معرفی کتاب «خودت را جمع‌وجور کن» اثر سارا نایت

رؤیاهای فردی چیزی نیست که به این راحتی ذهن و فکر انسان را رها کنند و ما را به‌ حال خودمان بگذارند. وقتی مشغول کارهایی هستیم که دوستشان نداریم، همت نمی‌کنیم برخیزیم و خودمان را جمع‌وجور کنیم و دنبال رؤیاها و هدف‌های مهم زندگی‌مان برویم، بازهم آن‌ها گوشه‌ای پنهان شده‌اند و با تلنگرهای گاه‌وبی‌گاه، حال خوش را از ما می‌گیرند. وقتی به رؤیاهایمان تعهد نداریم و آن‌ها را بدون برداشتن قدمی در جهتشان وامی‌نهیم و با بی‌تفاوتی به همین زندگی یکنواخت ادامه می‌دهیم، حاصلش چیزی جز رخوت و راضی‌نبودن از خود و درنتیجه، خوشحال‌نبودن نیست.

کتاب سارا نایت با عنوان «خودت را جمع‌وجور کن» با ادبیاتی کوبنده و گاهی گزنده و لحنی شوخ‌طبعانه به کمک ما آمده است تا به خودمان کمک کنیم. این کتاب می‌خواهد به ما بیاموزد چگونه اهدافمان را تعیین کنیم و از میان دغدغه‌های کوچک و بزرگ بگذریم و به هدف‌هایمان برسیم و هدف‌های بزرگ‌تری برای خودمان درنظر بگیریم و انجام کارهایی را شروع کنیم که باید انجام دهیم و برای کارهای دلخواهمان آماده شویم.

سارا نایت، نویسنده‌ی کتاب پرفروش «جادوی تحول‌آفرین بی‌خیالی»، این‌بار در کتاب «خودت را جمع‌وجور کن» با لحن تندوتیز و حتی گاهی بدوبیراه‌گویی با مخاطب سخن می‌گوید. در ابتدای کتاب، وی این موضوع را با خواننده در میان می‌گذارد و با اینکه تأکید می‌کند با خوانندگانش شوخی ندارد، در بخش‌هایی از کتاب شما را می‌خنداند. خنده‌هایی که حاکی از پذیرش واقعیت وجودی خودتان است. شما می‌خندید؛ چون اشاره‌ی مستقیمی می‌بینید که انگار خودتان را توصیف می‌کند؛ خودی که شاید تاکنون از آن غافل مانده‌اید.

ممکن است شما هم جزو آن دسته افرادی باشید که اصلا نمی‌دانند از کجا شروع کنند یا شاید شروع می‌کنند؛ اما انگیزه‌شان را زود از دست می‌دهند. سارا نایت عقیده دارد تمام کاری که باید انجام دهید، این است که خودتان را جمع‌وجور کنید. این یعنی درباره‌ی وضعیت یا وضعیت‌های زندگی که دوستشان ندارید، کاری انجام دهید و درعین‌حال، گرفتار زیاده‌روی یا کم‌کاری هم نشوید. این کار حتی می‌تواند نه‌تنها سخت، بلکه مفرح و شادی‌بخش باشد؛ به‌شرط آنکه به‌ طرزفکر متفاوتی دست پیدا کنید.

کتاب «خودت را جمع‌وجور کن» مثل کتاب قبلی سارا نایت که راهنمایی گام‌به‌گام بود، در سیستمی شفاف پر است از توصیه‌های عملی و کاربردی که حاکی از سبک زندگی نویسنده است و صادقانه به شما می‌گوید دقیقا چگونه باید آن‌ها را انجام دهید، بدون آنکه بکوشد انتخاب زندگی‌اش را به خواننده تحمیل کند. شما می‌توانید به‌صورت تمرین آن‌ها را در زندگی‌تان اعمال کنید و نتیجه را ببینید. با مثال‌هایی از زندگی افراد که در این کتاب می‌خوانید، می‌توانید به‌خوبی متوجه شوید چگونه باید این توصیه‌ها را به‌کار ببرید.

برای اینکه از منابع خود، یعنی زمان و پول و انرژی، عاقلانه استفاده‌ کنید، قبل از هرچیزی باید روانتان را پالایش کنید. خالی‌کردن فضای ذهن برای انجام کارهای جدید، شرط اصلی جمع‌وجورکردن خود و حرکت به‌سمت رؤیاها است؛ بنابراین، بیش از هرچیز باید پالایش روانی را بیاموزید که شامل دو بخش دورریختن و سازمان‌دهی است؛ یعنی باید وظایف یا کارها یا رویدادها یا حتی افراد آزاردهنده را بدون ابراز تأسف دور بیندازید. بدین‌ترتیب، فضای خالی ایجادشده برای انجام کارهای جدید آماده می‌شود. هر تغییری از نظافت ذهنی آغاز می‌شود.

استفاده‌ی درست از منابعتان، یعنی آن‌ها را صرف کارهایی کنید که باید انجام دهید و حتی کمی از منابع را برای کارهای مهم‌تر کنار بگذارید. منظور از کارهای مهم‌تر، کارهایی است که می‌خواهید انجامشان دهید؛ اما پول و وقت کافی برای انجامشان ندارید. مسئله این است که نیازداشتن یا خواستن انجام‌دادن کاری با اینکه بتوانید انجامش دهید، یکی نیست. برای این‌ کار باید خودتان را جمع‌وجور کرده باشید.

• به این معنی نیست که کل صفحات تقویمتان را پر کنید، فقط به این خاطر که کل صفحات تقویمتان را پر کرده باشید؛
• به این معنی نیست که صبوری پیشه کنید و هرکاری را در فهرست وظایفتان انجام دهید و بعد کارهای فهرست وظایف دیگران را برایشان انجام دهید و هرروز این کار را تکرار کنید؛
• به این معنی نیست که سلامت روانی و جسمی‌تان را فدا کنید. 

با بیان اصطلاحی با عنوان «برنده‌شدن در زندگی»، نویسنده معتقد است رقابت فقط‌و‌فقط با خودتان معنادار است. فقط خودتان هستید که با جمع‌وجورکردن خودتان و پیداکردن راهتان، مسیر پیروزی و برنده‌شدن را روشن می‌کنید. از دیدگاه او، برنده‌شدن یعنی رسیدن به آنچه می‌خواهید در زمان حیاتتان روی کره‌ی زمین به‌دست آورید و اگر آن را یافتید و برای به‌دست‌آوردنش تلاش کردید، برنده‌ی زندگی‌ خودتان هستید.

در بخش دیگری از کتاب با عنوان «زندگی کتاب رنگ‌آمیزی بزرگ‌سالان است»، سارا نایت سه گام را برای رسیدن به هدف الزامی دانسته است: ۱. تدوین استراتژی؛ ۲. تمرکز؛ ۳. تعهد. او با مثالی شفاف از تغییر زندگی کاری خودش از کارمندی به فریلنسری و سپس مثال‌های دیگر، این سه مرحله را توضیح داده و جمع‌وجورکردن خود را در منوط به این سه اصل می‌داند. نایت تعبیر زیبایی از اجرای این مراحل دارد: زندگی مثل کتاب رنگ‌آمیزی بزرگ‌سالان است. کافی است روی هر بخش کوچک کار کنید تا وقتی تصویر کلی شکل بگیرد. نویسنده درادامه از ابزارهایی ساده و دم‌دستی برای اجرای این اصول صحبت می‌کند و می‌گوید همه‌ی ما آن‌ها را دراختیار داریم.

کتاب حاضر با عنوان کامل انگلیسی Get Your Sh*t Together: How to Stop Worrying About What You Should Do So You Can Finish What You Need to Do and Start Doing What You Want to Do در سال ۲۰۱۶ به زبان انگلیسی چاپ و جزو کتاب‌های پرفروش‌ نیویورک‌تایمز شد. این کتاب پس از یک‌ سال، یعنی نوامبر ۲۰۱۷، به چاپ سوم رسید. در سال ۱۳۹۶، نشر نوین کتاب سارا نایت را با عنوان «خودت را جمع‌وجور کن» و ترجمه‌ی سیده‌سمانه (سیمین) سیدی منتشر کرد و امسال به چاپ دوم رسیده است.

نکته‌ی جالب درباره‌ی کتاب «خودت را جمع‌وجور کن» است که علاوه بر دسته‌بندی در زمره‌ی کتاب‌های خودیاری و راه‌ورسم زندگی، جزو دسته‌بندی شوخی‌ها و بذله‌گویی‌ها نیز قرار گرفته است که این لحن شوخ و در‌عین‌حال میخکوب‌کننده‌ی نویسنده‌اش را نشان می‌دهد. هرچند سارا نایت کتابش را کتاب خودیاری سنتی نمی‌داند و معتقد است کتاب‌های خودیاری سنتی برای کسانی مناسب است که می‌توانند به خودشان کمک کنند. او می‌گوید این کتاب، کتابی «بگذارید کمکتان کنم تا به خودتان کمک کنید» است. او درباره‌ی کتابش در یادداشت نویسنده چنین نوشته است:

این کتاب راهنمایی معمول برای «سامان‌بخشیدن» نیست؛ اگرچه کمکتان می‌کنم زندگی آشفته‌تان را اندکی سامان ببخشید. اگر به‌دنبال راهنمایی‌هایی برای بازی‌های احمقانه و مبتذل هستید، همین الان این کتاب را کنار بگذارید. من قضاوتتان نمی‌کنم؛ اما می‌خواهم توقعاتتان را از کتاب کنترل کنم. پس، یادداشت نویسنده به‌ چه دردی می‌خورد؟ فکر کنم این کتاب بیشتر به فروشگاه جامع و نامقدس، اما خوشایند برای نظم‌دادن به ذهن و آسان‌تر و بهترکردن زندگی شما شبیه باشد. همچنین، می‌تواند شما را از زندگی یکنواخت نجات دهد و به زندگی‌ای برساند که می‌خواهید و لیاقتش را دارید.

سارا نایت (Sara Knight) در سال ۲۰۱۵ اولین کتابش را با عنوان «The Life-Changing Magic of Not Giving a F*ck» روانه‌ی بازار نشر کرد که به ۲۳ زبان زنده‌ی دنیا ترجمه شد و نسخه‌ی فارسی آن را نشر نون با عنوان «تغییر با جادوی مؤثر بی‌خیالی» چاپ کرده است. صحبت‌های سارا نایت درباره‌ی موضوع این کتاب در سخنرانی تد با عنوان «جادوی بی‌خیالی» با بیش از دومیلیون بازدید ادامه پیدا کرد، تا اینکه در سال ۲۰۱۶ کتاب «خودت را جمع‌وجور کن» را نوشت. این سخنرانی تا امروز بیش از هفت‌میلیون‌ بار بازدید دیده است که می‌توانید ازطریق این لینک، سخنرانی متفاوت و جذاب او را در یوتیوب مشاهده کنید.

بیشتر ما هدف‌های غیرواقعی برای خودمان تعیین می‌کنیم و بعد در عجبیم چرا ناامید می‌شویم یا وسط راه انگیزه‌مان را از دست می‌دهیم؛ اما تعیین هدف‌های واقع‌بینانه می‌تواند تغییر را به زندگی‌مان دعوت کند. کافی است هدف را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنیم و هرروز به آن بخش‌های کوچک بپردازیم. راز موفقیت در این مسیر حفظ تمرکز بر هدف است. جمع‌وجورکردن خود به‌معنای سختی‌کشیدن و کار سخت انجام‌دادن نیست؛ بلکه مداومت در مسیر اهداف است.

کتاب خودت را جمع‌وجور کن بهترین کتاب خودیاری نیست که توصیه شده است و شاید صحبت‌هایی در این کتاب ببینید که در کتاب‌های دیگر هم تکرار شده است. بااین‌حال، نکته‌ی مهم درباره‌ی کتاب حاضر این است که می‌تواند منبع الهام و نقطه‌ی شروعی برای هرکسی باشد که تابه‌حال به این فکر نکرده است چگونه و چرا باید زندگی یکنواخت خودش را تغییر دهد و کارهایی انجام دهد که او را خوشحال می‌کند. کتاب از نظر گویایی و روانی نثر و سادگی به‌کارگیری توصیه‌ها، ارزش خواندن دارد و از ترجمه‌ی مفهوم و روانی هم برخوردار است. برای کسانی که به‌دنبال کتاب‌های ساده‌خوان و صریح درزمینه‌ی خودیاری و رشد فردی هستند، این کتاب می‌تواند حرف‌های تازه‌ای برای گفتن داشته باشد.

در سایت‌های گودریدز و آمازون، دیدگاه‌های متنوعی درباره‌ی کتاب «خودت را جمع‌وجور کن» داده شده است که برخی از آن‌ها حاکی از تأثیرگذاری کتاب و کمک فراوانی است که مطالبش برای آن افراد داشته است؛ البته برخی دیگر از دیدگاه‌ها نشان می‌دهد کتاب حاضر حرف جدیدی برای آن دسته از خوانندگان نداشته است. درمجموع، این کتاب از نظر خوانندگان امتیاز ۳/۷ از ۵ را در گودریدز و ۴/۶ را در آمازون به‌دست آورده است.