معرفی کتاب: سینگولاریتی (تکینگی) نزدیک است اثر ری کرزویل

کتاب تکینگی نزدیک است درباره‌ی آینده است که آن را آینده‌پژوهی سرشناس به‌نام ری کرزویل نوشته است. این دانشمند علوم رایانه و مخترع و آینده‌نگر مشهور، درباره‌ی سینگولاریتی یا تکینگی زیاد صحبت کرده است. او تابه‌حال سه کتاب درباره‌ی این موضوع نوشته که سومین آن‌ها همین کتاب حاضر است. به اعتقاد او، در سال ۲۰۴۵ هوش مصنوعی به‌طور شگفت‌آوری بر هوش انسانی برتری پیدا خواهد کرد. این درحالی است که همه می‌دانیم هوش مصنوعی ساخته‌ی دست انسان است. ممکن است روزی چنین اتفاقی بیفتد؟ پیامد این رخداد در زندگی انسان‌ها چه خواهد بود؟

برای بررسی و معرفی این کتاب با ما در زومیت همراه باشید.

سخن اصلی کتاب

کتاب تکینگی نزدیک است به وضعیت زندگی انسان در سال‌های آینده‌ی نه‌چندان دور می‌پردازد. این کتاب نقش پررنگ فناوری و هوش مصنوعی را در موجودیت انسان نمایش می‌دهد و می‌گوید دوران زندگی انسان‌ها به قبل و بعد از اتفاق تکینگی تقسیم خواهد شد. در این کتاب، از ری کرزویل مطالب بسیاری می‌آموزیم. کرزویل نویسنده‌ای است که به‌خاطر کتاب‌هایش درباره‌ی آینده و نیز اختراع‌های علمی‌اش بسیار مشهور است.

مفهوم سینگولاریتی (تکینگی)

در ریاضیات، تئوری سینگولاریتی یا تکینگی فضاهایی را مطالعه و بررسی می‌کند که تقریبا و نه کاملا توپولوژیک و چندگانه هستند. یک رشته اگر از ضخامتش صرف‌نظر شود، می‌تواند به‌عنوان مثال از دیدگاه خمیدگی تک‌بعدی مطرح شود. در علوم طبیعی، مفهومی با عنوان تکینگی گرانشی وجود دارد. در این علوم، تکینگی فضایی است که در آن از کمّیّت‌های انحنای فضازمان برای اندازه‌گیری گرانش زمین با تعداد فراوان استفاده می‌شود؛ به‌گونه‌ای‌که این داده‌ها دیگر تابع مختصات قرارگرفته در آن نیستند.

تکینگی فناوری که در کتاب مدنظر از آن صحبت می‌شود، از خلق هوش مصنوعی فراتر از هوش انسانی صحبت می‌کند. این موضوع یکی از داغ‌ترین بحث‌های اخیر بوده است. برای بررسی دقیق‌تر این مفهوم می‌توانید مقاله‌ی همه چیز درباره تکینگی فناوری را مطالعه کنید.

پیش‌بینی آینده

کرزویل در کتاب خود از قانون بازگشت شتاب‌دهنده‌ها صحبت می‌کند که خودش وضع کرده است. این قانون در آینده‌پژوهی و تاریخ فناوری افزایش درخورملاحظه‌ای در نرخ تغییرات فناورانه در طول تاریخ نشان می‌دهد. نویسنده‌ی کتاب طبق این قانون رشدی نمایی را در فناوری‌هایی نظیر رایانه، ژنتیک، فناوری نانو، روباتیک و هوش مصنوعی پیش‌بینی می‌کند. وقتی سینگولاریتی به‌وقوع بپیوندد، کرزویل معتقد است هوش ماشینی به‌طور نامحدود از مجموع تمام هوش‌های انسانی قدرتمندتر خواهد شد.

در این کتاب، از تکینگی به‌عنوان عطفگاه یا دوره‌ی زمانی خاصی سخن به‌میان آمده که رشد فناوری باعث محو مرز میان فناوری و طبیعت شده است. همچنین، این تکینگی در خلاصه‌ای از ایده‌ها ارائه می‌شود که جهش‌های فناورانه‌ی پیشرو را در آینده به‌تصویر می‌کشد و این همان نقطه‌ای است که فناوری با بیولوژی و مغز انسان ادغام می‌شود و بعد بر آن غلبه می‌کند.

تکینگی نقطه‌ای برای پیوند هوش مصنوعی و هوش انسان است. نئوکورتکس‌ها در مغز انسان گسترش پیدا می‌کنند و با هوش مصنوعی می‌توانند ارتباط و اتصال پیدا کنند. مغز انسان با داده‌هایی غیر از زیست طبیعی‌اش درگیر می‌شود و درنتیجه‌ی این عمل، انسان به هوش برتر و فوق‌العاده‌ای دست پیدا می‌کند و همه‌چیز حتی احساسات انسانی را بهتر می‌فهمد و جذاب‌تر می‌شود. این ادغام هسته‌ی اصلی سینگولاریتی یا تکینگی است. این مباحث را کرزویل در سخنرانی خود در Ted در سال ۲۰۱۴ کامل شرح داده است که از اینجا می‌توانید این سخنرانی را ببینید.

تکینگی نزدیک است

کرزویل در مسیر آینده‌گرایانه‌اش شش عصر و دوره‌ی اصلی را فرمول‌بندی و پیش‌گویی کرد. هر دوره با دوره‌ی قبلی ازطریق ادغام اطلاعات جدید با دانسته‌های دوران گذشته در زمینه‌ی فناوری به‌طور پیش‌رونده‌ای در ارتباط است. این نوعی توالی ادغام اطلاعات در تمام جنبه‌هایی است که امروزه با آن‌ها سروکار داریم.

عصر اول: فیزیک و شیمی

عصری که ذخیره‌سازی اطلاعات را در ساختارهای پایه‌ای به بحث می‌گذارد. دانشمندان آن‌ را به‌شکل بلوک‌های سازنده‌ی زندگی، یعنی اتم‌ها و مولکول‌ها می‌دانند.

عصر دوم: زیست و دی‌ان‌ای (DNA)

اطلاعات هر انسان در DNA او ذخیره می‌شود که به‌عنوان پایه‌های سازنده‌ی ژنتیک شناخته می‌شوند. کرزویل توانایی شکوفایی و افزایش خلاقیت انسان‌ها را در به‌روزرسانی و پیشرفت این اطلاعات موجود در DNA می‌داند.

عصر سوم: مغز انسان

با تحول و دگردیسی تدریجی از عصر دوم، DNA و ذرات پایه‌ی موجودات زنده را قادر می‌سازند که با اندام‌های حسی خود اطلاعات را تشخیص دهند و آن‌ها را به‌صورت داده در اندام متحول‌شده و پیشرفته‌ی خود به‌نام مغز ذخیره کنند. 

عصر چهارم: فناوری

دراثر افزایش توانایی‌های مغزی در عصر سوم، هوش انسانی به‌سمت مرحله‌ای از خلاقیت پیش می‌رود که ظرفیت‌های خود را روی ماشین‌ها اجرا و کپی کند. ایجاد فناوری امروز به زندگی بشر تبدیل شده‌ است. نرخ تکامل در انسان‌ها و فناوری مقایسه‌کردنی نیست. 

عصر پنجم: پیوند فناوری

در این دوره، پیوند هوش انسانی و فناوری را شاهد هستیم. چراغ انتهای تونل برای قواعد آینده‌پژوهی ریموند کرزویل در عصر پنجم است که تشخیص‌دادنی می‌شود.

عصر ششم: بیداری جهان

این دوره، اوج قواعد کرزویل را به‌تصویر می‌کشد. جهان که از خواب بیدار می‌شود، نقطه‌ی اوج یا پیامدی از تکینگی در جهان رخ می‌دهد. در این زمان، هوش ترکیبی از مغز طبیعی انسانی و نبوغ پیشرفته انسان در فناوری خواهد بود. این عصر همان پیش‌بینی کرزویل است.

درباره‌ی نویسنده

ری کرزوایل یا ری کرزویل (به‌انگلیسی: ray Curzweil) هوادار بحث‌برانگیز نقش ماشین‌ها در زندگی آینده‌ی انسان، دانشمند، آینده‌پژوه و مخترعی مشهور است. او در سال ۱۹۴۸ در امریکا متولد شده و نشان نوآوری آمریکا را ازآنِ خود کرده است. ازجمله اختراعات او پویشگر (اسکنر) مسطح با شارژ همراه و ماشین تقلیدگر موسیقی و ماشین شناسایی‌کننده‌ی لغات سخنرانی است. او همچنین برای نابینایان ماشین خوانش متن را اختراع کرد.

کرزویل مدرک علوم کامپیوتر و ادبیات را از دانشگاه MIT دریافت کرده است. آن‌قدر به علوم رایانه علاقمند بود که در همان سال اول، تمام دروس رایانه را با موفقیت گذراند و در حین تحصیل، شرکت رایانه‌ای خود را تأسیس کرد. حوزه‌های دلخواه او هوش مصنوعی و سلامتی و آینده‌پژوهی است.

درحا‌ل‌حاضر، کرزویل برای جلوگیری از پیری روزانه چندین قرص مصرف می‌کند. بنابراین، باید دید می‌تواند برای دیدن روز تحقق پیش‌بینی خودش در ۲۷ سال بعد جوان بماند یا خیر. وی در چند سال اخیر در حوزه‌ی هوش مصنوعی با شرکت گوگل مشغول همکاری است.

درباره‌ی کتاب

عنوان کامل کتاب این است: تکینگی نزدیک است: وقتی انسان بر زیست‌شناسی پیشی می‌گیرد. کتابی واقعی درباره‌ی هوش مصنوعی و آینده‌ی بشر است که در سال ۲۰۰۵، ری کرزویل، مخترع و آینده‌پژوه نامدار نوشته است. کتاب ۶۷۲ صفحه دارد و در وب‌سایت آمازون از اینجا می‌توان تهیه کرد.

مطالب این کتاب براساس ایده‌های قبلی ری کرزویل نوشته شده که در کتاب‌های قبلی‌اش با نام‌های عصر ماشین‌های هوشمند در سال ۱۹۹۰ و عصر ماشین های معنوی در سال ۱۹۹۹ بیان شده است. این‌بار کرزویل عبارت تکینگی را مطرح می‌کند که پیش‌ازاین، پروفسور وینگه در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۳ به‌صورت عمومی معرفی کرده بود.

کتاب حاضر در ایران ترجمه‌ای ندارد و تاکنون، به زبان فارسی ترجمه نشده است. باوجوداین، مقاله‌هایی درباره‌ی موضوع این کتاب و نیز سخنرانی‌های ری کرزویل در برخی از وب‌سایت‌های فارسی‌زبان منتشر شده است. با جست‌وجوی نام فارسی کتاب در گوگل می‌توانید به این مقالات دسترسی پیدا کنید.

سخن پایانی

پیش‌بینی آینده باتوجه‌به ناآگاهی بسیار انسان و نبود امکان تسلط همه‌جانبه‌ی او بر جهان هستی، مسئله‌ای است که به سختی باورپذیر می‌شود. بااین‌حال ناممکن هم نیست؛ چنانکه پیش‌از‌این کسانی چون ری کرزویل توانسته‌اند در گذشته سال‌های کنونی را پیش‌بینی و درباره‌ی آن درست اظهارنظر کنند. البته این برای اطمینان از درستی سایر پیش‌بینی‌های آن‌ها دلیل متقنی نیست؛ اما می‌تواند ما را به فکر وادارد. شاید لازم باشد بیش از گذشته به آماده‌شدن برای آینده‌ای کاملا متفاوت و جدید بیندیشیم و بیشتر مطالعه کنیم و از اکتشافات جدید بشری در حوزه‌ی هوش مصنوعی و کارکرد آن در زندگی روزمره غافل نشویم. این مسئله در تمام ابعاد زندگی ما انسان‌ها ازجمله کسب‌وکار و شغلمان نیز تأثیر دارد.

بعضی‌ها معتقدند جهان به‌سمت بدتر شدن می‌رود و هرچه می‌گذرد، انسان‌ها عواطف و انسانیت کمتری دارند. باوجوداین، در پیش‌بینی‌های کرزویل خلاف این امر نشان داده می‌شود. او اعتقاد دارد انسان‌ها دراثر هوش بیشتر بااحساس‌تر و بهتر می‌شوند. درواقع، اَبَرانسان‌ها را موجودات تکمیل‌یافته‌ای از نسل انسان می‌داند که دنیا را به‌جای بهتری برای زندگی تبدیل خواهند کرد.

شما کاربران عزیز دراین‌باره چه فکر می‌کنید؟ منتظر شنیدن دیدگاه‌های شما هستیم.