علت چرب شدن پوست صورت و روش‌های کنترل آن

وقتی غدد چربی پوست مقدار زیادی ماده مومی و روغنی به نام سبوم را تولید کنند، پوست چرب می‌شود. سبوم پوشش محافظی را روی پوست ایجاد می‌کند و از پوست دربرابر رطوبت اضافی محافظت می‌کند، اما می‌تواند چهره شما را چرب کند و در صورتی که مقدار زیادی از آن وجود داشته باشد، احتمال جوش و آکنه را افزایش دهد.

شاید برایتان سوال باشد که دلیل چرب شدن پوست صورت چیست؟ استرس، رطوبت، ژنتیک و نوسانات هورمونی برخی از دلایل چرب بودن پوست صورت هستند. خوشبختانه اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش چرب شدن و جوش زدن پوست خود انجام دهید.

در مقاله پیش رو به نقل از وب‌سایت Verywell Health، علل احتمالی چرب بودن پوست را توضیح و چندین راهکار ساده برای کاهش چربی پوست ارائه می‌دهیم.

دلایل مختلفی برای چرب بودن پوست وجود دارد و آن‌ها معمولا در دو گروه قرار می‌گیرند: دلایل سلامتی و عوامل محیطی.

دلایل سلامتی که می‌تواند موچب چرب شدن پوست شود، شامل فرایندهایی مانند نوسانات هورمونی است که در بدن اتفاق می‌افتد. عوامل محیطی مانند رطوبت می‌توانند در ایجاد پوست چرب نقش داشته باشند.

برخی از عواملی که می‌توانند احتمال چرب شدن پوست را افزایش دهند، عبارتند از:

• جنسیت مرد
• زنان قبل از یائسگی در دوران تخمک‌گذاری
• آب و هوای مرطوب یا فصل تابستان
• بیماری‌های مزمنی که بر سطح هورمون‌ها اثر دارند

چربی پوست توسط غده‌های چربی پوست تولید می‌شود. این غده‌ها در سراسر پوست قرار دارند. غده‌های چربی پوست که معمولا مقدار زیادی چربی تولید می‌کنند، در پوست سر، صورت و قسمت بالای بدن قرار دارند.

سبوم فواید زیادی دارد. این ماده دارای خواص روان‌کنندگی، ضدباکتریایی، محافظت دربرابر آفتاب، تنظیم التهاب و بهبود زخم است. با این‌حال تولید بیش از حد سبوم می‌تواند به چرب شدن و براق شدن پوست صورت، آکنه و تحریک پوست منجر شود.

ژنتیک: ژنتیک ممکن است در تولید سبوم نقش داشته باشد. معمولا هرچه منافذ پوست بزرگ‌تر باشد، پوست چربی بیشتری تولید می‌کند. اندازه منافذ پوست در میان خانواده‌ها و نژادهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد.

هورمون‌های آندروژن: آندروژن‌ها هورمون‌هایی مانند تستوسترون هستند که هم در مردان و هم در زنان وجود دارند. تستوسترون در غدد چربی تولید می‌شود و در مطالعات سطوح بالاتر برخی از هورمون‌ها با افزایش تولید چربی مرتبط شده است. هورمون‌های زنانه مانند استروژن با تولید کم‌تر چربی در پوست ارتباط دارند.

هورمون‌های رشد: هورمون‌های رشد با تولید سبوم مرتبط هستند و اعتقاد بر این است که با ایجاد آکنه نیز مرتبط هستند. این هورمون‌ها در دوران نوجوانی به بالاترین سطح خود می‌رسند و به همین دلیل است که پوست در دوران نوجوانی معمولا چرب‌تر است.

استرس: استرس موجب آزاد شدن هورمون‌های استرس می‌شود. یکی از هورمون‌های مرتبط با استرس یعنی هورمون هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین می‌تواند به غده‌های چربی پوست متصل شود و تولید چربی را افزایش دهد. این امر ممکن است یکی از دلایل این موضوع باشد که به‌نظر می‌رسد استرس آکنه را تشدید می‌کند.

رژیم غذایی: رژیم‌های غذایی دارای بار گلیسمی بالا غنی از قند و کربوهیدرات‌های ساده ممکن است با افزایش تولید سبوم در ارتباط باشد. کربوهیدرات‌های ساده ممکن است سطح هورمون‌های رشد را در بدن افزایش دهند و منجر به افزایش چربی شوند. پژوهش‌های بیشتری نیاز است، اما مطالعات اخیر ارتباطی بین رژیم‌های غذایی با بار گلیسمی پایین و کاهش چربی پیدا کرده‌اند.

رطوبت: رطوبت می‌تواند منجر به افزایش تعریق و تولید چربی شود. کسانی که در اقلیم‌های مرطوب زندگی می‌کنند، ممکن است درمعرض خطر بالاتر ایجاد پوست چرب قرار داشته باشند. ممکن است در طول ماه های مرطوب تابستان درمقایسه‌با ماه‌های خشک زمستان بیشتر مستعد پوست چرب باشید. رطوبت بالا همچنین ممکن است منجر به اگزما شود.

گاهی اوقات ممکن است متوجه شوید پوست صورتتان به‌طور ناگهانی چرب‌تر از معمول شده است. این تغییر می‌تواند گیج‌کننده یا نگران‌کننده باشد، به‌ویژه اگر با بروز جوش یا براق شدن زیاد پوست همراه شود. در چنین مواردی، درک علت چرب شدن پوست صورت می‌تواند به شما کمک کند راهکار مناسبی برای مقابله با آن پیدا کنید. در ادامه به مهم‌ترین علت های چرب شدن ناگهانی پوست اشاره می‌کنیم:

استرس و افزایش هورمون کورتیزول: استرس می‌تواند سطح هورمون کورتیزول را افزایش دهد که به نوبه خود باعث تحریک غدد چربی و افزایش تولید سبوم می‌شود. این امر ممکن است منجر به چرب شدن ناگهانی پوست شود.

کم‌آبی و خشکی پوست: زمانی که پوست دچار کم‌آبی می‌شود، ممکن است برای جبران، تولید سبوم را افزایش دهد تا رطوبت را حفظ کند. این واکنش می‌تواند باعث چرب شدن ناگهانی پوست شود.

تغییرات در روتین مراقبت از پوست: استفاده بیش از حد از محصولات پاک‌کننده یا لایه‌بردار می‌تواند سد محافظ طبیعی پوست را تضعیف کرده و منجر به افزایش تولید چربی شود.

تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی، مانند تغییرات در سطح تستوسترون، می‌تواند باعث افزایش فعالیت غدد چربی و تولید بیشتر سبوم شود.

تغییرات آب و هوایی: افزایش دما و رطوبت می‌تواند غدد چربی را تحریک کرده و منجر به تولید بیشتر سبوم شود.

رژیم غذایی پر از قند و کربوهیدرات‌های ساده: مصرف زیاد قند و کربوهیدرات‌های ساده می‌تواند سطح انسولین را افزایش داده و به تولید بیشتر سبوم منجر شود.

درمان‌های خانگی برای پوست چرب می‌تواند به کاهش مقدار چربی روی پوست و پیشگیری از عوارضی مانند آکنه و قرمزی پوست کمک کند. گرچه بسیاری از این درمان‌ها به علت اصلی تولید بیش‌ازحد سبوم نمی‌پردازند. برای، مثال اگر علت چرب بودن پوست هورمون‌ها باشند، می‌توان آن را در خانه مدیریت کرد، اما درمان نمی‌شود. اگر به درمان‌های نسخه‌ای علاقمند هستید، به پزشک مراجعه کنید.

یکی از موثرترین راه‌ها برای کنترل چرب شدن پوست این است که صورت خود را دو بار در روز بشویید. هر صبح و شب و همچنین پس از ورزش شدید، با استفاده از پاک‌کننده ملایم و آب صورت خود را بشویید. نیازی به شستشوی بیشتر نیست، زیرا این امر می‌تواند پوست را تحریک کند و چربی بیشتری تولید کند. صورت خود با حرکات دایره‌ای ملایم را بشویید.

استفاده از مرطوب‌کننده راه مهمی برای کنترل چرب شدن پوست است. وقتی پوست بیش‌ازحد خشک باشد، بدن را تحریک می‌کند تا به‌منظور مرطوب کردن آن چربی بیشتری تولید کند. هر روز صبح، از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده ملایم بدون چربی استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید برخی محصولات مراقبت از پوست (حتی آن‌هایی که ادعا می‌کنند برای پوست چرب مناسب‌اند) ممکن است شامل الکل‌های خشک‌کننده یا ترکیبات تحریک‌کننده باشند که پوست را به‌طور موقت خشک می‌کنند، اما در بلندمدت باعث افزایش تولید چربی می‌شوند.

در طول روز و در فواصل بین شستشو، از کاغذهای جذب‌کننده چربی به‌منظور جذب روغن اضافه پوست استفاد کنید. به آرامی و با حالت ضربه زدن روی صورت از کاغذ استفاده کنید و آن را روی پوست خود نکشید، زیرا می‌تواند چربی را پخش کند.

تا حد امکان از دست زدن به صورت خود اجتناب کنید. رعایت این مساله سخت است، زیرا بیشتر ما بدون اینکه متوجه شویم، مرتبا به صورت خود دست می‌زنیم. دست‌های ما می‌تواند کثیفی، میکروب‌ها و چربی‌ها را به پوست صورتمان منتقل کند و منجر به تجمع چربی شود.

ماسک‌های خاک رس می‌توانند برای جذب چربی اضافی پوست صورت شما مفید باشند. ماسک خاک رس می‌تواند چربی را از منافذ پوست بیرون بکشد و با شستن خاک رس، چربی از صورت شما پاک می‌شود.

احتمالا با چای سبز به خاطر آنتی‌اکسیدان‌ها و فواید سلامتی آن آشنا هستید، اما آیا می‌دانستید که چای سبز برای پوست چرب نیز مفید است؟ به جای دم کردن چای سبز در فنجان، سعی کنید امولسیون چای سبز را روی پوست صورت خود بمالید.

مطالعات نشان داده‌اند استفاده از امولسیون چای سبز ۳ درصد روی پوست می‌تواند تولید سبوم را به‌میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. هرچند برای دیدن اثربخشی این روش باید صبور بود. شرکت‌کنندگان مطالعه پس از ۶۰ روز اثر آن را احساس کردند.

چربی اضافی روی پوست گاهی می‌تواند منجر به قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست شود. پماد هیدروکورتیزون بدون نسخه می‌توا‌ند به رفع تحریک پوستی و کاهش قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست کمک کند.

البته توجه به این نکته ضروری است که کرم هیدروکورتیزون فقط باید برای مدت کوتاه (حداکثر ۵ تا ۷ روز) و روی نواحی کوچک و ملتهب صورت استفاده شود. مصرف آن برای کل صورت یا به‌عنوان درمان چربی و آکنه مناسب نیست، چون می‌تواند باعث نازک شدن پوست، تشدید جوش‌ها، ایجاد قرمزی دائمی و حتی آسیب به نواحی حساسی مانند اطراف چشم شود. استفاده مکرر و بدون تجویز پزشک از این کرم توصیه نمی‌شود و در صورت بروز علائم تحریک، باید مصرف آن را متوقف و با متخصص مشورت کرد.

وقتی درمان‌های خانگی اثری ندارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مقدار ملایم چربی اضافه را می‌توان با بهداشت خوب پوست کنترل کرد. اگر مرتباً صورت خود را دو بار در روز می‌شویید و از مرطوب‌کننده استفاده می‌کنید، اما همچنان پوست شما چرب است، ممکن است بهتر باشد به متخصص پوست مراجعه کنید.

پوست چرب می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ژنتیک، هورمون‌ها، استرس، رژیم غذایی و رطوبت باشد. درحالی‌که سبوم برای پوست مفید است، مقدار بیش‌ازحد آن می‌تواند منجر به مشکلات پوستی مانند آکنه و تحریک پوست شود. چندین درمان ممکن برای پوست چرب وجود دارد و اثربخشی آن‌ها ممکن است به زمان نیاز داشته باشد. اگر یکی از درمان‌ها به پوست چرب شما کمکی نکند، درمان‌های دیگر ممکن است مناسب‌تر باشند. متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند تا درمان مناسب خود را پیدا کند.