نسل بعدی موشک روسیه سه دهه عمر دارد و هنوز در دست آزمایش است

در‌حال‌حاضر تقریبا سه دهه از عمر نسل بعدی برنامه موشکی پرچمدار روسیه به نام «آنگارا» می‌گذرد. دولت روسیه ساخت موشک آنگارا را در سال ۱۹۹۲، بلافاصله پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی که به رکود اقتصادی طولانی‌مدت منجر شد، تایید کرد.

روسیه تقریبا ۱۰ سال پیش اولین پرواز آزمایشی آنگارا را انجام داد. اکنون پس از گذشت یک دهه، سنگین‌ترین نسخه از خانواده‌ی این موشک به نام «آنگارا A5» در آستانه‌ی انجام چهارمین پرواز است و مانند سه پرتاب قبلی، در ماموریت پیش‌رو ماهواره‌ای واقعی حمل نخواهد شد.

پرتاب بعدی نقطه‌ی عطفی برای برنامه موشکی آنگارا خواهد بود؛ زیرا با انجام آن، اولین پرواز موشک آنگارا از پایگاه فضایی وستوچنی، جدیدترین سایت پرتاب روسیه در خاور دور این کشور رقم خواهد خورد. پرتاب‌های قبلی آنگارا از پایگاه فضایی پلستسک در شمال روسیه انجام شدند.

موشک آنگارا A5 قرار است جایگزین پرتابگر پروتون روسیه شود؛ موشکی که از سوخت سمی دی‌نیتروژن تتراکسید استفاده می‌کند و فقط از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان پرتاب می‌شود. درمقابل، سکوهای پرتاب آنگارا در خاک روسیه هستند. تا چند سال پیش، پروتون رقیبی قدرتمند در بازار پرتاب‌های تجاری جهانی بود؛ اما اکنون به دلیل مشکلات مربوط به اطمینان‌پذیری، فشار رقابتی از جانب اسپیس ایکس و پیامدهای تهاجم روسیه به اوکراین، جایگاه خود را از دست داده است.

مقام‌های روسیه زمانی آنگارا را به‌عنوان جانشین پروتون در بازار تجاری معرفی کردند؛ اما اکنون موشک جدید صرفا به دولت روسیه خدمات خواهد داد. بااین‌حال، کارشناسان تردید دارند که دولت به‌طور منظم تقاضای کافی برای تکمیل ظرفیت پرتاب موشک سنگین آنگارا A5 داشته باشد. به‌نقل از آناتولی زک، کارشناس برنامه فضایی روسیه، دولت روسیه ماهواره‌ی کاربردی که آماده‌ی پرواز در پرتاب آتی آنگارا A5 از وستوچنی باشد، ندارد.

درنهایت، آنگارا A5 می‌تواند مسئولیت پرتاب تعداد انگشت‌شماری از ماهواره‌های بزرگ را که به ظرفیت موشک پروتون نیاز دارند، برعهده بگیرد. اما تعداد آن‌ها در هر صورت کم خواهد بود. پروتون در دو سال گذشته فقط سه بار پرتاب شده و تقریبا ۱۲ فروند از آن در انبار روسیه باقی مانده است.

روسیه همچنین درحال پیشبرد پروژه نسل بعدی فضاپیمای مسافربری خود به نام اورل است. مقام‌های روسیه ادعا می‌کنند که پرتاب این فضاپیما در سال ۲۰۲۸ با موشک آنگارا A5 آغاز خواهد شد. بااین‌حال شواهد نشان نمی‌دهند که اورل بتواند درطول چهار سال آینده برای پروازهای آزمایشی آماده باشد. درنتیجه، درحالی‌که موشک آنگارا درحال آمادگی، هرچند با سرعت پایین است، روسیه محموله‌های چندانی ندارد که بتواند روی آن قرار دهد.

مشکلات اقتصادی روسیه ممکن است برخی از تاخیرهای پیش‌آمده برای برنامه آنگارا از سال ۱۹۹۲ تاکنون را توضیح دهد؛ اما برنامه فضایی روسیه از مدت‌ها پیش از کمبود بودجه مزمن، سوء مدیریت و فساد رنج برده است. آنگارا تنها موشکی است که روسیه از دهه‌ی ۱۹۸۰ از پایه طراحی کرده است و دولت این کشور، خرونیشف، یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های فضایی روسیه را برای نظارت بر برنامه‌ی ساخت آن انتخاب کرده است.

به‌نقل از خرونیشف، آنگارا A5 می‌تواند تا ۲۴٫۵ تن محموله را در مدار نزدیک زمین قرار دهد. این موشک یک‌بارمصرف از قدرت کافی برای پرتاب ماژول‌های ایستگاه فضایی یا استقرار بزرگ‌ترین ماهواره‌های جاسوسی ارتش برخوردار است. بااین‌حال در سال ۲۰۲۰ گزارش شد که هزینه‌ی هر فروند آنگارا A5 به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار می‌رسد که بسیار بیشتر از پروتون است.