فرایند ساخت کفش های مجهز به بند خودکار نایک

در یکی از سکانس‌های فیلم به‌یادماندنی بازگشت به آینده‌ی ۲ (۱۹۸۹)، مارتی مک فلای (شخصیت اول فیلم) با ماشین زمان به سال ۲۰۱۵ می‌رود، او در این سفر با یک جفت کفش اسنیکر نایک روبه‌رو می‌شود که بندهای آن به‌صورت خودکار بسته می‌شوند.

ایده‌ی اسنیکرهای مجهز به بند خودکار یا Self lacing هرگز از ذهن هواداران بیرون نرفت تا اینکه در سال ۲۰۱۵، نایک عرضه‌ی اسنیکرهای مجهز به بند خودکار را اعلام کرد.

حتی پس از گذشت ۲۶ سال از ساخت فیلم و عرضه‌‌ی Nike Mag (مدل اولیه‌ی کفش مجهز به بند خودکار که به صورت محدود تولید شد) تولید این کفش باز هم یک روند آینده‌نگرانه داشت. تا چند سال گذشته باوجود پیشرفت‌های زیاد فناوری از دهه‌ی ۱۹۸۰، باز هم بهینه‌ترین مکانیزم برای بسته شدن خودکار بند اسنیکرها کشف نشده بود؛ اما نایک توانست این ایده را به واقعیت تبدیل کند. سرانجام با همکاری مؤسسه‌ی پژوهش پارکینسون مایکل جی فاکس (مایکل جی فاکس نام بازیگر نقش مارتی مک فلای در فیلم بازگشت به آینده است که خود از این بیماری رنج می‌برد) مدل Mag در سال ۲۰۱۶ عرضه شد؛ البته سرعت بسته‌ شدن بندهای این مدل نسبت به مدل کفش فیلم بازگشت به آینده ۲ خیلی کمتر بود.

مدل اولیه‌ی کفش‌های Self lacing (مجهز به بند خودکار) نایک که در تعداد محدود تولید شد

به این منظور نایک، یکی از مهندسان تازه‌وارد شرکت به نام تیفانی بیرز را برای هدایت پروژه انتخاب کرد. بیرز در میان وظایف دیگر خود بدون بودجه یا مهلت مشخصی روی این پروژه هم کار می‌کرد. او که در سال ۲۰۱۷ نایک را برای انجام یک مأموریت کوتاه در تسلا ترک کرد، فرآیند ساخت کفش مجهز به بند خودکار را در کنفرانس سوم می با حضور توزیع‌کنندگان و خرده‌فروشان کفش آمریکا (FDRA) شرح داد. موانع زیادی بر سر راه بیرز و تیم او قرار داشت؛ اما آن‌ها توانستند در هر مرحله روش‌های خلاقانه و مبتکرانه‌ای برای از بین بردن موانع ارائه کنند. بیرز چارچوب ساختار آینده‌نگرانه‌ی نایک را در قالب شش سؤال مطرح کرد و به شرح فرآیند مشارکتی برای حل هر سؤال پرداخت:

واضح‌ترین چالش نایک، کشیدن بندهای کفش برای بستن آن بود. در این مرحله سابقه‌ی بیرز در مهندسی پلاستیک و قالب‌گیری تزریقی به کمک او آمد. او در مورد موتورها که کلید رسیدن به راه‌حل بودند هیچ اطلاعاتی نداشت، بنابراین تصمیم گرفت از افراد متخصص در این زمینه کمک بگیرد. 

یکی از معماهای دیگر این بود که بندها دقیقا وارد کدام قسمت کفش شوند. به گفته‌ی بیرز در این مرحله از کار، بسیاری از کارکنان شرکت از این پروژه اطلاع داشتند و نسبت به آن هیجان‌زده بودند؛ بنابراین تیم بیرز سؤال را به‌صورت عمومی مطرح کرد و به صدها ایده رسید؛ اما دقیقا نمی‌توانست تشخیص دهد کدام ایده راه‌ حل بهتری است.

بیرز به هر شخصی که یک راه‌حل بالقوه ارائه می‌داد، یک مأموریت واگذار می‌کرد. و از او می‌خواست در طول یک ساعت یک نمونه بسازد و دوام آن را ارزیابی کند. اگر دوام خوبی داشت دلیل آن را بگوید و توضیح بدهد چه عاملی باعث افزایش یا کاهش دوام می‌شود.

بیرز به این فرآیند، یادگیری سریع می‌گوید که در مقابل شکست سریع (شعار غیر رسمی سیلیکون ولی) قرار می‌گیرد؛ از معیارهای محدودکننده‌ می‌توان به انتظار برای پیشرفت فناوری موردنظر اشاره کرد. اندازه‌ی موتورها و اجزای الکترومغناطیسی باید کاهش پیدا می‌کرد، به همین دلیل فرآیند به ثمر نشستن این ایده بسیار طولانی شد.

بیرز و تیم او با هدف آزمایش ایده‌ها، مأموریت‌های بیشتری انجام دادند. اگر ایده‌ی اول دوام داشت، به شخص یا گروه پیشنهاددهنده چهار ساعت برای اضافه کردن جزئیات و توضیحات به طرح، زمان داده می‌شد. اگر باز هم دوام خود را حفظ می‌کرد، نوبت زمانی بعدی به دو یا سه روز می‌رسید. درنهایت، ایده‌ها در عرض یک هفته به محصول تبدیل می‌شدند. بیرز می‌گوید:

ما چندین مرتبه این آزمایش‌ها را انجام دادیم، در این آزمایش‌ها یاد گرفتیم چطور بندها را تنظیم کنیم و به تعادل کافی برسیمظغ به‌طوری‌که بندهای کفش متناسب با افراد مختلف تنظیم شوند.

هدف اصلی این بود که پس از پوشیدن کفش بند آن برای بسته‌ شدن به‌صورت خودکار به سمت راست حرکت کند و این فرآیند بهترین گزینه برای یک محصول واقعی بود. به گفته‌ی بیرز، تیم زمان زیادی صرف در نظر گرفتن احتمالاتی مثل قرار دادن دکمه‌ روی کفش کرد؛ به‌طوری‌که کاربر بتواند زمان و چگونگی محکم کردن بندها را انتخاب کند یا اینکه با یک مچ‌بند ریموت بتواند کفش را کنترل کند. به دلیل اولویت بالای تجربه‌ی کاربری در این کفش (برخلاف عملکرد و هزینه)، نباید خطایی در این مرحله رخ می‌داد.

بنابراین تیم بررسی به تست‌ها و آزمایش‌های بیشتری نیاز داشت؛ اما ازآنجاکه هنوز موفق به یک کفش واقعی مجهز به بند خودکار نشده بود، به شبیه‌سازی یک مدل پرداخت. آن‌ها قبلا مدل‌هایی از HyperAdapt ساخته بودند که به‌صورت ریموت کنترل می‌شدند. برای اطلاع از مفید بودن و کاربرپسند بودن کفش، به مدت چند ساعت این مدل‌ها را روی افراد مختلف تست کردند.

ترس خاصی که هنگام بسته شدن بندها در چهره‌ی افراد دیده می‌شد، نشان می‌داد هیچ جایگزینی برای نمونه‌ی کفش واقعی وجود ندارد. بیرز می‌گوید:

ما از هدف خود اطلاع داشتیم. همین‌طور می‌دانستیم چطور کفش را بفروشیم. شبیه‌سازی تجربه‌ی کاربری یک راه سریع و البته کم‌هزینه برای رسیدن به پاسخ‌هایی در مورد ارزش ایده بود.

مدل نهایی کفش به سنسورهایی مجهز است که قادر به ادراک فشار و حجم پای داخل کفش هستند. بندهای کفش با فشار متناسب با پای هر شخص بسته و محکم می‌شوند.

جاسازی یک موتور الکترونیکی برای بسته شدن بندها داخل یک اسنیکر کار ساده‌ای نیست. فضای محدود، رطوبت ناشی از عرق پا و آثار عادی راه‌ رفتن و دویدن از معیارهای تعیین‌کننده‌ی این مرحله به شمار می‌روند.

تیم سازنده‌ی HyperAdapt از یک مهندس برق، مهندس مکانیک و سازنده تشکیل شده بود که هرکدام به ارائه‌ی طرح‌های مختلف می‌پرداختند. سازنده در طول سال‌های گذشته، نسخه‌های مختلفی از HypderAdapt تولید کرده بود اما مشکل اصلی او داغ شدن کفش به خاطر وجود قطعات الکترونیکی بود؛ به همین دلیل انگیزه و تلاش او تا حدودی افت کرده بود.

سازنده پس از چند روز غیبت با یک جفت کفش بازگشت و از ظاهر کفش مشخص نبود که مواد آن از Home Depot تأمین شده‌اند. او پنج مایل با آن کفش‌ها دویده بود و ظاهر بسیار خوبی داشتند. حتی از لوگوی Home Depot هم در بالای زبانه‌ی کفش استفاده کرده بود که از بسته‌های Home Depot گرفته شده بود.

در نتیجه سازنده توانست انرژی خود را دوباره احیا کند و بیرز اعلام کرد که از این روش حتی در طول مأموریت کوتاه تسلا هم استفاده خواهد کرد.

معمولا مردم تمایل زیادی به شارژ کفش‌های خود ندارند؛ اما موتور بندهای کفش نیاز به شارژ و تقویت توان داشت. کارکنان نایک ایده‌های مختلفی برای شارژ کفش ارائه دادند. محبوب‌ترین ایده انرژی جنبشی بود؛ به این معنی که کفش در حین راه رفتن شارژ می‌شود؛ اما این فناوری در دانشگاه‌ها در مرحله‌ی پژوهش بود و هنوز به تولید انبوه نزدیک نشده بود.

بیرز فهرستی از افرادی را که ممکن بود در نایک به پروژه کمک کنند تهیه کرد. تعداد کارکنان نایک تقریبا به ۳۰۰ نفر می‌رسد. برای بیرز تفاوتی نداشت افراد در چه پست یا جایگاهی مشغول به کار باشند و صرف‌ نظر از موقعیت شغلی هر شخصی می‌توانست درزمینه‌ی تخصصی خود به این پروژه کمک کند. او از داوطلب‌ها خواست برای شارژ کفش به او ایده‌ بدهند و سپس از آن‌ها خواست در یک دقیقه ایده‌ی خود را توصیف کنند.

بیش از ۲۰۰ نفر در این پیشنهاد شرکت کردند و بیرز توانست به پنجاه ایده‌ی مختلف برسد که در میان آن‌ها راه‌حل‌های مطمئن و پایدار هم دیده می‌شد. به این صورت کار بیرز برای انتخاب روش موردنظر ساده‌تر می‌شد. به‌این‌ترتیب یک دستگاه شارژ هم به کفش اضافه شد.

کل فرآیند دو هفته به طول انجامید. به نقل از بیرز، رمز موفقیت او ایجاد فضایی سرگرم‌کننده و شوخ‌طبع به‌جای فضایی پر از قضاوت و استرس‌زا بود. این نگرش افراد را تشویق به مشارکت و تست ایده‌های غیرمنتظره می‌کرد.

یکی از طراحان نایک تینکر هاتفیلد در فینال NBA 2014، در مصاحبه با مطبوعات اعلام کرد این شرکت در حال تولید کفش مجهز به بند خودکار است و بر اساس اعلام بیرز سال آینده آماده خواهد شد. بیرز ادعا می‌کند که هاتفیلد نمی‌دانست دستور توقف کار پروژه به تیم داده شده؛ زیرا هنوز نتیجه‌ی قابل انتظار برای عرضه به بازار در یک چارچوب زمانی مشخص به دست نیامده بود. تا این مرحله تیم بررسی به روش کشیدن بندها، شارژ موتور بندها و جزئیات رسیده بود؛ اما هنوز مرحله‌ی نهایی یعنی مونتاژ کفش و ظاهر مناسب آن باقی مانده بود.

هاتفیلد پنج هفته برای تولید یک محصول قابل عرضه و ارائه‌ی آن به مدیرعامل مارک پارکر زمان داده بود. در نتیجه برای تیم انتخابی جز تمرکز روی کار باقی نمی‌ماند.

آن‌ها در سالن محل کار خود یک اتاقک اسفنجی ساختند و لقب حفره‌ی سیاه را به آن دادند. در طول این پنج هفته خود را در این اتاق حبس کردند. برای کار روی کفش از بهترین مهندس برق و شیمی شرکت کمک گرفتند و مشغول به ساخت نمونه‌های اولیه‌ی مختلف شدند.

درنهایت کفش با یک ظاهر مناسب عرضه شد. نایک در سال ۲۰۱۶ از HyperAdapt 1.0 پرده‌برداری کرد. این کفش با قیمت ۷۲۰ دلار، مناسب یک مشتری از طبقه‌ی متوسط نبود؛ اما نایک را در مسیر جدیدی برای تولید محصولات تطبیق‌پذیر قرار داد.

بر اساس گزارش شرکت نایک، HyperAdapt 1.0 اولین کفش ورزشی حرفه‌ای است که از طریق فناوری بند تطبیق‌پذیر (Adaptive lacing) متناسب با فرم پا طراحی شده است. این کفش به‌اندازه‌ای سفارشی و متناسب با بدن هر فرد است که بعد از پوشیدن احساس می‌کند کفش به بخشی از بدن او تبدیل شده است.

 بیرز در سخنرانی FDRA از استراتژی‌های غلبه بر موانع و مشکلات در محیط کار سخن می‌گوید، به عقیده‌ی او این استراتژی‌ها می‌توانند برای هر شرکت بزرگ یا کوچکی که نیاز به نوآوری سریع یا ارتقاء نوآوری دارند، مؤثر واقع شوند. او می‌گوید امروزه تجربه‌ی کاربری فراموش‌شده‌ترین بخش فروش یک محصول به شمار می‌رود.