داروسازان هندی آماده رساندن داروهای ضد ویروس کووید به جهان هستند

قبل از اینکه دانشمندان در آفریقای جنوبی گونه اومیکرون را شناسایی کنند، موارد کووید در سراسر جهان شروع به افزایش کرده بود. دو درمان ضدویروسی کووید که توسط مرک و فایزر ساخته شده‌ است، ازسوی برخی مقامات بهداشت به‌عنوان کلیدی برای کنترل شیوع مجدد خصوصا برای مناطقی که به واکسن‌ها دسترسی ندارند یا بسیاری از مردم آن‌ها از دریافت واکسن خودداری می‌کنند، دیده می‌شوند.

چندین تولیدکننده دارو در هند که مجوز ساخت نسخه‌های عمومی قرص‌های ضدویروسی کووید ۱۹ مرک و فایزر را دارند، درحال افزایش ظرفیت‌های خود برای ساخت این قرص‌ها هستند، اما هنوز در صف انتظار مجوز استفاده اضطراری از دولت هند مانده‌اند.

ضدویروسی که به بهره‌برداری نزدیک‌تر است، مولنوپیراویر نام دارد که درمانی برای موارد خفیف تا متوسط کووید ۱۹ محسوب می‌شود. این دارو ابتدا به‌عنوان درمان آنفلوانزا ساخته و سپس توسط مرک و ریجبک بایوتراپیوتیکس برای مبارزه با کووید تغییرکاربرد داده شد. تاکنون این دارو برای استفاده در بریتانیا و دانمارک تأیید شده است. هیئتی از سازمان غذا و دارو در ۳۰ نوامبر به‌طور محدود تأیید این دارو را توصیه کرد اما سازمان هنوز تصمیم نهایی را نگرفته است.

در آوریل ۲۰۲۱، مرک با همکاری سازمان بین‌المللی ام‌پی‌پی (Medicines Patent Pool) که به کشورهای درحال توسعه کمک می‌کند تا ازطریق مجوزهای داوطلبانه غیرانحصاری به داروهای مقرون‌به‌صرفه دسترسی پیدا کنند، با پنج تولیدکننده داروهای عمومی در هند توافق‌نامه‌هایی را امضا کرد. به‌گفته‌ی سخنگوی مرک، از دسامبر ۲۰۲۰، حداقل هشت داروساز هندی برای تولید مولنوپیراویر توافق‌نامه‌هایی امضا کرده‌اند.

درمان ضدویروسی فایزر یعنی پاکسلوید هنوز توسط سازمان‌های ناظر هیچ کشوری تأیید نشده است. گرچه، اخیرا این شرکت تأیید کرد که داده‌های بالینی قوی نشان می‌دهند داروی آن‌ها ۸۹ درصد کارآیی دارد و از بستری و مرگ بیماران درمعرض خطر بالا جلوگیری می‌کند. فایزر همچنین به شرکت‌های هندی اجازه تولید داروی ضدویروس خود را داده، اما فاش نکرده است که چند تولیدکننده دارو مجوز ساخت آن را گرفته‌اند.

قبل از فروش قرص‌ها در هند، شرکت‌های داروسازی موظفند کارآزمایی‌هایی را براساس پروتکل‌های تعیین‌شده ازسوی سازمان کل کنترل‌کننده دارو در هند انجام دهند. چندین تولیدکننده درمورد وضعیت خود با فوربس صحبت کرده‌اند.

شرکت آروبیندو فارما نیز برای تولید نسخه‌ای از مولنوپیراویر مجوز دارد و منتظر نظر کمیته تخصصی درمورد درمان است. سانجیو دنی، مدیر عامل شرکت می‌گوید: «مقداری مواد ذخیره کرده‌ایم و می‌توانیم در مدت کوتاهی، تولید را افزایش دهیم. شرکت داده‌های کارآزمایی بالینی خود را به دولت ارائه کرده است و می‌تواند ده‌ها میلیون قرص در ماه تولید کند».

آزمایشگاه دکتر ردی، غول داروسازی هندی با چند شرکت دیگر همکاری می‌کند تا کارآزمایی‌های بالینی مولنوپیراویر را انجام دهد. این شرکت‌ها به درخواست اظهارنظر درمورد نتایج کارآزمایی یا وضعیت عملیات تولید خود پاسخ ندادند.

کمیته کارشناسی پیش از صدور مجور داده‌های کارآزمایی بالینی تولیدکنندگان را برای ایمنی و کارآیی ارزیابی می‌کند. این کمیته نیز به درخواست اظهارنظر درمورد جدول زمانی پاسخی نداد.

مرک براساس کارآزمایی‌های بالینی انجام‌شده در ایالات متحده، قبلا اعلام کرده بود که مولنوپیراویر می‌تواند نرخ بستری یا مرگ را در بیماران مبتلا به موارد خفیف تا متوسط کووید، ۵۰ درصد کاهش دهد. اگرچه این شرکت بعدا براساس کارآزمایی بالینی خود گفت که قرص مذکور خطر بستری و مرگ را در بیماران درمعرض خطر بالای کووید ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.

شرکت‌های داروسازی هندی که با مرک قراردادهای مجوز امضا کرده‌اند، از داده‌های کاهش کارآیی دلسرد نشدند. دنی از شرکت آروبیندو فارما می‌گوید: «این مانند دویدن در ماراتن است و شما هنوز در ۵۰۰ متر اول هستید. معلوم نیست چه کسی برنده می‌شود. موضوع مهم این نیست که چه کسی اول می‌شود. همین واقعیت که قرص مؤثر است، خبری عالی است».

دکتر سرینیواسا ردی، مدیرعامل شرکت اپتیموس فارما، امیدوار است ضدویروس مرک علیه اومیکرون مؤثر باشد. اگرچه او خاطرنشان کرد زمانی که کارآزمایی‌های مولنوپیراویر انجام می‌شد، بیشتر بیماران ثبت‌نام شده در کارآزمایی به گونه دلتا آلوده بودند. ردی افزود: «گونه‌های مختلف، سطح شدت متفاوتی دارند، اما احساس می‌کنم با ضدویروس‌ها بتوان همه گونه‌ها را سرکوب کرد. اگر این دارو روی دلتا کار کند، باید روی اومیکرون هم مؤثر باشد، اما هنوز داده‌های محکمی در این زمینه نداریم». او همچنین می‌گوید که اپتیموس فارما می‌تواند مقیاس تولید را افزایش داده و بیش از ۴۰ میلیون کپسول مولنوپیراویر در ماه تولید کند.

شرکت‌های هندی درحالی‌که منتظر تأیید کمیته کارشناسی هستند، دست روی دست نگذاشته‌اند. آن‌ها درحال ساخت قرص‌های ضدویروسی هستند و صادرات آن را به کشورهای دیگر آغاز کرده‌اند. برای مثال، اپتیموس هم‌اکنون از بیش از ۲۰ کشور ازجمله ایران، جمهوری دومینیکن، لائوس، کامبوج و سریلانکا سفارش دارد. دنی می‌گوید: «درحالی‌که ضدویروس‌ها جایگزینی برای واکسن‌ها نیستند، در ماه‌های آینده با تهدید گونه‌های جدید، اهمیت بیشتری پیدا خواهند کرد. نمی‌توانید بگویید که فقط با استفاده از موشک مبارزه می‌کنیم، شما به تفنگ و پهپاد نیز نیاز دارید».