اینترنت آرشیو برنامه عرضه کتاب الکترونیک رایگان را متوقف می‌کند

وب‌سایت مشهور اینترنت آرشیو (Internet Archive) در ماه مارس برنامه‌ای به‌نام National Emergency Library راه‌اندازی کرد که ۱/۴ میلیون کتاب الکترونیک را به عموم مردم عرضه می‌کند. آن‌ها اکنون اعلام کرده‌اند که برنامه را به‌خاطر جلوگیری از به جریان افتادن پرونده حقوقی، متوقف می‌کنند. چهار تاشر بزرگ تصمیم گرفتند تا از اینترنت آرشیو به‌خاطر نقض قانون کپی رایت شکایت کنند که نگرانی و واکنش جدی وب‌سایت مذکور را در پی داشت.

اینترنت آرشیو اعلام کرد که از ۱۶ ژوئن (۲۷ خرداد) برنامه‌ی عرضه‌ی کتاب الکترونیک خود را به همان صورت قبلی یعنی قرض دادن کتاب‌ها به‌صورت کاملا کنترل شده باز خواهد گرداند. در روش مذکور، کتابخانه‌ها، نسخه‌های دیجیتالی کتاب‌ها را به‌صورت یک کتاب در هر مرتبه، قرض می‌دهند. این سازمان غیر انتفاعی در بیانیه‌ای پیرامون تصمیم جدید نوشت: «ما برنامه‌ی زمانی خود را تغییر دادیم، چون در دوشنبه‌ی گذشته، چهار ناشر بزرگ در میانه‌ی یک همه‌گیری جهانی تصمیم گرفتند تا از اینترنت آرشیو شکایت کنند. به‌هرحال شکایت آن‌ها تنها محدود به برنامه‌ی کوتاه‌مدت National Emergency Library نیست. حمله‌ی آن‌ها، هر نوع کتابخانه‌ای را که کتاب‌های دیجیتالی را تحت تملک دارد و قرض می‌دهد، هدف قرار داده است. درواقع ایده‌ی اصلی کتابخانه در دنیای دیجیتال، با این شکایت به چالش کشیده می‌شود».

ناشرانی که از اینترنت آرشیو شکایت کردند، Hachette, HarperCollins, Penguin Random House و John Wiley & Sons، علاوه بر اشاره به نقض قانون کپی‌رایت از سوی اینترنت آرشیو، اعتقاد دارند برنامه‌ی جدید، فراتر از مجوزهای قانونی فعالیت کتابخانه‌ای اجرا می‌شود. از نگاه آن‌ها، برنامه‌ی کتابخانه‌ی ملی اورژانسی اینترنت آرشیو، یک نوع دزدی دیجیتال عمدی را در مقیاس صنعتی هدایت می‌کند.

بروستر کیل، بنیان‌گذار اینترنت آرشیو

شکایت ناشران از اینترنت آرشیو از جنبه‌های گوناگون اهمیت پیدا می‌کند. آن‌ها می‌توانند کل این سازمان غیر انتفاعی را به تعطیلی بکشانند. مجموع ناشران می‌تواند برای هر کتاب، تا ۱۵۰ هزار دلار غرامت درخواست کند. وقتی این رقم را در ۴ میلیون ضرب می‌کنیم، به عددی نجومی می‌رسیم که بسیار فراتر از توانایی پرداختی یک سازمان غیر انتفاعی خواهد بود. درنهایت، پیروزی ناشران تمامی پروژه‌های دیگر اینترنت آرشیو را هم تهدید می‌کند.

کاملا مشخص است که تصمیم اخیر اینترنت آرشیو، با هدف راضی کردن ناشران انجام شد. سازمان غیر انتفاعی تصمیم دارد تا هرگونه چالش حقوقی را از برنامه‌های خود دور کند تا آسیبی به پروژه‌های دیگر وارد نشود. دراین‌میان حتی تعدادی از ناشران دانشگاهی که در ابتدا با برنامه‌ی کتابخانه‌ی اورژانسی اینترنت آرشیو مخالف بودند، به‌مرور با آن‌ها همراه شدند، اما به‌نظر نمی‌رسد ناشران تجاری چنین تصمیمی داشته باشند. به‌هرحال آن‌ها برای درآمدزایی هرچه بیشتر و حفظ موقعیت کنونی، ابزاری بهتر از قانون کپی‌رایت ندارند.