ده اتفاق بحث‌برانگیز در حوزه اپ‌ها و بازی‌های موبایل در سال ۲۰۲۰

سال ۲۰۲۰ نیز با تمام اتفاقاتش روبه‌اتمام است. امسال، اتفاقات عجیب بسیاری رخ داد که باعث شد عده‌ای آن را نحس‌ترین سال بنامند. یکی از اتفاقاتی که در این سال برای تمام مردم جهان اتفاق افتاد، شیوع ویروس کرونا بود که باعث تغییرات بسیاری در زندگی مردم شد.

دنیای فناوری نیز چند اتفاق بحث‌برانگیز را مشاهده کرد. دنیای اپلیکیشن‌ها دنیای بزرگی است و میلیون‌ها اپلیکیشن و بازی در فروشگاه‌های نرم‌افزار اپ‌استور و گوگ ‌پلی وجود دارند؛ پس تعجب‌آور نیست که بعضی از آن‌ها هر‌از‌گاهی دچار مشکل شوند. در این گزارش، نگاهی به بحث‌برانگیزترین اپ‌ها و بازی‌های سال ۲۰۲۰ می‌اندازیم و آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

اپلیکیشن ToTok برنامه‌ی گفت‌وگو‌محور معروفی است و آن را با شبکه‌ اجتماعی تیک تاک نباید اشتباه گرفت. در ژانویه و پس از انتشار مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز و ارائه‌ی شواهدی قوی مبنی‌بر اینکه این برنامه‌ای جاسوسی برای دولت امارات متحده‌ی عربی است، اپ مذکور از فروشگاه گوگل‌پلی حذف شد.

بسیاری از موفقیت‌های این اپلیکیشن به‌دلیل مسدود‌بودن برنامه‌های مشابه در عربستان بود؛ در‌نتیجه، مردم این کشور چاره‌ی دیگری جز استفاده از پیام‌رسان ToTok نداشتند؛ حتی هواوی نیز این اپ را تبلیغ کرده است. پس از مدتی تحریم، سرانجام این اپ به گوگل‌پلی بازگشت؛ اما پس از مدتی دوباره برداشته شد. در زمان نوشتن این مقاله، هنوز ToTok در فروشگاه‌های نرم‌افزار گوگل و اپل دیده نمی‌شود.

سال‌های متمادی، گوگل‌فوتوز (Google Photos) یکی از معامله‌های برتر موجود در دنیای فناوری را ارائه می‌داد. این اپ به کاربران اجازه می‌داد عکس‌ها و فیلم‌های تلفن خود را با کیفیت کمتر به‌رایگان بارگذاری و ذخیره کنند. علاوه‌بر‌این، صاحبان گوشی‌های پیکسل می‌توانستند تصاویر را با رزولوشن اصلی و کاملا رایگان در فضای ابری این اپلیکیشن ذخیره کنند. این واقعا یکی از امکانات برتر موجود در دنیای فناوری بود.

سال ۲۰۲۰، اتفاق نسبتا ناگواری برای کاربران گوگل‌فوتوز رخ داد؛ چراکه گوگل اعلام کرده است ۲۰۲۰ آخرین سالی است که کاربران می‌توانند این کار را به‌رایگان انجام دهند. در‌حال‌حاضر، این قابلیت همچنان در‌دسترس است؛ اما ۱ ژوئن ۲۰۲۱ باید با آن خداحافظی کنیم و پس‌ازآن، بارگذاری عکس‌ها فضای Google Drive را اشغال می‌کند. همیشه می‌توانید فضای ذخیره‌سازی Google Drive بیشتری بخرید و آن را نگه دارید؛ ولی مزایای بخش رایگان و نامحدود بسیار جذاب بود.

کاملا واضح است کاربران اکنون از این اتفاق ناراحت هستند. البته گزینه‌های جایگزین دیگری وجود دارد؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها به‌آسانی Google Photos نیستند. این اپلیکیشن به‌دلیل قابلیت دسترسی عالی‌اش موفق شده بود کاربران بسیاری را به‌خود جذب کند. کاربران حتی می‌توانستند با وارد‌شدن به حساب کاربری خود با هر دستگاه دیگری، به تمام تصاویر ذخیره‌شده در فضای ابری دسترسی داشته باشند.

همیشه اپ‌ها و بازی‌های زیادی وجود دارند که فروشگاه‌های نرم‌افزاری آن‌ها را مسدود می‌کنند. سال گذشته، سرویس Google Play Protect به‌تنهایی موفق شده است از بیش از یک‌میلیارد نصب بدافزارها جلوگیری کند. بااین‌حال، گوگل دلیل خاصی برای مسدودکردن ششصد اپ و بازی داشت. این گزینه‌ها به‌ این دلیل ممنوع شدند که عملا منفعتی برای کاربران نهایی نداشتند و فقط برای نمایش بیشتر تبلیغات ارائه شده بودند.

در میان این ششصد برنامه، همه‌ی اپلیکیشن‌های Cheetah Mobile نیز دیده می‌شوند که در پلی‌استور قرار داشتند. تقریبا برای همگان‌ آشکار است که اپ‌های این شرکت بیشتر برای نمایش تبلیغات و درآمدزایی هستند. اکنون گوگل این موضوع را ثابت کرده و همه‌ی اپلیکیشن‌های ساخته‌شده با این هدف را حذف کرده است.

در‌حال‌حاضر، هند و چین اختلافات سیاسی متعددی دارند. بخشی از این اختلافات به ممنوعیت گسترده‌ی بسیاری از برنامه‌های چینی از فروشگاه Google Play در هند انجامید. این فهرست برخی از اپ‌های چینی بزرگ و معروف همچون WeChat، تیک‌ تاک، ES File Explorer، اکثر اپلیکیشن‌های DU و Clean Master (یکی از محصولات Cheetah Mobile) را دربر می‌گرفت بود که دولت هند از گوگل پلی حذف کرد.

نکته‌ی جالب این است که هند سریع‌تر از گوگل اپ Clean Master، یکی از محصولات Cheetah Mobile را حذف کرده بود. حتی اپلیکیشنی توسعه یافته بود که به کاربران اطلاع می‌داد کدام اپ‌ها و بازی‌ها چینی هستند تا سریع‌تر از تلفن هوشمند حذف شوند؛ البته این گزینه اکنون دیگر در‌دسترس نیست.

هند سرانجام ۱۱۷ برنامه‌ی دیگر از‌جمله PUBG Mobile را به فهرست یادشده اضافه خواهد کرد. نسخه‌ی جدیدی از PUBG که به‌طور‌خاص برای بازار هند در نظر گرفته شده، در دست ساخت است؛ اما تاریخ انتشار نهایی‌اش نامعلوم است. این فهرست هنوز در حال بررسی است؛ بنابراین در سال ۲۰۲۱، احتمالا اطلاعات بیشتری از فهرست بحث‌برانگیز برنامه‌های چینی خواهید شنید.

کمیسیون تجارت فدرال (FTC) قبلا چند سرویس آنلاین سفارش داده بود تا نحوه‌ی استفاده‌ی آن‌ها از داده‌های کاربر را فاش کند. خدمات مذکور یوتیوب،‌ واتساپ، فیسبوک، تیک‌تاک، توییتر، ردیت و چندین سرویس دیگر را شامل می‌شود. این کمیسیون به‌طور‌جدی قصد داشت بفهمد نحوه‌ی استفاده‌ی این غول‌های دنیای فناوری از اطلاعات کاربران برای ارائه‌ی تبلیغات و مطالعه‌ی تعامل کاربر و کار الگوریتم‌های آ‌‌ن‌ها چگونه است.

این تحقیق می‌تواند موضوع مهمی باشد؛ زیرا همه‌ی این شرکت‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند. این روزها حریم خصوصی نگرانی اصلی مردم است؛ بنابراین خواهیم دید که چگونه این تحقیق اتفاق می‌افتد. تحقیق یادشده دسامبر ۲۰۲۰ شروع شد و در زمان نوشتن این مقاله، هنوز ادامه دارد.

از سال گذشته می‌دانستیم که گوگل قصد دارد Google Play Music را برای معروف‌شدن YouTube Music برای همیشه غیرفعال کند. این اتفاق که تا امسال رسما آشکار نشده بود، در دو مرحله اتفاق افتاد: ۱. YouTube Music به‌طورپیوسته مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را از Google Play Music به‌ارث برد و به‌مرور‌زمان تمام قابلیت‌های مورد‌نیاز برای پخش‌کننده‌ی موسیقی را به‌دست آورد.؛ ۲. چهارم دسامبر غیرفعال‌کردن گوگل‌پلی آغاز و این اپلیکیشن برای همیشه از دسترس کاربران خارج شد.

بسیاری از کاربران Play Music از این حرکت گوگل متنفر شدند. روند تغییرات هم به‌قدری آرام طی شد که علاقه‌مندان به استفاده از سرویس جدید زمان کافی برای این جابه‌جایی را داشته باشند. اپلیکیشن جدید موسیقی گوگل هنوز در حال پیشرفت و بهبود است؛ اما از نظر ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلف هنوز از نسخه قبلی‌اش بسیار عقب است.

ناگفته نماند گزینه‌های دیگری که می‌توانند جای اینپخش‌کننده‌ی موسیقی را بگیرند، محدود هستند و ویژگی‌های مناسب را ندارند و ممکن است کاربران برای داشتن همه‌ی ویژگی‌ها مجبور شوند چند اپلیکیشن نصب کنند. به‌نظر نمی‌رسد گوگل با این اقدام به‌نفع خودش عمل کرده باشد؛ زیرا بسیاری از کاربران خود را در فرایند جابه‌جایی از دست داده است.

ویروس کرونا با شیوع خود، اتفاقات زیادی در جهان رقم زد و افراد بسیاری را درگیر خود کرد و اکنون بیشتر انسان‌ها منتظر به‌پایان‌رسیدن ۲۰۲۰ هستند تا خاطرات بد COVID-19 نیز با آن به دست فراموشی سپرده شود. سازمان‌ بهداشت جهان توصیه می‌کند همه‌ دستانشان را بشویند و از یکدیگر شش فوت فاصله بگیرند و ماسک بزنند.

در همین حال، گوگل و اپل سعی کردند سیستمی برای ردیابی افراد مبتلا به COVID-19 و افراد درمعرض ابتلا به آن ارائه کنند. برخی افراد به رابط برنامه‌نویسی کاربردی سیستم ردیابی مخاطب بدبین بودند و دلیلش‌ هم کاملا واضح است: این موقعیت کاربران را می‌تواند ردیابی کند و تشخیص دهد آن‌ها با چه افرادی روبه‌رو هستند.

گوگل و اپل با معرفی قانون‌نامه‌ای جدید، کم‌و‌بیش نگرانی‌های موجود را برطرف کردند. بااین‌حال، بدترین قسمت آن است که چه مدت طول کشیده تا دولت‌ها برنامه‌هایی ارائه دهند که از API برای ردیابی گسترش COVID-19 استفاده می‌کنند. بسیاری از ایالات آمریکا این اپ را ندارند و بسیاری از مناطق جهان نیز هرگز آن را دریافت نکرده‌اند. حتی در مکان‌هایی که اپلیکیشن مذکور یا مدل‌های مشابه آن وجود دارند، افراد زیادی از آن‌ها استفاده نمی‌کنند. به‌عنوان مثال، نسخه‌ی ویرجینیای این اپ در‌مقایسه‌با جمعیت ۸٫۵ میلیون نفری آن فقط ۱۰۰ هزار نصب دارد.

اکثر نسخه‌های این اپلیکیشن‌ها در بخش‌های مختلف بسیار ضعیف عمل کرده‌اند که از آن‌ها می‌توان به ناتوانی در جلب نظر کاربران و گرفتن بازخورد مثبت و به‌روزرسانی‌ کُند و ارسال‌نکردن اعلان هشدار در مواقعی اشاره کرد که کاربران با افراد دچار ویروس کرونا ارتباط داشته‌اند. البته اکنون دیگر کمی برای بهبود این اپلیکیشن‌ها دیر است؛ زیرا ویروس کرونا کشف شده و در حال شیوع میان مردم کشورهای مختلف است. بااین‌حال، شاید بتوان از این اپ‌ها و بستر آن‌ها برای همه‌گیری بعدی استفاده کرد.

وقتی تمام دنیا در قرنطینه‌ای فراگیر قرار گرفت، تماس تصویری به روشی جدید برای ارتباط مردم با یکدیگر تبدیل شد. در میان تمام اپ‌هایی که از بستری برای تماس تصویری بهره می‌بردند، Zoom برنده شد. تعداد زیادی از شرکت‌ها و مدرسه‌ها و سازمان‌های دیگر به‌جای ارتباط فیزیکی و حضوری از آن استفاده کردند.

متأسفانه Zoom برای ورود این حجم از کاربران آماده نبود و به‌سرعت مشکلات امنیتی متعددش مشخص شد. افراد بدون دعوت به جلسات زوم می‌پیوستند و کارهای وحشتناک انجام می‌دادند. کنفرانس‌های ویدئویی رمزگذاری نشده بودند و مشکلات امنیتی دیگری نیز وجود داشت. حتی گفته می‌شد افزایش ناگهانی تعداد کاربران باعث بروز مشکلات متعددی در سرورهای این Zoom شده بود.

زوم سرانجام همه‌ی بخش‌های مورد‌نیاز را رمزگذاری کرد؛ اما رسیدن به آن نقطه بسیار طول کشید. سرانجام بسیاری از مشکلات امنیتی این اپ را توسعه‌دهندگانش برطرف کردند و حتی سیاستی ایجاد شد که در‌صورت به‌روزرسانی‌نکردن به نسخه‌ی ایمن، افراد نمی‌توانستند از زوم استفاده کنند. افزون‌براین، تلاش‌هایی برای جلوگیری از ورود افراد بدون دعوت به جلسات تصویری شد، البته عده‌ای معتقدند این کار کمی دیر انجام شده است و دراین‌میان، بعضی کاربران آسیب دیده‌اند.

مسئولان زوم با مشکلات متعددی در طول مسیرشان روبه‌رو شدند؛ اما یکی از پس دیگری آن‌ها را کنار زدند و ماه گذشته، بیش از ۳۰۰ میلیون کاربر روزانه را برای خود ثبت کردند. سال ۲۰۲۰ برای سازندگان زوم سالی مملو از اتفاقات خوب و بد بود؛ اما در‌نهایت، آن‌ها موفق شدند به یکی از اپ‌های تماس تصویری معروف تبدیل شوند.

ایالات متحده‌ی آمریکا درگیر جنگ تجاری با چین است. سال گذشته، دولت آمریکا سعی کرد تحریم‌های پیاپی علیه هواوی اعمال کند و با اقداماتش تعجب بسیاری را برانگیخت؛ اما امسال تمرکز خود را کاملا روی ایجاد مشکل برای یکی از شبکه‌های اجتماعی معروف‌ جهان، یعنی تیک‌تاک گذاشت. این اپلیکیشن موفق شده است سریع‌ترین رشد بین شبکه‌ی‌ رسانه‌های اجتماعی جهان را تجربه کند.

همه‌چیز با اعلام برخی نگرانی‌ها مربوط به حریم خصوصی کاربران تیک‌تاک آغاز شد. دولت ایالات متحده‌ی آمریکا نگران بود که شرکت مادر TikTok اطلاعات حساس کاربران را در‌اختیار دولت چین قرار دهد. در همین حال، این اپ در چندین کشور به دلیل «محتوای غیراخلاقی» و نگرانی‌های دیگر ممنوع شد. سرانجام، دولت ایالات متحده‌ی آمریکا تصمیم گرفت این برنامه را به‌همراه WeChat ممنوع کند؛ اما در آخرین ثانیه به دستور قاضی فدرال این عملیات متوقف شد.

برای جلوگیری از تحریم، تیک‌تاک مجبور بود به شرکت دیگری فروخته شود. مایکروسافت مدت طولانی در حال مذاکره بود؛ اما سرانجام مسئولان این شبکه‌ی اجتماعی موفق با اوراکل همکاری کردند تا بتوانند به فعالیت خود در ایالات متحده‌ی آمریکا ادامه دهند. بااین‌حال، دولت ایالات متحده‌ی آمریکا می‌خواست قبل از تصویب قرارداد، از امنیت آن مطمئن شود. در‌حال‌حاضر، بیشتر بحث‌ها به‌پایان رسیده است؛ اما بسیاری از مردم هنوز به تیک‌تاک چینی اعتماد ندارند.

به جدال و بحثی که ممکن است سال‌ها طول بکشد، خوش آمدید. فورت‌نایت ابتدا در iOS و اندروید به‌عنوان بازی مستقل منتشر شد. سرانجام در اوایل سال ۲۰۲۰، این بازی به گوگل‌پلی مهاجرت کرد. مدتی بعد، اپیک‌گیمز (ٍEpic Games) سعی کرد با شیوه‌ای خاص روش پرداختی اپل و گوگل را دور بزند؛ روش پرداختی که ۳۰ درصد از درآمد توسعه‌دهندگان را برمی‌داشتند. در نتیجه‌ی این اقدام اپیک‌گیمز، فورت‌نایت در هر دو فروشگاه‌های اپل و گوگل حذف شد. این لحظه دقیقا زمانی بود که بحثی پایان‌ناپذیر بین این شرکت‌ها به‌وجود آمد.

اپیک‌گیمز بلافاصله با استناد به اقدامات ضدرقابتی، علیه گوگل شکایت و آن را به دورزدن معامله‌ با ال‌جی و وان‌پلاس متهم کرد. بر‌اساس این معامله، قرار بود در هر دستگاه جدید، بازی فورت‌نایت به‌صورت پیش‌فرض نصب شود. ناگفته نماند همین شکایت برای اپل نیز مطرح شد. نکته‌ی جالب این است که کوپرتینویی‌ها پیش از حذف فورت‌نایت، از آن ۳۶۰ میلیون دلار درآمد کسب کرده بودند. در همین حال، گوگل سیاست‌های خود درباره‌ی خریدهای درون‌برنامه‌ای را تنها به استفاده از سرویس خود محدود کرد و این قانون از اوایل سال ۲۰۲۱ اجرا می‌شود.

اپیک‌گیمز در این جدال تنها نیست و همراهانی دارد. برای مثال، گروهی از استارتاپ‌های هندی موافقت کرده‌اند کاهش ۳۰ درصدی برای توسعه‌دهندگان هند بسیار زیاد است. علاوه‌بر‌این، مایکروسافت به Epic Games در این مبارزه پیوست؛ زیرا این شرکت Unreal Engine را نیز توسعه می‌دهد.

اکنون اپیک‌گیمز با توسعه‌دهندگان اپ‌های دیگر از‌جمله اسپاتیفای، Tile ،Deezer ،Qobuz و بسیاری دیگر متحد شده تا بتواند عدالت را در این دو فروشگاه نرم‌افزار عظیم برقرار کند. اکنون دو سال است که اپیک‌گیمز مشغول مبارزه با ۳۰ درصد مالیات است. در‌حال‌حاضر، اپل کمی در سیاست‌های خود تغییر ایجاد کرده و قیمت را به ۱۵ درصد برای توسعه‌دهندگان کوچک کاهش داده است؛ اما هنوز جنگ به‌پایان نرسیده و اگر این اتفاق در فهرست سال آینده نیز وجود داشت، تعجب نکنید.

اتفاقات عجیبی در یک سال گذشته رخ داده است که در این مقاله، تنها ۱۰ نمونه را در دنیای فناوری بررسی کردیم؛ اما مطمئنا تعدادشان بیشتر است. دیدگاه شما کاربران زومیت درباره‌ی اتفاقات سال گذشته دنیای فناوری چیست؟ آیا برای سال ۲۰۲۱ اتفاقات خوشایندی در دنیای فناوری پیش‌بینی می‌کنید؟