معضل تولید موتور رپتور استارشیپ، ممکن است اسپیس ایکس را به ورطه ورشکستگی بکشاند

ایلان ماسک در ایمیلی ارسالی برای کارکنان اسپیس ایکس که به‌دست وب‌سایت اسپیس اکسپلورد رسیده، به بحران تولید موتور رپتور استارشیپ اشاره کرده و گفته اگر شرکت نتواند سال آینده استارشیپ را هر دو هفته یک‌بار به پرواز درآورد، ممکن است با خطر واقعی ورشکستگی مواجه شود.

اسپیس ایکس درحال‌حاضر مشغول ساخت استارشیپ، موشک غول‌پیکر بعدی خود در بوکاچیکا تگزاس است. استارشیپ براساس چشم‌انداز ماسک، فضاپیمای حامل بشر به مریخ خواهد بود؛ اما پیش از تحقق این هدف بلندپروازانه، ابتدا به‌عنوان ماه‌نشین در برنامه آرتمیس ناسا، انسان‌ها را به سطح ماه بازخواهد گرداند. بااین‌حال، پیش از آنکه استارشیپ بتواند هیچ انسانی را حمل کند، اسپیس ایکس باید مشکلات تولید موتور آن را حل کند.

اسپیس ایکس از مدتی پیش در تولید رپتور برای استارشیپ با مشکل مواجه شده است. رپتور یک موتور احتراق مرحله‌ای جریان کامل (FFSC) است که از متان به‌عنوان سوخت استفاده می‌کند. همان‌طور که ایلان ماسک در ایمیل جدید شرح داده، مشکلات تولید رپتور به‌مراتب علنی‌تر شده است.

ماسک که به‌خاطر اخلاقی کاری‌اش، امتناع از رفتن به تعطیلات و حتی خوابیدن کف کارخانه شناخته شده است، قصد داشت در روز شکرگزاری به خود استراحت بدهد؛ اما معضل مورد بحث برنامه‌هایش را تغییر داد. ماسک در بخشی از ایمیل خود می‌نویسد:

متاسفانه، بحران تولید رپتور بسیار شدیدتر از آن چیزی است که چند هفته پیش به‌نظر می‌رسید. با بررسی مشکلات پس از خروج مدیریت ارشد قبلی، متاسفانه مشخص شد که شدت آن‌ها از آنچه گزارش شده بود، بسیار بدتر است. به‌هیچ وجه نمی‌توان این معضل را لاپوشانی کرد.من قرار بود آخر این هفته را به‌عنوان اولین تعطیلاتم پس از مدتی طولانی به مرخصی بروم: اما درعوض کل شبانه‌روز و آخر هفته در خط تولید رپتور خواهم بود.

استارشیپ برفراز سوپرهوی

منظور ماسک از «مدیریت ارشد قبلی» که شرکت را ترک کرده، ویل هلتسلی، معاون ارشد پیشین واحد پیشرانه اسپیس ایکس است. آن‌طور که سی‌ان‌بی‌سی هفته پیش گزارش داد، هلتسلی به‌دلیل فقدان پیشرفت در تولید رپتور، از مقام خود در اسپیس ایکس استعفا داد. علاوه‌براین، لی روزن، معاون ارشد مأموریت و عملیات پرتاب اسپیس ایکس و ریک لیم، مدیر ارشد مأموریت و عملیات‌های پرتاب نیز شرکت را ترک کرده‌اند. تولید موتور رپتور اکنون تحت مدیریت جیکوب مک‌کنزی قرار دارد.

ماسک در ادامه ایمیل خود از تمام کارکنان شرکت می‌خواهد که با تمام توان آماده کار باشند:

مگر اینکه مسائل خانوادگی مهمی داشته باشید یا نتوانید به‌صورت فیزیکی به هاوتورن (شهر محل استقرار اسپیس ایکس در کالیفرنیا) بازگردید، به نهایت توان همگی شما نیاز داریم تا از آنچه به صراحت یک فاجعه است، نجات پیدا کنیم.درصورتی که نتوانیم رپتورهای مطمئن کافی بسازیم، آنگاه پیامد آن برای اسپیس ایکس این است که نمی‌توانیم استارشیپ را به پرواز درآوریم. آنگاه این امر بدان معنا است که امکان پرواز نسخه دوم ماهواره‌های استارلینک را نخواهیم داشت (موشک فالکون از ظرفیت مورد نیاز برای رساندن نسل دوم استارلینک به مدار برخوردار نیست). ماهواره نسخه اول به‌خودی خود از نظر مالی ضعیف؛ درحالی‌که نسخه دوم از این نظر قدرتمند است.علاوه‌براین، ما با فرض اینکه نسخه دوم استارلینک به‌منظور رفع تقاضای پهنای باند در مدار خواهد بود، درحال افزایش حجم تولید پایانه کاربری به چندین میلیون واحد در سال هستیم. این امر سرمایه هنگفتی را مصرف خواهد کرد. اما اگر ماهواره‌های جدید به مدار نرسند، پایانه‌های کاربری بلااستفاده خواهند بود.

اسپیس ایکس به‌تازگی ماهواره‌های نسخه ۱/۵ را به پرواز درآورده است. این شرکت توانسته با پرتاب استارلینک برفراز موشک‌های خود، در هزینه‌هایش صرفه‌جویی کند. بااین‌حال، این گفته‌ی ماسک که نسخه یک استارلینک ازنظر مالی ضعیف است، اهمیت بالایی دارد. اسپیس ایکس صرفا در پایانه‌های کاربری، درابتدا تقریبا هزار دلار به ازای هر مشتری ازدست می‌داد. شرکت از آن زمان هزینه‌ها را پایین آورده و مدلی جدید از پایانه کاربری عرضه کرده است. باوجوداین، اسپیس ایکس به‌منظور ساخت پایگاه مشتریان برای منظومه ماهواره‌ای خود در مدار نزدیک زمین، با یک ضرر اولیه بزرگ درحال فعالیت بوده است. این ضرر حتی میلیون‌ها دلار هزینه به ازای هر پرتاب فالکون ۹ و هزینه واقعی ماهواره‌ها در مدار را درنظر نمی‌گیرد.

ایلان ماسک ایمیل خود را با پیغامی ترسناک به پایان می‌برد:

اگر نتوانیم سال آینده به نرخ پرواز دست‌کم دو هفته یک‌بار برای استارشیپ دست یابیم، با خطر واقعی ورشکستگی مواجه خواهیم شد.با تشکر، ایلان

اخبار منفی اخیر درحالی منتشر می‌شود که اسپیس ایکس از نگاه بیرون شرکتی به‌شدت موفق دیده می‌شود. اسپیس ایکس به‌تازگی ارزشی فراتر از صد میلیارد دلار به‌دست آورد، برنامه استارلینک را از فاز بتا خارج کرد و پس از بسته‌شدن پرونده شکایت بلو ارجین، همکاری‌اش با ناسا بر سر ساخت استارشیپ ماه‌نشین را از سر گرفت.

استارشیپ برای آینده اسپیس ایکس حیاتی است. هرچند فالکون ۹ به‌عنوان پرتابگر کارکشته این شرکت، موشکی به‌شدت موفق بوده است، گذار به چندبارمصرف‌پذیری کامل به اسپیس ایکس امکان خواهد داد تا محموله‌های به‌مراتب بیشتر را با هزینه پایین‌تر پرتاب کند.

برنامه ساخت استارشیپ در محیط باز انجام می‌شود و درنتیجه تماشاگران مشتاق می‌توانند ناظر موفقیت‌ها و شکست‌های شرکت باشند. انفجار نسخه‌های آزمایشی اولیه و سپس پرواز زیرمداری موفقیت‌آمیز نسخه SN15، توجهات زیادی را به خود جلب کرد. بااین‌حال آماده‌سازی استارشیپ برای نخستین پرواز مداری آزمایشی تاکنون چالش‌برانگیز بوده است.

جدیدترین نسخه آزمایشی استارشیپ با نام شیپ ۲۰ اوایل سال آینده میلادی به مدار زمین پرواز خواهد کرد؛ اما انتظار نمی‌رود که موشک از این آزمون سخت جان سالم به‌در ببرد. استارشیپ قرار است دور از ساحل هاوایی فرود آبی انجام دهد؛ اما آن‌طور که اسپیس اکسپلورد پیش‌بینی می‌کند، فضاپیما احتمالا موفق به رسیدن به آنجا نخواهد شد.

کاشی‌های حرارتی حین ورود دوباره استارشیپ به جو از آن دربرابر گرمای سوزان محافظت می‌کنند.

کاشی‌های حرارتی کنونی و سامانه اتصال آن‌ها به بدنه موشک ظاهرا مستعد ترک‌خوردن و افتادن هستند؛ درنتیجه درصورت اتکا به آن‌ها، شیپ ۲۰ و استارشیپ‌های آتی در ورود موفق دوباره به جو ناکام خواهند ماند. اگر اسپیس ایکس می‌خواهد نسخه‌های متعدد استارشیپ را به‌طور کامل آماده پرواز کند، باید به نحوه تولید پایدار کاشی‌های حرارتی قدرتمندتر و چگونگی نصب بهتر آن‌ها پی ببرد. تصاویر جدید از استاربیس، محل ساخت استارشیپ، حاکی از تغییر رنگ جزئی کاشی‌های نصب‌شده هستند و از این‌رو نشان می‌دهند که اسپیس ایکس ظاهرا درحال بهبود سپر حرارتی است.

بنابراین، اسپیس ایکس هنوز راه درازی تا انجام موفقیت‌آمیز پرواز مداری استارشیپ در پیش دارد و پرتاب هر دو هفته یک‌بار هدفی بلندپروازانه به‌نظر می‌آید. ۲۰۲۲ سالی بسیار مهم برای موشک نسل بعدی اسپیس ایکس خواهد بود.