آیا زمان آن رسیده است که اپل شبکه اجتماعی خود را راه‌اندازی کند؟

تاریخ به ما نشان می‌دهد که اپل هیچگاه در راه‌اندازی شبکه اجتماعی موفق نبوده است. سرویس پینگ در سال ۲۰۱۰ توسط اپل آغاز به کار کرد و در سال ۲۰۱۲ به علت عدم اقبال کاربران تعطیل شد. سرویس موزیک اپل سعی می‌کند ویژگی‌های مشابه شبکه‌های اجتماعی خود را چندان واضح نمایش ندهد؛ ولی آن هم در جذب کاربران چندان موفق نبوده است.

اما چرا اپل موفق نمی‌شود؟ این شرکت بزرگ‌ترین باشگاه هواداران را دارد و راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی برای این هواداران پروپا‌قرص برای شرکتی به این بزرگی نباید کار دشواری باشد. تاریخ به ما می‌گوید سرویس‌های دیگر شبکه اجتماعی که تمرکز خود را بر این موضوع گذاشته‌اند و می‌توانند در ارائه ویژگی‌ها و امکانات جذاب سریع‌تر از اول حرکت کنند، فضا را اشغال کرده‌اند.

البته این مسئله را شاید بتوان بخشی از فرهنگ تصمیم‌گیری در اپل دانست. تیم کوک، مدیر عامل این شرکت، در اوایل سال جاری گفت:

من فرزند ندارم؛ اما برادرزاده‌ای دارم که سعی می‌کنم برای او کمی محدودیت‌ قائل شوم. مواردی هست که به او اجازه داشتنش را نمی‌دهم؛ من نمی‌خواهم او را در شبکه‌های اجتماعی ببینم.

آیا می‌توان گفت این زیاده‌روی در محافظت از او به‌عنوان یک کودک است؟ شاید بله شاید نه! افشاگری‌ جدید درباره فیس‌بوک نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی تا چه حد می‌توانند از اطلاعات و حتی اعتقادات مردم سوء استفاده کنند.

کمبریج آنالیتکا اطلاعات شخصی ده‌ها میلیون نفر را از طریق توسط فیس‌بوک جمع‌آوری کرد و در اختیار برخی دولت‌ها (دولت ترامپ و انگلستان) قرار داد. ظاهرا این اطلاعات برای تأثیر بر آرای برخی مناطق حساس مورد استفاده قرار گرفته است. البته داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود و هر روز اطلاعات بیشتری افشا می‌شود؛ اما تا همینجای کار، آن‌چه می‌دانیم به اندازه کافی ترسناک است.

اگر چه فیس‌بوک سعی می‌کند مسئولیت اتفاق‌های رخ‌داده را از خود سلب کند؛ اما مسئله اصلی این است که اگر فیس‌بوک توانسته با جمع‌آوری اطلاعات کاربران به این سطح از دانش نسبت به آن‌ها برسد، پس بقیه شبکه‌های اجتماعی هم می‌توانند.

افشای این اطلاعات باید زنگ خطری باشد برای همه کسانی که نگران جمع‌آوری اطلاعات کاربران و استفاده مستقیم و غیر مستقیم برای اثرگذاری بر جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم هستند. قبل از هرچیز باید به این سؤال‌ها پاسخ داده شود:

• آیا این واقعا درست است که برنامه‌های ثالث بتوانند اطلاعات کاربران شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک را جمع‌آوری کنند یا از الگوی رأی‌دهی، نظرات سیاسی یا جنسیتی جامعه خبردار شوند؟
• چه کسی بر فروش اطلاعات و کسی که اطلاعات به او فروخته می‌شود نظارت دارد؟

شاید زمان آن باشد که این سؤال را مطرح کنیم: کدام شرکت سابقه مناسب و مطلوبی در حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران دارد؟ کدام شرکت در عین تأکید بر حفظ محرمانگی اطلاعات کاربران، سعی می‌کند از یادگیری ماشین و هوش مصنوعی برای رشد و توسعه استفاده کند؟

پاسخ شاید مشخص باشد: اپل.

دستگاه‌های ساخت اپل اکنون از قدرتمندترین ابزارهای ساخت بشر هستند و این شرکت فقط نیاز دارد آن‌ها را با هم گره بزند. تصور کنید اخبار واقعی (نه جعلی) در قالب اخبار اپل در فضای آی‌کلود بین کاربران تأییدشده دست به دست شود. اپل پیش‌تر از تعهد خود به تعیین قوانین برای اطمینان از رد و بدل شدن اخبار غیر جعلی سخن گفته است.

اینکه تمام کاربران خدمات اپل تأییدشده هستند، امکان سوء‌استفاده‌ی ترول‌ها و افرادی که قصد انتشار اخبار جعلی دارند از بین می‌برد. اما اینجا بار دیگر تعهد اپل به حفظ حریم شخصی افراد بسیار اهمیت پیدا می‌کند.

حریم شخصی پیشرو در این صنعت به این معنا است که کاربران بتوانند دقیقا همان‌چیزی که می‌خواهند، با کسانی که به آن‌ها اعتماد دارند به اشتراک بگذارند.

حجم بالای تقاضا برای خدمات شبکه‌ی اجتماعی، اهمیت و محبوبیت آن را نشان می‌دهد؛ اما شبکه‌ی اجتماعی واقعی و کاملا خصوصی‌ وجود خارجی ندارد. حتی اگر اپل بخواهد چنین چیزی راه‌اندازی کند، لازم است پول زیادی روی این موضوع سرمایه‌گذاری کند؛ پولی که هیچ تضمینی برای بازگشت آن به حساب اپل وجود ندارد.

یک راه‌کار دیگر خرید یکی از شبکه‌های اجتماعی موجود است؛ مثلا توییتر. اما تصور کنید پاک‌سازی این شبکه اجتماعی از اکانت‌های جعلی و رشته‌های تبلیغاتی چقدر کار دشوار و طاقت‌فرسایی می‌تواند باشد. و فراتر از این، خرید توییتر توسط اپل یک خبر قدیمی و کهنه به نظر می‌رسد، این‌طور نیست؟

خبرهای تلخی که این روزها درباره فیس‌بوک شنیده می‌شود بار دیگر نشان می‌دهد دنیای فناوری چقدر به راه‌کارهای اپل برای حفظ حریم خصوصی نیاز دارد و این نیاز با رشد هرچه بیشتر هوش مصنوعی بیشتر و بیشتر احساس خواهد شد.