگی و هر چیز دیگری را در آن یادداشت کنید. هر شب، قبل از رفتن به رختخواب نگاهی بر برنامه روز آینده بیاندازید تا برنامه‌ و کار‌های خود را در ذهن داشته باشید.

یک رمز عبور آنلاین که از ترکیب دو یا چند کلمه به وجود آمده است را ایجاد کنید، رمز باید به شکلی باشد که شما آن فراموش نکنید و در آن از کلمات یا عباراتی استفاده شود که به راحتی آن‌ را به یاد می‌آورید. مثلا شما می‌توانید سالی که تیم ورزشی مورد علاقه‌تان قهرمان شد را به یک رمز تبدیل کنید: GHPLB86، این جمله مخفف قهرمانی پرسپولیس در لیگ برتر در سال ۱۳۸۶ است.  این چیزی است که برای شما معنی دارد و می‌توانید به یاد داشته باشید، اما برای یک هکر کار ساده‌ای نیست که آن را حدس بزند. اگر این رمز‌عبور را شما نساخته‌اید، یک جمله برای به خاطر سپردن آن بسازید.

 از نام شخصی که به تازگی با او آشنا شده‌اید تا آدرسی که در جستجوی آن هستید، را تکرار کنید. تکرار دوباره هرچیزی به شما کمک می‌کند که آن را در ذهن نگاه دارید.

کار‌هایی را انجام دهید که مغز شما را به چالش بکشد. یک زبان جدید یاد بگیرید، با دوستان خود در مورد یک کتاب بحث کنید یا یک جدول کلمات متقاطع را حل کنید. 

انسان‌هایی که تمایل به معاشرت دارند یا این که با خانواده و دوستان خود همیشه در ارتباط هستند، هوشیار‌تر خواهند بود.

شیوه زندگی و ارتباط آن با حافظه

شیوه زندگی روی حافظه تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال رژیم غذایی می‌تواند روی حافظه تاثیر‌گذار باشد. اگر کلسترول، فشار خون و قند خون شما بیش از حد بالا باشد، ممکن است رگ‌های خونی داخل و اطراف مغز مسدود و آسیب‌دیده شوند. یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان داده افرادی که از چربی‌های اشباع‌شده بیشتری استفاده می‌کنند (چربی که در گوشت و فرآورده‌های لبنی موجود است)، در تست‌های حافظه نسبت به افرادی که این مواد را مصرف می‌کنند، ضعیف‌تر عمل می‌کنند. اگر در نظر دارید که غذای بهتری مصرف کنید، توصیه می‌شود که از رژیم مدیترانه‌ای استفاده کنید. این رژیم غذایی شامل ماهی که غنی از امگا ۳، روغن زیتون که برای سلامت قلب مفید بوده و بسیاری از محصولات تازه است. این مواد ارتباطی مستقیم با حفاظت از تفکر و حافظه دارند.

مورد مفید دیگر برای تقویت حافظه و سلامت بدن، ورزش مرتب است. این کار جریان خون را در مغز شما بهبود می‌بخشد. شما نیاز دارید که در روز ۳۰ دقیقه ورزش کنید و علاوه بر آن خواب کافی کمک می‌کنند که اطلاعات در مغز شما ثبت شوند، و  می‌توانید بعدا به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید.

سیگار کشیدن رگ‌های خونی را مسدود می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند حافظه شما را دچار سردرگمی کنند.

حافظه و پیری

ضعف حافظه در طول سال‌ها بیشتر می‌شود. شما به آرامی شروع به از دست دادن سلول های مغزی خود در ۲۰‌سالگی می‌کنید و مواد شیمیایی خاصی که این سلول‌ها نیاز دارند، کاهش می‌یابد. این منطقی است که حافظه شما در ۲۵ سالگی بهتر از ۵۵ سالگی یا ۷۵ سالگی باشد.

تغییرات حافظه اصلی همیشه نشان‌دهنده بیماری آلزایمر نیست. این اتفاق می‌توند ناشی از سکته، آسیب سر، کمبود ویتامین‌های مورد نیاز یا عدم خواب کافی باشد. تغییرات حافظه اصلی می‌تواند عوارض داروهایی باشد که استفاده می‌کنید. اگر به این موضوع شک دارید، حتما آن را با دکتر خود در میان بگذارید.

البته نشانه‌های خطری هم در این میان وجود دارد. اگر این حواس‌پرتی‌ها زیاد اتفاق می‌افتد. به طور مثال اگر چندین و چند بار فراموش می‌کنید که ماشین خود را کجا پارک کرده‌اید یا در زندگی روزمره، محل زندگی خود را فراموش می‌کنید، حتما به یک دکتر مراجعه کنید. اگر خانواده یا دوستان شما از این که فردی را به خاطر نمی‌آورید، تعجب کنند، فردی چون یک دوست یا خویشاوند، نیاز است که با یک پزشک مشاوره داشته باشید.

اگر با شخصی زندگی می‌کنید که شخصیت او در حال تغییر است، سردرگم به نظر می‌رسد و نمی‌داند که چه کسی است و در چه سالی زندگی می‌کند، او را به یک پزشک نشان دهید.