تفاوت افراد ثروتمند و مردم عادی در استفاده از تکنولوژی

اگر کارآفرین باشید، هیچ زمانی نمی‌توانید از تلفن‌همراه و کامپیوترتان دور بمانید؛ زیرا برای استفاده از فرصت‌ها باید روابط و اعتباری برای خود در دنیای اینترنت دست‌وپا کنید. همچنین نمی‌توانید از چک‌کردن ایمیل‌ها، شبکه‌های اجتماعی، تقویم و دیگر برنامه‌های مدیریت پروژه‌ باز بمانید؛ زیرا ممکن است فرصت‌های خوبی را از دست بدهید.

اما آیا درست است که به‌صورت ۲۴ساعته از تکنولوژی استفاده کرد؟

بسیاری از کارشناسانِ حوزه‌ی تکنولوژی و دیگر حوزه‌ها، این خطرات را شناخته و تلاش می‌کنند نقش تکنولوژی را در زندگی شخصی‌شان کم کنند. کارشناسان از ابزارهای جدید دوری می‌کنند، اجازه نمی‌دهند فرزندانشان به‌مدت طولانی تلویزیون تماشا کنند و آن‌ها را به مدارس والدورف می‌فرستند. در این مدارس، یادگیریِ عملی و پرورش تخیل در اولویت قرار دارد و به این ترتیب، کودکان تا سال‌های اولیه‌ی نوجوانی از هیچ دستگاه کامپیوتری استفاده نمی‌کنند.

مقدمه‌ای بر اعتیاد به تکنولوژی

تکنولوژی مدرن از ضعفی قدیمی در انسان بهره می‌برد: اعتیاد رفتاری. اما در این حوزه به‌جای تزریق مواد مخدر، ما مستقیماً با ورود به دنیای بازی یا چک‌کردن پست‌های بی‌انتهای شبکه‌های اجتماعی، احساس لذت می‌کنیم. این احساس، پاداشی است که مغز به‌خاطر تکرار فعالیتی کم‌هزینه به انسان می‌دهد؛ فعالیتی که در عین کم‌هزینه‌بودن، برای وی ارزش زیادی به ارمغان می‌آورد (مثل انتشار مطلبی در فیسبوک و دریافت انبوهی از نظرات).

تکنولوژی مدرن، نه‌تنها پرداختن به فعالیت‌های معمول اعتیادآور مانند شرط‌بندی و خرید وسواسی را آسان‌تر می‌کند؛ بلکه عادت‌هایی جدید را نیز ابداع کرده است؛ مانند زیاده‌روی در تماشای فیلم‌ها و سریال‌ها، گشت‌وگذار در اینترنت با استفاده از تلفن‌های همراه و چک‌کردن دائمی تعداد لایک‌ها. تمام این فعالیت‌ها باعث ترشح سیلی از هورمون لذت یا دوپامین می‌شوند.

برنامه‌ها و وب‌سایت‌های خلاقانه بدون شک ابزارهای مفیدی هستند؛ اما افراد زیادی در دام آن‌ها و به‌مخصوص شبکه‌های اجتماعی گیر می‌افتند. بعضی کارشناسان، مانند تریستان هریس، مسئول سابق اخلاقیات در طراحی سایت گوگل معتقد است که تکنولوژی بیشتر از همیشه به‌دنبال جلب‌توجه افراد است. به‌گفته‌ی وی: «در پشت هر برنامه‌ای که باز می‌کنید، هزار مهندس وجود دارند که می‌خواهند شما هر چه بیشتر از برنامه‌شان استفاده کنید».

تغییرات در تبعیض دیجیتالی

نابرابری در دسترسی به تکنولوژی و اطلاعات، تابه‌حال مشکل بزرگی بوده است. اما این به‌اصطلاح تبعیض دیجیتالی در جوامع غربی به‌سرعت در حال نابودی است: از سال ۲۰۱۷، بیش از ۷۰ درصد از خانواده‌هایی که درآمد پایین داشتند، اعلام کرده‌اند که یک کامپیوتر خانگی دارند و تقریباً  نیمی از کودکانِ بالای هشت سال آمریکایی نیز برای خود تبلت دارند (اما در سال ۲۰۱۱ این آمار تنها ۱ درصد بود). چنین نرخ رشدی واقعاً حیرت‌انگیز است.

دوری کلارک، نویسنده‌ی کتاب «ای کارآفرین» (برترین کتاب سال ۲۰۱۵ در حوزه‌ی مدیریت و رهبری) می‌گوید:

واقعاً فکر می‌کنم که این مسئله از برخی جهات به مرزبندی جدیدی، شبیه به اختلاف‌های طبقاتی منجر می‌شود؛ همان‌طور که پولدارها غذاهای سالم، کامل و ارگانیک می‌خورند و بی‌پول‌ها فست‌فود.

اعتیاد، پدیده‌ی جدیدی نیست؛ این موضوع برای هزاران سال در اذهان انسان‌ها تثبیت شده است. اما تکنولوژی‌های مدرن با چنان سرعتی برای ما انواع سرگرمی‌های شگفت‌انگیز را طراحی می‌کنند، که تا به‌حال سابقه نداشته است. این امر فقط یک مد زودگذر نیست؛ بلکه تهدیدی برای جامعه است. تنها سؤال این است که چقدر می‌توانیم اعتیادمان را پیش از آن که خیلی دیر شود کنترل کنیم؟