آیا اولین نوزادان اصلاح ژنتیکی شده در چین متولد شده‌‌اند؟

تولد نوزادان اصلاح‌ژنتیک‌شده، به‌‌هیچ‌‌وجه یک خبر ساده نیست.

در ویدئویی که روز یک‌شنبه در یوتیوب منتشر شد، جزئیات تازه‌‌ای در مورد خبر تولد دو نوزاد فاش شده است که گویا با استفاده از تکنولوژی ویرایش ژن (CRISPR)، از لحاظ ژنتیکی دستکاری شده‌اند.

هی جیانکوی، پژوهشگر چینی در این ویدیو می‌گوید که چند هفته پیش، دو نوزاد دختر با نام‌‌های لولو و نانا درنتیجه‌‌ی یک بارداری عادی به دنیا آمده‌‌اند. او اضافه می‌‌کند که آن‌ها در حال حاضر، با پدر و مادر خود با نام‌‌های «گریس» و «مارک» زندگی می‌‌کنند. در این گزارش عنوان شده است که در پدر این دو کودک، یک بیمار اچ‌‌آی‌‌وی مثبت تشخیص داده شده که قصد داشته جلوی انتقال این بیماری را به فرزندان خود بگیرد.

دانلود

جیانکوی، تحصیلات خود را در آمریکا گذرانده و پس از مدتی، آزمایشگاهی را در دانشگاه علوم و تکنولوژی چین در شنژن راه‌‌اندازی کرده است. او در مصاحبه‌‌ای با آسوشیتدپرس اظهار کرده که والدین این کودکان، تمایلی به افشای هویت خود یا انجام هرگونه مصاحبه‌‌‌ای نداشته‌‌اند. همچنین وی از اعلام محل زندگی والدین یا جایی که عملیات ویرایش ژن در آن انجام شده، خودداری کرده است.

اگر چنین خبری صحت داشته باشد، تولد نوزادان اصلاح‌‌شده‌‌ی ژنتیکی، نقطه‌‌ی عطف مهمی برای علم و جامعه محسوب خواهد شد.

به‌‌نظر می‌‌آید ساخت این ویدئوی تبلیغاتی که در یک محیط آزمایشگاهی فیلم‌برداری شده، بیشتر تحت تأثیر احساسات بوده است تا شواهد و مدارک مستند. در بخشی از این ویدئو، او می‌‌گوید که مارک هیچ‌وقت فکر نمی‌‌کرده که بتواند پدر شود؛ ولی اکنون با تولد این نوزادان، او یک دلیل و هدف برای زندگی و کارکردن پیدا کرده است (واقعیت این است که روش‌های نسبتاً ساده‌‌تری برای جلوگیری از انتقال بیماری والدین اچ‌‌آی‌‌وی مثبت به فرزندانشان وجود دارد که اصلاً شامل دستکاری DNA نمی‌شود).

او گفته است که نوزادان پس از تولد، توالی ژنوم مختص‌‌به‌‌خود را داشتند که نشان‌‌دهنده‌‌ی موفقیت در فرآیند اصلاح ژنتیکی است. این تغییرات توانسته با غیرفعال‌‌سازی ژن CCR5، مانع از انتقال ویروس HIV به درون سلول شود. او می‌‌گوید:

این کودکان مانند هر نوزاد دیگری، سالم و سرحال هستند.

هی جیانکوی

اما دلایلی وجود دارد که نشان می‌‌دهد احتمالاً واقعیت پیچیده‌تر از تصاویر پررنگ‌‌و‌‌لعابی است که در این ویدئو دیده می‌شود.

علاوه‌‌بر این، دانشمندان با بررسی اسنادی که در اختیار آسوشیتدپرس قرار گرفته، اظهار کرده‌‌اند که به‌نظر می‌رسد این اصلاح ژنتیکی کامل نیست و هنوز برای گفتن اینکه آیا ویرایش مطابق اهداف خود انجام شده یا اینکه کاملاً بی‌خطر بوده است، شواهد کافی وجود ندارد.

از سویی دیگر، جنبه‌‌هایی دیگری از این اقدام به‌‌ظاهر متهورانه نیز مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. آرتور کاپلان، یک متخصص اخلاق زیستی در دانشگاه نیویورک می‌‌گوید:

از جنبه‌‌ی اخلاقی، این اقدام بی‌‌شباهت به یک تکه پنیر سوئیسی نیست؛ چرا که حفره‌‌های آن بیشتر از مواد داخل آن است. به‌نظر می‌‌رسد که اصلاح ژنتیکی موردادعا برای رفع نقایص یک ژن معیوب (نظیر درمان بیماری‌‌ ژنتیکی تی-سَکس) صورت نگرفته؛ بلکه هدف، بهبود یک قابلیت بوده است.

او افزود:

در یکی از مهم‌‌ترین آزمایش‌‌های تاریخ درزمینه‌‌ی اصلاح ژنتیکی نسل بشر، ما در حال سقوط از پرتگاه اخلاقیات هستیم.

با این حال، کاپلان پیش‌‌بینی می‌‌کند که با انتشار این خبر، فشارها روی دولت چین برای پاسخگویی و روشن کردن مواضع خود درمورد اصلاح ژنتیکی نوزادان افزایش یابد.

عصر یکشنبه‌‌، آنتونیو ریگالدو از مجله‌‌ی MIT Technology، برای اولین بار وجود مرکز بالینی جیانکو را (که در آن اصلاح ژنتیکی صورت گرفته)، گزارش کرد. چند ساعت بعد آسوشیتدپرس گزارشی را منتشر کرد که در آن، جیانکو ادعا کرده بود اولین نوزادان اصلاح‌شده‌‌ی ژنتیکی متولد شده‌اند.

این خبر در آستانه یک کنفرانس بین‌المللی درباره‌‌ی اصلاح ژنتیک در هنگ‌کنگ منتشر شد.