داروی HIV با طعم توت‌فرنگی برای نوزادان آماده است

برای هشتادهزار کودکی که هر سال به‌علت HIV جان خود را از دست می‌دهند، داروها اغلب تلخ هستند یا بلعیدنشان دشوار است. دولوتگراویر به‌زودی به‌شکل قرص حل‌شدنی خوش‌مزه‌ای عرضه می‌شود. اولین فرمولاسیون دولوتگراویر برای نوزادان که یکی از داروهای مهم درمان HIV است، تحت قرارداد میان چند شرکت دارویی و ابتکارهای سلامت جهانی دردسترس قرار خواهد گرفت. فرمولاسیون جدید طعم توت‌فرنگی خواهد داشت و به‌شکل قرص‌هایی عرضه می‌شود که در آب یا آب‌میوه‌ها حل می‌شود؛ بنابراین، نوزادان می‌توانند آن را قورت بدهند.

در اطلاعیه‌ی دیگری که آن نیز به روز جهانی ایدز (اول دسامبر) مرتبط است، مشارکت بین‌المللی برای میکروبیسیدها (IPM) گفت که پس از سال‌ها پژوهش، سازمان جهانی بهداشت حلقه‌ی داپیویرین را تأیید کرده است. این نوعی حلقه‌‌ی واژنی است و در زنانی نقش محافظ را ایفا می‌کند که به‌طور پیوسته از آن استفاده می‌کنند. ناگفته نماند هدف اصلی IPM محافظت از زنان دربرابر عفونت HIV است.

براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، هر سال حدود ۱۶۰ هزار کودک به HIV آلوده می‌شوند. بیشتر آنان اهل آفریقا هستند و هنگام تولد یا ازطریق تغذیه با شیر مادری آلوده می‌شوند که نمی‌داند خودش عفونی است. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود ۶۰ درصد از عفونت‌های جدید HIV در آفریقا در میان زنان رخ می‌دهد. بدون آزمایش و درمان، نیمی از آن نوزادان تا دوسالگی از دنیا می‌روند و ۸۰ درصد از آن‌ها به پنج‌سالگی نمی‌رسند. گفتنی است حدود هشتادهزار کودک نوپا و خردسال هر سال براثر بیماری‌های مرتبط یا ایدز می‌میرند.

درمان کودکان دشوار است؛ زیرا بسیاری از داروهای HIV مزه‌ی تلخی دارند و به‌شکل قرص‌هایی تولید می‌شوند که نوزادان نمی‌توانند آن‌ها را ببلعند یا شربت‌های مبتنی‌بر الکلی هستند و باید در یخچال نگه‌داری شوند. دکتر الین جی آبرامز، رئیس یکی از هیئت‌های دستورالعمل‌های درمانی سازمان جهانی بهداشت گفت:

این واقعا نوعی پیشرفت است. محصولات فعلی دردسترس برای درمان کودکان بهینه نیستند. چند فرمول جدید وجود داشته است؛ اما در حد انتظار موفق نبوده‌اند.

جسیکا باری، داروشناس کمپین دسترسی به پزشکان بدون مرز، دسترسی به دولوتگراویر مخصوص کودکان را خبر خوشحال‌کننده‌ای دانست. البته هر دو متخصص متذکر شدند که فرم جدید داروی مذکور را تا پیش از یک‌ماهه‌نشدن نوزاد، نمی‌توان به او داد؛ بنابراین، هنوز به شربتی نیاز است که به نوزادان کوچک‌تر از یک ماه داده شود.

سال گذشته، پودر دارای طعم توت‌فرنگی که حاوی چهار داروی HIV قدیمی‌تر بود و می‌توانست روی غلات ریخته یا با شیر مخلوط شود، با قیمت حدود ۳۶۵ دلار در سال معرفی شد. هزینه‌ی فرم جدید دولوتگراویر فقط درحدود ۳۶ دلار در سال خواهد بود. سازمان غذا و دارو تأیید فرم کودکان دولوتگراویر را سرعت داده است تا به‌وسیله‌ی برنامه‌ای خریده شود که در دولت جرج دبلیو بوش برای مبارزه با ایدز در کشورهای فقیر آغاز شد.

دکتر آبرامز گفت پزشکانی که کودکان را در آفریقا درمان می‌کنند، درباره‌ی داشتن فرم قابل‌استفاده‌ای از دارو هیجان‌زده هستند؛ زیرا این دارو به گروه جدیدی از داروهای ﺿﺪرﺗﺮوویﺮوسی به‌نام مهارکننده‌های اینتگراز تعلق دارد که در بزرگ‌سالان به‌خوبی مؤثر بوده؛ اما برای کودکان دردسترس نبوده است. داشتن دارویی از کلاس جدیدی از داروها مهم است؛ زیرا افزایش مقاومت دربرابر دارو از هر کلاسی (مانند مهارکننده‌های فیوژن یا مهارکننده‌های ترانس کریپتاز معکوس) اغلب موجب ایجاد مقاومت متقاطع درمقابل تمام داروهای مشابه می‌شود.

حلقه‌ای که سازمان جهانی بهداشت تأیید کرده، از سیلیکون انعطاف‌پذیر ساخته شده است و به‌آهستگی مقادیر اندکی از داپیویرین را در مدت حدود یک ماه آزاد می‌کند. هدف از این دارو، پیشگیری از عفونی‌شدن بافت واژن ازطریق ویروس HIV است. مشارکت بین‌المللی برای میکروبیسیدها که خبر تأیید سازمان جهانی بهداشت را اعلام کرده است، با این امید به‌دنبال حلقه بود که در آفریقا مفید واقع شود؛ یعنی جایی که بیشترین انتقال ازطریق دگرجنس‌گرایی رخ می‌دهد. این دارو به نگه‌داری در دمای سرد نیازی ندارد و زنان می‌توانند بدون متوجه‌شدن شریک جنسی‌شان، از آن استفاده کنند.

یافتن روش‌های پیشگیری که زنان بتوانند از آن بدون متوجه‌شدن دیگران استفاده کنند، مانع بزرگی برای مبارزه با ایدز در آفریقا بوده است. آزمایش‌ قرص‌ها و میکروبیسیدهای واژنی ناموفق بوده است؛ زیرا زنان نمی‌توانند برای محافظت از خود به‌طورمداوم از آن‌ها‌ استفاده کنند. مشارکت مذکور مشغول کار روی حلقه‌هایی است که سه ماه دوام دارد و حلقه‌هایش هم از HIV و هم مانع از بارداری مانع می‌شود. ناگفته نماند ایمپلنت‌ها و تزریق‌هایی با اثر طولانی نیز درحال آزمایش است؛ مانند مواردی که از بارداری جلوگیری می‌کنند.