آموزش طراحی تجربهی کاربری؛ قسمت یازدهم: معرفی آخرین روندهای طراحی UX
طراحی تجربهی کاربری، همواره درحال گسترش و تکامل است. طی سالهای اخیر، اوجوفرودهای فراوانی در این حوزه را شاهد بودهایم؛ از روندهای بعضا نامطلوبی نظیر رنگهای روشن و طرحبندیهای تجربی (Experimental Layouts) تا رواج عناصر لذتبخشی مانند فایلهای گیف و میکروکپی. بهنظر میرسد در این بخش، همیشه چیزهای جدیدی برای امتحانکردن وجود دارد. البته، روندهای طراحی UX از صنعت سریع و پیشرفتهی فناوری نیز تأثیر میگیرند؛ چنانکه نوآوریهایی مانند واقعیت افزوده و بزرگشدن صفحهنمایش گوشیها، طراحان را وادار کرده از دریچههای جدیدی به UX نگاه کنند.
در طول سال ۲۰۱۸، طراحی UX پیشرفتهای جالب و هیجانانگیزی را شاهد بود و احتمالا در سال جاری نیز، محوربودن تجربهی کاربری ادامه پیدا میکند. در این مطلب، روندهای مهم UX در سال ۲۰۱۹ را به شما معرفی میکنیم.
تغییر طراحی مسطح به طراحی متریال
اگر در حوزهی طراحی وب فعالیت کرده باشید، حتما میدانید استقبال از طراحی مسطح یا Flat Design بهمرورزمان کاهش یافته است. از زمان ظهور طراحی متریال (متریال دیزاین) در سال ۲۰۱۴، طراحی تجربهی کاربری در سطح بسیار جذابتر و تعاملیتری توسعه یافته و انیمیشنهای ریسپانسیو، آیکونهای 3D، مؤلفههای سایهروشن، ترنزیشنها و ویژگیهای دیگر، مطلوبیت UX را بهشدت افزایش دادهاند.
طراحان UX و UI بهآرامی از مینیمالیسم کسالتآور و خشک و تنظیم روشنایی کلی تصویر و سایر ویژگیهای طراحی مسطح عبور و بهسمت سرزندگی، تعاملات گرایی، جزئیات (در بافت و الگو)، سازگاری طراحی با دستگاههای مختلف، سفارشیسازی و رویکردهای کاربرمحور حرکت کردهاند.
خبر خوشحالکننده این است که طراحی مسطح که پیشازاین بهدلیل سهولت استفاده موفقیت زیادی کسب کرده بود و طراحی متریال، از سه ویژگی بسیار مهم مشترک برخوردار هستند: نوعی از تساعی برای مینیمالیسم و ساختار و استفاده از رنگهای روشن.
فعالشدن رابط کاربری ازطریق صدا
بیشک رابطهای صوتی یکی از روندهای مهم سال جاری خواهند بود. تحولی که دستیارهای صوتی مانند الکسا، سیری، گوگل اسیستنت، اکو و... در UI ایجاد کردند، در سال جاری نیز، موج جدیدی در طراحی UX و UI بهوجود میآورد. حذف نیاز به تایپکردن و فراگیرشدن رابطهایی که با دستورهای صوتی کار میکنند، یکی از روندهای بزرگ سال ۲۰۱۹ است. درحالحاضر، ۹۰ درصد از دستورهای صوتی درست تشخیص داده میشود؛ بنابراین، رابط کاربری Voice-Activated گزینهی کاربردی و مفیدی محسوب میشود. درحالیکه حتی بهینهسازی موتور جستوجو نیز سؤالات مبتنی بر دستورهای صوتی را جستوجو قرار میکند، رابطهایی که با صدا فعال میشوند، دقیقا همان چیزی هستند که کسبوکارها نیاز دارند.
تجربههای محتوامحور
«محتوا پادشاه است». مدتها است که UX و UI صرفا به طراحی وبسایت و اپلیکیشن محدود نمیشوند. کسبوکارهای امروزی باید داستانهای قانعکنندهای دربارهی تجربیات دیجیتالی خود منتشر کنند؛ بنابراین، طراحی باید بسیار آگاهانه و مبتنی بر دادههای کاربران (مانند رفتار و ترجیحات و سفر مشتری) پیش رود.
تا این مرحله، همهی ما واقفایم که UX بدون محتوا به تکامل نمیرسد؛ اما پیشبینی میشود در سال جاری، محتوا به بخش مهمی از خود طراحی تبدیل شود. بهعبارتِدیگر، باید محتوایی را بهعنوان بخشی از اصول طراحی UX در نظر بگیرید که برای مخاطبان هدف، مرتبط و سودمند و دسترسپذیر محسوب میشود. هدف این است که به ترکیب مناسب «محتوا» و «فناوری» دست یابیم تا بتوانیم مرتبطترین تجربهی کاربری را ایجاد کنیم؛ اما این دو عنصر چگونه از یکدیگر پشتیبانی میکنند؟
- عناصر بصری بهصورت مرتب در ساختاری قرار میگیرند که بهوضوح اهداف محتوا را انتقال میدهد.
- عناصر اضافی و غیرضروری حذف میشود که باعث شلوغی و بههمریختگی طراحی میشوند و UX روی محتوای موردنیاز کاربر متمرکز میشود.
- صفحهنمایش تاحدممکن خلوت و روشن باقی میماند تا هم محتوا و هم طراحی مفهوم بیشتری پیدا کنند.
تجربهی کاربری شخصیسازیشده
مشتریان رابطهایی را ترجیح میدهند که براساس سلیقه و راحتی آنها شخصیسازی شدهاند. بهترین ویژگی و مهمترین مزیت شخصیسازی، جذابیتبخشیدن به طبیعت و نیازهای انسانی است. طبق آمار، ۳۳ درصد از مشتریان ارتباط خود را با کسبوکارهایی قطع میکنند که به شخصیسازی سفارش و نیاز آنها اهمیت نمیدهند.
طراحان باید نیازهای مشتریان را باتوجهبه تراکنشهای سابق آنها کشف کنند. درک و تحلیل تراکنشهای گذشتهی مشتریان، طی مراحل مختلف و با ارزیابی تاچپوینتها یا نقاط تماس، ترجیحها، خریدها، دیدگاهها و انتقادها مشتریان انجام میشود و تأثیر فوقالعادهای بر ارائهی تجربههای شخصیسازیشده خواهد گذاشت.
شخصیسازی (Personalization) یکی از روندهای پویا و داینامیک UX است و مزایای منحصربهفرد آن نیز قابلیادگیری و قابلاصلاح و سازگاری هستند. زمانیکه تجربهی کاربری را براساس خصوصیات شخصیتی و رفتار و رویکرد کاربران یا براساس تجزیهوتحلیل داده شخصیسازی میکنید، چیز واقعا ارزشمندی به کاربران خود ارائه میدهید.
شخصیسازی UX بهمعنی ایجاد تجربهای برای کاربر سفارشی است که نیازهای مرتبط کاربر خاص یا گروهی از مخاطبان را هدف قرار میدهد و بهعقیدهی بیشتر کارشناسان، یکی از روندهای تأثیرگذار طراحی UX در سال ۲۰۱۹ خواهد بود.
استفادهی بیشتر از ویدئو
مدتها است که محتوا از محدودهی واژهها و متنها فراتر رفته و در شکلها و فرمهای مختلفی ارائه میشود. این روزها، رسانههای اجتماعی و فروشگاههای تجارت الکترونیک ازطریق ویدئو توجه کاربران را جلب میکنند. درواقع، ویدئو یکی از راههای زیبای ارائهی محتوای مهمی است که به خلق تجربهای کاربرپسند منجر میشود. نتایج یکی از مطالعات سیسکو نشان میدهد تا سال ۲۰۲۱، ویدئو حدود ۸۰ درصد از کل ترافیک اینترنت را ازآنِ خود میکند. یادآوری میکنیم کاربران اینترنت بهطور متوسط ۸ ثانیه روی یک بخش تمرکز میکنند و ما به کمک ویدئو میتوانیم مفاهیم بیشتری در زمان کمتری بیان کنیم. اگر ویدئو هوشمندانه ساخته شود و مؤلفههای هدف را در جایگاه درستی قرار دهد، هر ثانیه از آن بازدهی دارد. بهگفتهی کارشناسان، درحالحاضر نیز عمدهی ترافیک اینترنتی از ویدئوها، بهویژه فیلمهای کوتاه میآید. البته در حوزهی طراحی UX، ویدئو روند جدیدی نیست؛ اما بهدلایلی که گفتیم، بهسرعت درحالپیشرفت است.
ناوبری ساده و صرفهجویی در زمان
در قسمتهای قبل گفتیم اگر بارگذاری صفحات وب و اپلیکیشنها بهطول بینجامد، کاربران بهراحتی برنامهی شما را ترک میکنند. شفافیت و مفهومبودن و صرفهجویی در زمان، ویژگیهایی هستند که در اغلب روندهای سال ۲۰۱۹ تکرار میشوند. همانطورکه حالا بیش از هر زمان دیگری، روی زمان بارگذاری صفحات تأکید میشود، ناوبری نیز باید بههمان اندازه روشن و ساده و سریع باشد. جریان ویژگیها (فیچرها) و توابع و عملیات باید تاحدممکن ساده شود تا کاربران بتوانند ازطریق تعاملات مشخص، سریعا مشکلات خود را حل کنند یا به اهداف خود دست پیدا کنند.
تا این مرحله انتظار داریم طراحی متریال، انیمیشن، عناصر بصری واضح و طراحی متمایز، جایگزین صفحهنمایشهای شلوغی شود که با منوهای متعدد و آیتمهای غیرضروری پر شدهاند.
واقعیت افزوده
تبدیلشدن صفحهنمایش به رابط کاربری، تنها اولویت و نقطهی تمرکز طراحان نیست؛ بلکه یکی از روندهای طراحی چشمگیر UX در سال جاری، بهرهگیری از AR خواهد بود. پیشازاین، برندهای بزرگی نظیر والمارت، در طراحی دستگاههای خود از AR استفاده کردهاند و حالا بهترین طراحان جهان درحالامتحان راهکارهایی هستند که واقعیت افزوده را به بخشی از اپلیکیشن تبدیل میکند.
بهنظر میرسد AR راه خود را از صنعت «بازی» به دنیای خردهفروشیها نیز بازکرده است. پیشرفتهای این فناوری آیندهی تجربهی کاربری را متحول میکند؛ چنانکه واقعیت افزوده حتی اقدام و درخواستهای بعدی کاربر در سفر مشتری را نیز پیشبینی میکند.
انیمیشنهای هدفمند
همانطورکه قبلا اشاره کردیم، انیمیشن یکی از اجزای بصری بسیار تعاملی شناخته میشود؛ اما اتفاق مهمی که اخیرا روی داده، این است که دیگر انیمیشنها، صرفا تصاویر متحرک جذابی نیستند که توجه کاربران را بهخود جلب میکنند. حالا حرکت، تغییر و انتقال تصاویر، اطلاعات زیادی را منتقل میکند که درغیر اینصورت، باید راه پیچیدهتری برای بیان آنها انتخاب میکردیم.
ارتباط با مشتریان در سطوح عمیقتر، به این معنا است که در هرلحظهی تعامل، کنار آنها باشید و کاری کنید هرلحظه پرمفهوم و باارزش محسوب شود. طراحی موشن (Motion) فراتر از معرفی اجزا و پرکردن فاصلهها یا شکافها است. حرکت رساتر از نوربندی و مکانیابی و عناصر استاتیک صحبت میکند. انیمیشنهای هدفمند، هرکدام داستانی بیان میکنند که اطلاعات مفیدی دراختیار کاربر میگذارد.
گرادیان ۲.۰؛ رنگهای درخشان و تمهای تیره
صفحهنمایشهای جدید رنگها را بسیار عالی نمایش میدهند و این امر را در تصاویر پیشفرض پسزمینه نیز مشاهده میکنیم. بههمیندلیل، طراحانِ رابط کاربری زمانیکه از گرادیانهای تأثیرگذار استفاده میکنند، باید توجه بیشتری به محدودیتهای دسترسپذیری کنند. گرادیان ۲.۰ میتواند عمق و ابعاد رابط کاربری را بهتر مشخص کند. این ابزار دقیق و ساده است و از رنگهای ناسازگار استفاده نمیکند. بهعلاوه، از منبع نور واضحی برخوردار است که با تطبیق اشکال عمق را ایجاد میکند.
در بحث رنگ، انتظار میرود لایهها و رنگهای ترکیبی بیشتری مشاهده کنیم. درحقیقت، حتی پالت مونوکروم نیز بهلطف بُعد و عمق، زیبایی بصری درخورتوجهی ارائه میکند. شکی نیست حتی رنگهای جذاب و گرادیانهای پرمفهوم نیز در پسزمینهی تاریک جلوهی بهتری دارند. بههمیندلیل، پیشبینی میشود اپلیکیشنها به ارائه و بهبود تمهای تیره ادامه دهند.
نکته: گرادیانها و پسزمینههای تاریک و رنگهای درخشان، تنها روندهایی نیستند که با قواعد دسترسپذیری ناسازگارند. بهطور سنّتی، رنگهای روشن برای بیان تأکید و اهمیت بهکار میروند. اگر طراحان تکیهی زیادی به رنگها داشته باشند، چه راهی برای بیان تأکید باقی میماند؟ بهیاد داشته باشیم همهی کاربران به صفحهنمایش OLED دسترسی ندارند. دراینصورت، ممکن است برخی از گرادیانها را از دست بدهیم. کنتراست بیشازحد نیز تمرکز کاربران را از بین میبرد. تمهای تیره نیز در روزهای آفتابی و در فضای بیرون بهخوبی مشخص نیستند.
تجربههای بدون فریم
از زمانیکه گوشیهای گلکسی اس 8 و آیفون 10 عرضه شدند، تجربههای بدون فریم نیز توسعه پیدا کردند. کاربران انتظار دارند اپلیکیشنها از این فضای صفحهنمایش استفاده کنند و تجربهی محتوای غنیتر با تصاویر و ویدیوهای باکیفیت را دراختیار آنها بگذارند. زمانیکه طراحان بهمنظور برآوردهکردن انتظارات کاربران اپلیکیشنهای تمامصفحه را طراحی میکنند، باید در نظر بگیرند شاید ناوبری و تعاملات داخلی برنامه از ضربهی انگشت به اشاره تغییر کند.
طراحی احساسی
انیموجیها صرفا برای خنده خوب نیستند و بهنظر میرسد موج جدیدی از طراحی را پایهگذاری میکنند. ایموجیهای حیوان مانند اپل که از صدای خود کاربر استفاده و ژست چهرهی آنها را تقلید میکنند، به کاربران اجازه میدهند احساسات خود را دقیقتر بیان کنند. این تأکید بر احساسات، تا تعاملات صوتی و چتباتها ادامه پیدا میکند.
به این موضوع فکر کنید: تا چند سال پیش، همه فکر میکردیم چتباتها معادل ارتباطات بیروح و روباتیک هستند؛ اما حالا چتباتها و هوش مصنوعی (AI) شخصیت دارند. آنها شوخی میکنند یا از شما سؤالاتی میکنند یا حتی با شما گپ میزنند. درواقع، بهراحتی میتوانیم اهمیت احساسات را در تعاملات هر طراحی مشاهده کنیم. این فناوری به کاربران اجازه میدهد راهی طبیعی برای ارتباط با UI دراختیار داشته باشند. بههمیندلیل، طراحی احساسی یکی از روندهای انکارناپذیر طراحی UX محسوب میشود و انتظار میرود در سال جاری، دراینزمینه تجربههای کاربرپسندتری شاهد باشیم.
احراز هویت بیومتریک
واقعیت این است که این روند را نمیتوانیم آخرین روند UX بدانیم؛ ولی از نوعی فناوری انقلابی صحبت میکنیم که نرخ کاربردهای آن، دائما درحالافزایش است. در برههای از تاریخ که مسائل امنیتی کسبوکارها را تا حدمرگ میترساند و نفوذ فزاینده به تلفنهای همراه و تراکنشهای آنلاین را شاهدیم، مدیریت هویت و تأیید هویت نگرانی اصلی بسیاری از مردم جهان است. احراز هویت بیومتریک میتواند مشکلات فوق را حل کند؛ بههمیندلیل، به یکی از روندهای مهم UX و UI تبدیل میشود. این فناوری میتواند امنیت کسبوکارها و نیز کاربران نهایی را تضمین کند و پیرو آن، تجربهی کاربری را بهطور درخورتوجهی بهبود دهد.
انتظار میرود بخش مالی و بانکداری با بهرهگیری از احراز هویت بیومتریک خود تجربیات دیجیتال مؤثری در طراحی UX ارائه کند. البته، کاربردهای احراز هویت بههمین گزینه ختم نمیشود. درحالحاضر، احراز هویت ازطریق تشخیص چهره، تشخیص صدا، اثرانگشت و اسکن عنبیه، آخرین روند UX موبایل محسوب میشود که همین حالا هم درحالکسب کشش بیشتری با دستگاههای تلفنهمراه است.
طراحی سازگار در دستگاههای مختلف
باتوجهبه تنوع دستگاههای متصل به اینترنت که تجربهای دیجیتالی به کاربران ارائه میکنند، هدف فعلی فراهمکردن تجربهای یکپارچه و منسجم، صرفنظر از نوع دستگاه است. پیشبینی میشود در آیندهی نزدیک، اولویت طراحی UX از شعار Mobile-Friendly یا سازگار با موبایل فراتر رود. شرکتهایی که میخواهند تجارب دیجیتالی موفقی را ارائه کنند، «تجربهی منسجم و یکسان در همهی دستگاهها» را نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت میدانند.
طراحی برای صفحهنمایش انعطافپذیر
نمایشگرهای منعطف دیگر رؤیا نیستند. اولین گوشیهای تاشدنی وارد بازار شدهاند و بسیاری از کسبوکارها بهدنبال تهیهکردن این محصولات هستند. گرچه طراحان UX با مشکل متفاوتی درمقایسهبا طراحی ریسپانسیو مواجهاند، پیشبینی میشود با افزایش عرضهی گوشیهای تاشدنی و نمایشگرهای انعطافپذیر، این روند نیز جایگاه مهمتری پیدا کند.
سخن پایانی
فراموش نکنیم در هرسال یا هرزمانی، هدف اصلی UX تسهیل استفاده و کاربرد است. مهم نیست تجربهی دیجیتال را روی چه دستگاه یا رابطی ارائه میکنید. اگر هر ویژگی یا هر مؤلفهی برنامهی شما باعث سردرگمی کاربران شود یا زمان تعاملات آنها را افزایش دهد، طراحی UX شما به بیراهه رفته است.
هنوزهم ویژگیهایی مانند مراحل طولانی ثبتنام در برنامه یا سیستم، تنظیم رمزهای عبور متعدد برای اقدامات مختلف، استفاده از طراحی واحد برای نسخهی موبایل و دسکتاپ، اشتباهات رایجی هستند که باعث افت تجربهی دیجیتال میشوند.
نظرات