متخصصان کریسپر تعلیق اصلاح ژن موروثی را خواستار شدند

سه‌شنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۷ - ۲۳:۰۰
مطالعه 3 دقیقه
برخی از نام‌های معروف‌ در حوزه‌ی اصلاح ژن به‌دنبال توقف فعالیت غیرمسئولانه درزمینه‌ی ویرایش ژن‌هایی هستند که تغییرات را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کنند.
تبلیغات

بعد از اولین نشست بین‌المللی درزمینه‌ی اصلاح ژن در دسامبر۲۰۱۵، بیانیه‌ای منتشر شد که خواهان توقف مطالعه و پژوهش درزمینه‌ی ژن‌هایی است که تغییرات را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کنند. بنیان‌گذاران این علم درباره‌ی این موضوع متفق‌القول بودند که ایجاد کودکان اصلاح‌شده‌ی ژنتیکی «غیرمسئولانه» است؛ مگر اینکه مطمئن شویم این کار بی‌خطر است.

پس‌ازآنکه در نوامبر سال گذشته اعلام شد دانشمندی چینی به‌نام هی جیان‌کوی جنین‌های انسان را به‌منظور ایجاد دو نوزاد اصلاح‌ژن‌شده ویرایش کرده، گروه‌های دیگر نیز فعالانه به‌دنبال استفاده از این فناوری برای ارتقای انسان‌ها رفتند. این موضوع باعث شده برخی از نام‌های بزرگ‌ و مشهور در حوزه‌ی اصلاح ژن که برخی از آن‌ها بیانیه‌ی سال ۲۰۱۵ را امضا کرده بودند، تعلیق جهانی ویرایش ژرم‌لاین انسان و ویرایش اسپرم یا تخمک را خواستار شده‌اند.

به‌تازگی در نامه‌ای سرگشاده که در مجله‌ی Nature چاپ شده، متخصصان اصلی در حوزه‌ی توسعه‌ی فناوری کریسپر، شامل امانوئل چارپتیپر و اریک لندر و فنگ ژانگ، ازطریق همکاران خود از هفت کشور مختلف به‌هم پیوسته‌اند و ممنوع‌شدن کامل ویرایش ژرم‌لاین انسان را خواستار شده‌اند تا زمانی‌که درباره‌ی چهارچوب بین‌المللی درباره‌ی چگونگی برخورد با آن توافق شود. آن‌ها پیشنهاد دادند پنج سال زمان مناسبی برای این موضوع به‌نظر می‌رسد. مؤسسه‌های ملی بهداشت ایالات متحده‌ی آمریکا نیز از این موضوع حمایت کرده‌اند. امضاکنندگان این نامه امیدوارند این تعلیق داوطلبانه افرادی مانند هی جیان‌کوی را از ایجاد نوزاد اصلاح‌ژن‌شده‌ی دیگر بازدارد.

ویرایش ژن

پژوهش‌های ژرم‌لاین تا زمانی‌ بی‌اشکال است که هدف آن ایجاد کودکان اصلاح‌ژن‌شده نباشد

به‌گفته‌ی گروه مذکور، تعلیق اشاره‌شده زمان کافی برای بحث درباره‌ی مسائل فنی، علمی، پزشکی، اجتماعی و اخلاقی را قبل از استفاده از فناوری ویرایش ژن دراختیار افراد قرار می‌دهد. همچنین، آن‌ها می‌گویند کشورهایی که همچنان می‌خواهند به ویرایش ژرم‌لاین ادامه دهند، باید این کار را فقط بعد از اعلام عمومی طرح خود، مشاوره‌ی بین‌المللی درباره‌ی «حکمت انجام این کار» و مطمئن‌شدن از وجود توافق جامع اجتماعی در کشورشان انجام دهند. این گروه دراین‌باره می‌گوید:

 دنیا ممکن است نتیجه بگیرد استفاده‌ی بالینی از ویرایش ژرم‌لاین خط قرمزی است که نباید برای هیچ هدفی از آن عبور کرد. درغیر این‌صورت، برخی جوامع ممکن است از اصلاح ژن برای زوج‌هایی حمایت کنند که راه دیگری برای داشتن فرزند بیولوژیکی ندارند؛ اما انواع دیگر ارتقای ژنتیکی را ممنوع کنند. همچنین، جوامعی می‌توانند یک روز خواهان این محدودیت‌ها باشند یا استفاده از آن‌ را گسترش دهند.

امضاکنندگان نامه پیشنهاد می‌کنند پژوهش‌های ژرم‌لاین باید تا زمانی‌ مجاز باشد که هیچ قصدی برای کاشت جنین و ایجاد کودکان وجود نداشته باشد. تا زمانی‌که هر بزرگ‌سال آگاهانه از این موضوع راضی باشد، استفاده از کریسپر برای درمان بیماری‌های مربوط‌به سلول‌های غیرمولد سوماتیک بی‌اشکال است.

این گروه همچنین اعلام کرده ارتقای ژنتیکی در‌حال‌حاضر نباید مجاز باشد و کاربرد بالینی این فناوری نباید استفاده شود؛ مگر اینکه پیامدهای بیولوژیکی آن هم برای افراد و هم برای گونه‌های انسانی به‌دقت بررسی شده باشد.

ما هنوز نمی‌دانیم بیشتر ژن‌های ما چه کاری انجام می‌دهند؛ بنابراین، خطرهای ناشی از پیامدهای ناخواسته زیاد است. به‌عنوان مثال، از‌دست‌دادن ژن CCR5 که هی جیان‌کوی برای محافظت کودکان دربرابر ویروس اچ‌آی‌وی هدف قرار داده، در افزایش عوارض و مرگ ناشی از برخی از عفونت‌های ویروسی نقش ایفا کرده است.

تغییرات در ژنوم ممکن است نتایج پیش‌بینی‌نشده‌ای در نسل‌های آینده داشته باشد. همان‌طورکه در این نامه بیان شده است: 

تلاش برای تغییر شکل‌دادن گونه‌ها براساس وضعیت فعلی دانش ما، نوعی گستاخی و غرور خواهد بود.

پذیرفتن این تعلیق پیشنهاد شده و چهارچوب جهانی، تنها داوطلبانه است و بعید به‌نظر می‌رسد دانشمندان سرکش را متوقف کند. باوجوداین، امضاکنندگان احساس می‌کنند ممنوع‌شدن و مقررات آشکارا بسیار سخت خواهند بود. درعوض، آن‌ها امیدوارند پیشنهادشان باعث کاهش سرعت برنامه‌های اصلاح و مهندسی دوباره‌ی گونه‌های انسانی شود.

درواقع، باتوجه‌به تجربه‌ی ناشی از آزمایش هی جیان‌کوی، وزارت بهداشت چین در‌حال‌حاضر طرح‌های خود را برای محدودکردن این برنامه‌ها آغاز کرده است. اخیرا این وزارتخانه پیش‌نویس دستورالعمل‌هایی را تهیه کرده که مطابق آن دانشمندان این کشور باید قبل از استفاده از هرگونه روش‌های پرخطر مانند ویرایش ژرم‌لاین، تأییدیه مسئولان را برای آزمایش‌های خود دریافت کنند.

تبلیغات
داغ‌ترین مطالب روز

نظرات

تبلیغات