ارز دیجیتال فیسبوک شاید عملکردی شبیه به امتیاز وفاداری داشته باشد

شاید تغییر مسیر احتمالی فیسبوک از شبکه‌های اجتماعی عمومی‌تر به‌سمت پیام‌رسانی خصوصی، آن‌چنان با استقبال مناسب کاربران و کارشناسان روبه‌رو نشد. دراین‌میان، اخبار دیگر درباره‌ی تصمیم‌های آتی زاکربرگ برای فیسبوک شاید توجه بیشتری به‌خود جلب کنند. یکی از تصمیم‌های مهم، ورود به حوزه‌ی رمزارز از سوی فیسبوک است که مدت‌ها هم موضوع گمانه‌‌زنی‌ها و شایعات رسانه‌ای بود.

برخی تحلیل‌گران در اظهارنظرهایی سریع ادعا کردند اقدام فیسبوک مبنی‌بر کاهش نرخ کارمزدها، توانایی آن‌ها برای درآمدزایی کوتاه‌مدت از فرایندهای پرداخت را کاهش خواهد داد. البته اگر هدف نهایی از ارائه‌ی رمزارز، افزایش زمان سپری‌شده در پلتفرم آن‌ها باشد، کاهش درآمد از سرویس پرداخت مسئله‌ی آن‌چنان مهمی نخواهد بود.

به‌نظر می‌رسد فیسبوک به‌صورت جدی مشغول توسعه‌ی زیرساخت‌ها برای ارائه‌ی بازارچه‌ی اختصاصی باشد. در کنفرانس اخیر F8 این شرکت، صحبت زیادی از فناوری‌های بلاک‌چین نشد؛ اما زاکربرگ در صحبت‌هایش که حول تغییر کاربری فیسبوک برای افراد بود، اشاره‌های متعددی به گردش پول در پلتفرم کرد.

زاکربرگ در سخنرانی اخیر کنفرانس F8 گفت:

اعتقاد دارم ارسال پول به افراد دیگر باید به‌آسانی ارسال عکس باشد.

مدیرعامل فیسبوک در صحبت‌هایش به روش‌های پرداخت امن و ساده اشاره کرد که در چشم‌انداز آتی فیسبوک مبتنی‌بر حریم خصوصی، سهم مهمی خواهد داشت. احتمالا تصمیم مذکور فراتر از امکاناتی همچون پرداخت شخص‌به‌شخص خواهد بود که در سرویس‌هایی همچون Venmo و اپلیکیشن پیام‌رسان مسنجر عرضه شوند. مدیران فیسبوک در یادداشت‌های متعدد، به بهبودهایی با تمرکز بر تجارت الکترونیک اشاره کرده‌اند. از میان آن‌ها، می‌توان به پرداخت بهینه‌تر در «پاساژ دیجیتال اینستاگرام» اشاره کرد. به‌علاوه، قابلیت‌هایی همچون استیکرهای کمک مالی و قابلیت‌هایی برای نمایش محصولات کسب‌وکارهای کوچک در واتساپ هم در میان برنامه‌های فیسبوک دیده می‌شود.

در دسامبر گذشته، بلومبرگ گزارشی منتشر کرد که ارائه‌ی سکه‌ی رمزنگاری‌شده‌ فیسبوک را در هند محتمل می‌دانست. طبق ادعای گزارش، از سکه‌ی مدنظر ابتدا کارگران هندی خارج از کشور برای ارسال پول به خانواده‌هایشان استفاده خواهند کرد.

بخش دیگری از گزارش وال‌استریت ژورنال ادعا می‌کند شاید سکه‌ی مدنظر فیسبوک به اکوسیستم درآمدزای آن‌ها در حوزه‌ی تبلیغات اضافه شود. پروژه‌ی مذکور که هنوز در‌حال‌بررسی داخلی در فیسبوک است، احتمالا برای هر دو طرف سیستم تبلیغات مفید و کارآمد باشد. تبلیغ‌دهنده‌ها با استفاده از سکه‌ی فیسبوک هزینه‌ی تبلیغات را می‌پردازند و احتمالا کاربران هم به‌خاطر تماشای تبلیغات یا تعامل با آن‌ها، پاداشی به‌صورت رمزارز دریافت خواهند کرد.

سناریوی بالا شبیه به ایده‌های متعددی است که امروزه در دنیای ارز دیجیتال دیده می‌شود؛ ایده‌هایی که نمونه‌هایی از آن‌ها را مرورگر Brave اجرا کرد. این مرورگر به‌خاطر کلیک روی تبلیغات به کاربران توکن پرداخت می‌کند. چنین ایده‌های اعتقاد دارند که تبلیغات به‌جای ثروتمندترکردن غول‌های فناوری باید در جهتی باشند که به کاربران به‌خاطر توجه به محتوای تبلیغاتی هزینه پرداخت کنند.

درباره‌ی فیسبوک، ارجرای ایده‌ی پرداخت به کاربران نشان‌دهنده‌ی آینده‌ی احتمالی کسب‌وکار تبلیغات آن‌ها خواهد بود؛ آینده‌ای که احتمالا با تمرکز بیشتر شرکت روی حریم خصوصی و اجرای احتمالی ایده‌های مذکور، دستخوش تغییر می‌شود. البته ایده‌ی نهایی فیسبوک نیز آن است که سکه‌های دیجیتال و کاربران متصل به آن‌ها، تاحدممکن در پلتفرم خود شرکت باقی بمانند.

جاشوا گانز، استاد دانشگاه تورنتو، درباره‌ی برنامه‌های آتی فیسبوک در حوزه‌های مذکور می‌گوید:

معتقدم همه‌ی فعالیت‌های فیسبوک با هدف افزایش تعامل با پلتفرم خودشان انجام می‌شود.

استاد دانشگاه تورنتو اعتقاد دارد ارسال پول به کسب‌وکارها مسئله‌ی مهمی خواهد بود. کسب‌وکارها در‌مقایسه‌با افراد عادی به‌احتمال بیشتری سکه‌‌های دریافت‌شده را در اواخر ماه نقد می‌کنند تا به پول واقعی دسترسی داشته باشند. به‌علاوه، گانز شک دارد فیسبوک به‌خاطر تماشای تبلیغات به کاربران پول پرداخت کند؛ مگر اینکه به‌صورت تخفیف یا امتیاز وفاداری به‌خاطر خرید محصولی ازطریق تبلیغات فیسبوک باشد. در بخش کسب‌وکارها، تشویق آن‌ها به پرداخت هزینه‌ی تبلیغات با استفاده از سکه‌ی فیسبوک، شاید درنهایت روشی مناسب برای جلوگیری از خروج پول از پلتفرم شرکت باشد.

به‌اعتقاد گانز، رویکردهایی همچون Apple Card هم روندی شبیه به سناریوی مذکور دارد. کوپرتینویی‌ها قابلیتی عرضه کرده‌اند که با تمام شعارهایشان درباره‌ی انقلاب در صنعت کارت‌های اعتباری، دکوری جذاب برای خریدن هرچه‌بیشتر محصولات و اپلیکیشن‌های خودشان خواهد بود.

یکی از سخن‌گویان فیسبوک در اظهارنظری درباره‌ی پیش‌بینی‌ها گفت:

فیسبوک نیز مانند بسیاری از شرکت‌های دیگر، به‌دنبال راه‌هایی برای افزایش کاربرد بلاک‌چین است. گروه کوچک کنونی در شرکت، مشغول کشف کاربردهای متنوع برای این فناوری هستند.

فیسبوک هنوز با مشکلات متعددی روبه‌رو است؛ مشکلاتی که از مدیریت سیستم تا بهبود اعتماد کاربران به حریم خصوصی را شامل می‌شود. به‌علاوه، شناسایی روشی برای ورودوخروج پول در سیستم ارزی جدید هم در میان مشکلات غول شبکه‌ی اجتماعی قرار دارد. ورودوخروج پول به اکوسیستم در ارزهای دیجیتال دیگر را صرافی‌ها به‌راحتی انجام می‌دهند.

غول شبکه‌های اجتماعی علاوه‌بر مشکلات مذکور، باید با اکوسیستم کنونی اقتصاد جهان هم مقابله کند؛ اکوسیستمی که هنوز برپایه‌ی ارزهای سنّتی (فیات) همچون دلار و یورو و ین فعالیت می‌کند. حتی اگر فیسبوک بتواند ارز دیجیتال خود را با پشتوانه‌ی چند ارز سنّتی عرضه کند، مشکلات به قوت خود باقی خواهند بود. گانز اعتقاد دارد درنهایت، رمزارز جدید نمی‌تواند در ارتباط با همه‌ی ارزهای موجود در جهان پایدار بماند. چنین رویکردی در اقتصاد معنی ندارد؛ به‌همین‌دلیل، نیاز به همکاری بیشتر با شرکت‌های مالی دیگر اهمیت فراوانی پیدا می‌کند.

درپایان، باید بدانیم هنوز آینده‌ی مشخصی برای برنامه‌های فیسبوک در حوزه‌ی رمزارز و بلاک‌چین وجود ندارد. همان‌طورکه گانز می‌گوید:

قطعات متعددی در پازل وجود دارند و فیسبوک همیشه آن‌چنان‌که تصور می‌کنیم، عمل نمی‌کند.