ایلان ماسک به تهدیدی برای سلامت عمومی تبدیل شده است
شاید ایلان ماسک از معدود کارآفرینان و مبدعان و متخصصان حوزهی فناوری بهشمار آید که تقریبا در هر مرحله از دنیاگیری ویروس کرونا اظهارنظر کرده است؛ اظهاراتی که تاکنون یا «آزاردهنده» بودهاند یا مانند واکنشهای ترامپ «کاملا خطرناک» تلقی میشوند.
بنابر گزارش بیزینس اینسایدر، آخرین اظهارات ایلان ماسک بهعنوان فردی غیرمتخصص در حوزهی پزشکی دربارهی ماسکهای تنفسی، عملا با توصیهها و تجربههای متخصصان حوزهی سلامت در تضاد بوده است. بهویژه توییت آخرش در ۲۳ مارس، دربارهی دردسرسازبودن استفاده از ماسکهای N95 و ترجیح ماسکهای ارزانتر با واکنشهای شدیدی مواجه شد:
میکوشیم بیشترین تعداد ممکن ماسک را تهیه کنیم و تحویل دهیم. درضمن، استفاده از ماسکهای N95 دردسرساز است و استفاده از ماسکهای ارزانتر در بیشتر مواقع گزینهی بهتری است.ایلان ماسک، ۲۳ مارس ۲۰۲۰
بهنظر میرسد اشارهی ایلان به ماسکهای جراحی است که عموما برای ممانعت از انتقال ویروس عامل بیماری کووید ۱۹ از فرد ناقل به سایرین کاربرد دارند. بااینحال در گزارش بیزینس اینسایدر، بهدرستی به این موضوع اشاره شده است که ماسکهای جراحی ساده تأثیر بسیار کمی بر پیشگیری از ابتلای خود فرد استفادهکننده از ماسک خواهد گذاشت.
این در حالی است که ماسکهای N95 از انتقال ۹۵ درصد از ذرات معلق را از فرد به محیط و برعکس جلوگیری خواهد کرد؛ ازاینرو، توصیهی بسیاری از متخصصان خبره این است که دستاندرکاران حوزهی سلامت در روند معالجهی بیماران مبتلا به کرونا از این نوع ماسک استفاده کنند.
این اولینباری نیست که ایلان ماسک اطلاعات گمراهکننده دربارهی شیوع بیماری کرونا منتشر میکند. برای آشنایی بیشتر، تعدادی از اظهارات بیاساس اخیر وی را تیتروار مرور میکنیم:
ایلان انکار میکند: ۶ مارس امسال، ایلان ماسک در توئیتی این جمله را بهاشتراک گذاشت: «ترس از ویروس کرونا بیمعنی است». او زمانی این اظهارات را بیان کرد که بنابر گزارشهای خبری، کووید ۱۹ حدود ۱۰ هزار نفر را بهکام مرگ کشانده بود.
ایلان کارمندان خود را بر سر کار نگه میدارد: درست در زمانیکه انتظار میرفت رهبر کسبوکاری جهانی در اولین فرصت واحدهای خود را تعطیل کند، ایلان گستاخانه به مقابله با مقامهای مسئول برخاست و تا پیش از مداخلهی مستقیم پلیس، دست از لجبازی برنداشت.
ایلان پیشنهاد ساخت دستگاه تنفس مصنوعی را مطرح کرد: چندی پیش، ماسک گفت درصورت کمبود حاضر است تولید دستگاههای تنفس مصنوعی را آغاز کند؛ اما درست مانند ماجرای تولید زیردریایی برای نجات ۱۲ کودک تایلندی گرفتار در غار، اینجا نیز کسی سخنان وی دربارهی تولید دستگاههای تنفس مصنوعی را جدی نگرفت.
ایلان اطلاعات گمراهکننده منتشر میکند: درست در همان روزی که ماسک پیشنهاد تولید دستگاههای تنفس مصنوعی را مطرح کرد، در اظهارنظر بیاساس دیگری در توییتر ادعا کرد «کودکان اساسا دربرابر کوید ۱۹ مصونیت دارند». این شایعهپراکنی ماسک در حالی بود که با وجود بیشترین آمار مرگومیر در میان سالمندان، تاکنون مصونیت هیچ گروه جمعیتی خاصی دربرابر این بیماری اثبات نشده است.
تراژدی دردناک آنجاست که این سخنان از زبان شخصیتی بلندآوازه نظیر ایلان ماسک گفته میشود؛ فردی خلاق با قابلیتهای خارقالعاده در صنعت خودرو و انرژی که توانسته چشماندازهای ناممکن شرکت تسلا را به واقعیت تبدیل کند. او همان پیشگامی است که با تأسیس شرکت اسپیسایکس مرز آرزوهای ما را در سفرهای فضایی به افقهایی دوردست جابهجا کرد؛ ولی اکنون او را در ورطهی این اظهارنظرهای بیاساس و غیرتخصصی گرفتار میبینیم.
دردناکتر از این واقعیت، تصورات موهوم جامعهی بزرگی از هواداران ایلان ماسک است که او را همچون دانشمندی همهچیزدان در تمامی عرصههای علمی میبینند. بیشک، ماسک شخصیتی صاحبنفوذ است و جملات او اثرهای دامنهداری در جامعه بهجای میگذارند. اظهارات گمراهکنندهی چنین فردی دربارهی بیماری کرونا میتواند عملا جان بسیاری از هواداران او را بهخطر بیندازد.
آنچه مدیرعامل شرکت SpaceX از دیدنش عاجز بهنظر میآید، آن است که برنامهریزی برای مهار دنیاگیری هولناک، حتی کوچکترین شباهتی با علم ساخت موشک ندارد. در این وضعیت بحرانی، از فردی مانند ایلان ماسک انتظار میرود برای اظهاراتی اینچنینی به دیدگاههای پزشکان و متخصصان همهگیریشناسی مطرح جهان رجوع کند و اگر نمیتواند، دستکم مانند بسیاری از همقطاران خود سکوت اختیار کند. او باید بداند هر اقدامی جز این، کمکی به جهان گرفتار در وحشت و رنج ما نخواهد کرد.