ماینر چیست؟ همه چیز درباره دستگاه‌ های استخراج ارز دیجیتال

در سال‌های اخیر، ارزهای دیجیتال به یکی از داغ‌ترین موضوعات دنیای فناوری و اقتصاد تبدیل شده‌اند. با گسترش روزافزون استفاده از رمزارزهایی مانند بیت‌کوین، اتریوم و سایر آلت‌کوین‌ها، توجه‌ها به فرایند استخراج این ارزها نیز جلب شده است.

یکی از پرسش‌های مهم در دنیای کریپتو این است که ماینر چیست و چگونه کار می‌کند؟ در مقاله‌ی پیش‌رو به‌طور کامل و به زبان ساده، به بررسی مفهوم ماینر، انواع دستگاه‌های ماینر، تراهش، مصرف برق و دیگر نکات مرتبط می‌پردازیم.

ماینر (Miner) یا استخراج‌کننده، به سیستمی گفته می‌شود که برای حل معادلات پیچیده‌ی رمزنگاری شده در شبکه‌ی بلاکچین طراحی شده و هدف از این فرایند، تأیید تراکنش‌ها و ثبت آن‌ها در دفتر کل توزیع‌شده‌ی بلاک‌چین است.

پاداش ماینرها معمولاً ارز دیجیتالی است که آن را استخراج می‌کنند و به‌عنوان مثال ماینر بیت‌کوین، پاداش خود را در قالب رمزارز بیت‌کوین دریافت می‌کند.

فرایند استخراج یا ماینینگ ارز دیجیتال، به توان پردازشی بسیار بالایی نیاز دارد و در بیشتر موارد با استفاده از سخت‌افزارهای خاصی انجام می‌شود.

اغلب علاقه‌مندان به دنیای کریپتو هنگام ورود به حوزه‌ی استخراج با این سؤال مواجه می‌شوند که دستگاه ماینر چیست؟ دستگاه ماینر نوعی کامپیوتر محسوب می‌شود که برای انجام عملیات ماینینگ طراحی شده است. برخلاف کامپیوترهای معمولی که برای انجام کارهای روزمره مانند وب‌گردی، کارهای اداری یا بازی استفاده می‌شوند، دستگاه‌های ماینر صرفاً برای حل معادلات بلاک‌چین و تولید هش‌های جدید کاربرد دارند.

دستگاه‌های ASIC عملکرد بسیار بهینه‌تری دارند و توان پردازشی بالاتری را در قبال مصرف برق کمتر ارائه می‌دهند.

با رشد بازار ارزهای دیجیتال، بسیاری از کاربران علاقه‌مند به استخراج رمزارز در مقیاس کوچک‌تر، به دنبال راه‌حلی برای راه‌اندازی استخراج در خانه هستند. در همین راستا، سؤالی که مطرح می‌شود این است که دستگاه ماینر خانگی چیست؟

دستگاه ماینر خانگی، نسخه‌ای کوچک‌تر و کم‌مصرف‌تر از دستگاه‌های ماینینگ صنعتی محسوب می‌شود که با در نظر گرفتن محدودیت‌های خانگی مانند برق، صدا و تهویه، طراحی شده است. این دستگاه‌ها معمولاً تراهش پایین‌تری نسبت به مدل‌های صنعتی دارند و برای افرادی که به‌صورت محدود و شخصی قصد استخراج دارند، مناسب‌‌اند.

با این حال، استخراج در خانه با چالش‌هایی همراه است که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

به همین دلایل، پیش از خرید دستگاه ماینر خانگی، باید از شرایط محیطی و هزینه‌های مربوطه آگاه بود.

یکی از اصطلاحاتی که هنگام خرید یا بررسی عملکرد ماینر زیاد با آن مواجه می‌شوید، تِراهَش است؛ اما تراهش ماینر چیست؟

برای مثال، اگر ماینری دارای توان 100 TH/s باشد، یعنی می‌تواند در هر ثانیه ۱۰۰ تریلیون هش را پردازش کند. هش، خروجی نوعی تابع ریاضی است که ماینرها باید آن را پیدا کنند تا بلاک جدیدی در بلاک‌چین ثبت شود.

مقایسه‌ی تراهش چند مدل ماینر معروف در جدول زیر آورده شده است:

مثل هرکار دیگری برای استفاده از ماینر نیز باید هزینه‌هایی انجام دهید و سودآوری آن نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد.

یکی از چالش‌های اصلی ماینینگ، مصرف برق بالای دستگاه‌ها است. دستگاه‌های ماینر با تراهش بالا معمولاً بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ وات برق مصرف می‌کنند که در طول ماه می‌تواند هزینه‌ی قابل‌ توجهی را به همراه داشته باشد. در کشورهایی با تعرفه‌ی برق صنعتی یا خانگی بالا، سودآوری استخراج می‌تواند به شدت کاهش یابد یا حتی منفی شود.

برای مثال، اگر تعرفه‌ی برق خانگی در منطقه‌ای ۱۵۰۰ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت باشد، استفاده از یک دستگاه با توان ۳۰۰۰ وات به‌صورت ۲۴ ساعته در ماه بیش از ۳ میلیون تومان هزینه خواهد داشت.

سودآوری دستگاه ماینر به عوامل متعددی بستگی دارد که ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ابزارهایی مانند WhatToMine یا NiceHash به کاربران کمک می‌کنند تا با وارد کردن مشخصات دستگاه، میزان سوددهی روزانه، ماهانه و سالانه را تخمین بزنند.

نکته‌ی مهم این است که افزایش سختی شبکه و رقابت در ماینینگ، موجب کاهش سود نسبی استخراج در بلندمدت می‌شود.

اما توجه کنید که ماینینگ در ایران بدون مجوز قانونی، غیرمجاز محسوب می‌شود و ممکن است به ضبط تجهیزات، جریمه‌های مالی و حتی پیگرد قضایی منجر شود.

در سال‌های اخیر، دولت ایران به‌دلیل فشار بر شبکه‌ی برق و همچنین مسائل اقتصادی، اقدام به تنظیم قوانین خاصی برای این صنعت کرده است.

برای فعالیت قانونی در زمینه‌ی استخراج رمزارز، باید مراحل زیر طی شود:

۱. دریافت مجوز بهره‌برداری

برای راه‌اندازی واحد ماینینگ (کوچک یا صنعتی) باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، مجوز رسمی دریافت کنید. این فرایند شامل ارائه‌ی طرح توجیهی، تعیین مکان فعالیت و ثبت اطلاعات دستگاه‌ها است.

۲. اخذ انشعاب برق مجزا

نرخ ریالی هر کیلووات ساعت برق مصرفی برای استخراج رمزارز در بازه‌ی زمانی ۲۸ اردیبهشت تا ۲۸ مرداد سال ۱۴۰۳ معادل ۲۸۳۲ تومان تعیین شده بود.

۳. ثبت دستگاه‌ها در سامانه توانیر

پس از خرید دستگاه‌های ماینر، مشخصات آن‌ها باید در سامانه‌ ثبت و تأیید شود. دستگاه‌های قاچاق که در سامانه‌ی جامع تجارت ثبت نیستند، توقیف می‌شوند.

۴. پرداخت مالیات

فعالیت ماینینگ در ایران مشمول مالیات است و باید درآمد حاصل از استخراج رمزارز به‌صورت شفاف اعلام شود.

در ادامه به برخی از چالش‌های ماینینگ در ایران اشاره می‌کنیم:

• نوسان برق: در تابستان به‌دلیل مصرف بالای برق، اغلب فارم‌ها مجبور به خاموش‌کردن دستگاه‌ها می‌شوند.
• ریسک قانونی: گاهی حتی فارم‌های دارای مجوز هم با تغییر ناگهانی سیاست‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند.
• نوسان قیمت دلار و رمزارز: سودآوری ماینینگ به‌شدت تحت‌تأثیر قیمت رمزارزها و هزینه‌ی برق است.
• قاچاق تجهیزات: واردات قانونی ماینر به‌دلیل تحریم‌ها با محدودیت مواجه شده است و بیشتر دستگاه‌ها به‌صورت غیررسمی وارد کشور می‌شوند.

در ادامه چند مدل محبوب دستگاه ماینر بیت‌کوین و سایر رمزارزها را معرفی می‌کنیم که بسته به میزان تراهش، مصرف برق و برند، گزینه‌های متفاوتی برای ماینینگ خانگی یا صنعتی محسوب می‌شوند.

استخراج ارزهای دیجیتال معمولاً از طریق الگوریتم‌های اثبات کار (Proof of Work) انجام می‌شود و به منابع سخت‌افزاری‌ای مانند سی‌پی‌یو (CPU)، کارت گرافیک (GPU) یا دستگاه‌های تخصصی ASIC نیاز دارد.

ماینرها نقش اساسی در بقای شبکه‌های بلاک‌چین دارند. آن‌ها با تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید، امنیت و شفافیت این شبکه‌ها را تضمین می‌کنند. شناخت دقیق از انواع دستگاه‌ها، میزان تراهش، مصرف برق و هزینه‌های جانبی، برای هر فردی که قصد ورود به حوزه‌ی مذکور را دارد، ضروری است.

در پایان، اگرچه استخراج ارز دیجیتال می‌تواند سودآور باشد، بدون تحلیل دقیق و بررسی جوانب مختلف، ورود به آن توصیه نمی‌شود. بنابراین، پیش از خرید هرگونه دستگاه ماینر، تحقیق و محاسبه‌ی دقیق هزینه‌ها و بازگشت سرمایه را فراموش نکنید.