روسیه می‌خواهد بدون اجازه آلمان کنترل تلسکوپ فضایی این کشور را به‌دست بگیرد

تلسکوپ آلمانی اسپکتروم رونتگن-گاما که در سال ۲۰۱۹ برفراز موشک روسی پروتون پرتاب شد، به احتمال قوی چشمگیرترین مأموریت علمی فضایی ساخته‌شده و به پرواز درآمده‌ی روسیه از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در بیش از سه دهه‌ی گذشته محسوب می‌شود.

به‌گزارش آرس‌تکنیکا، فضاپیمای ۱٫۲ تنی اسپکتر-آرجی که در فاصله‌ی تقریباً ۱٫۵ میلیون کیلومتری از زمین در یک مدار هاله قرار دارد، رصدخانه‌ای پیشرفته است که به‌منظور شناسایی و نقشه‌برداری از خوشه‌های کهکشانی و همچنین سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم طراحی شده است. طرح مفهومی این فضاپیما به دوران جماهیر شوروی بازمی‌گردد؛ اما مانند بسیاری از پروژه‌های فضایی بزرگ درجریان فروپاشی این کشور کنار گذاشته شد.

روسکاسموس، سازمان فضایی روسیه درنهایت به سراغ ایده‌ی تلسکوپ فضایی پرتو ایکس رفت و برای ساخت آن با مرکز هوافضای آلمان (DLR) وارد همکاری شد. روسیه تحت برنامه‌ی جدید، فضاپیمای اسپکتر-آرجی را ساخت و آن پرتاب کرد؛ درحالی‌که مؤسسه‌ی فیزیک فرازمینی ماکس پلانک در آلمان طراحی و ساخت ابزار اصلی سوار بر فضاپیما به نام ای‌روزیتا را برعهده گرفت. این ابزار نخستین رصدهایش را در اواخر سال ۲۰۱۹ انجام داد و برای مأموریتی هفت ساله درنظر گرفته شده بود.

همه چیز به خوبی پیش می‌رفت تا آنکه روسیه اواخر سال گذشته تهاجم خود به اوکراین را آغاز کرد. به‌عنوان بخشی از واکنش کشورهای غربی به این تهاجم، آلمان تصمیم گرفت همکاری خود با روسیه در تلسکوپ اسپکتر-آرجی را متوقف کند. در آن زمان، ای‌روزیتا پس از اتمام چهار مأموریت نقشه‌برداری از مجموع هشت مأموریت برنامه‌ریزی‌شده در حالت ایمن قرار داده شد.

اما اکنون دیمیتری راگوزین، مدیر روسکاسموس می‌گوید وقت فعال‌سازی دوباره‌ی ای‌روزیتا فرارسیده است. به‌نقل از خبرگزاری آلمانی دویچه‌وله، راگوزین در یک برنامه‌ی تلویزیونی روسیه این اظهارات را بیان کرد:

دستور داده‌ام کار روی بازیابی فعالیت تلسکوپ آلمانی واقع روی سامانه‌ی اسپکتر-آرجی آغاز شود تا به همراه تلسکوپ روسی کار کند. با وجود درخواست آلمان برای خاموش‌کردن یکی از دو تلسکوپ اسپکتر-آرجی، متخصصان روس به تداوم کار آن اصرار دارند. روسکاسموس در آینده‌ی نزدیک تصمیمات مربوطه را اتخاذ خواهد کرد. افرادی که تصمیم گرفتند تلسکوپ را خاموش کنند، از نظر اخلاقی حق ندارند که این پژوهش برای نوع بشر را متوقف کنند.

این تصمیم روسکاسموس، تازه‌ترین اقدام روسیه درجهت تخریب روابط فضایی خود با کشورهای غربی محسوب می‌شود. مقام‌های آلمانی در واکنش گفته‌اند که راه‌اندازی مجدد ابزار علمی ای‌روزیتا بدون همکاری آن‌ها می‌تواند به تلسکوپ آسیب برساند.

از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی، بودجه‌ی فضایی روسیه به صورت پیوسته کاهش یافته است. تقریباً تمام پروژه‌های غیرنظامی این کشور در بخش فضا ازجمله ایستگاه فضایی بین‌المللی، تلسکوپ اسپکتر-آرجی و برنامه‌های متعدد دیگر، حاصل همکاری با شریکان غربی بوده است. روس‌ها با تخریب روابطشان با کشورهای غربی که مایل هستند به دلیل تخصص فنی نیروی انسانی روسیه با این کشور همکاری کنند، به انزوای بیشتر خود در فضا دامن خواهد زد.