تغییر DNA انسان؛ راه‌حلی احتمالی برای مستعمره‌سازی مریخ

شاید انسان آینده مجبور باشد برای سکونت در مریخ، تغییراتی روی بدن خود اعمال کند. ناسا مأموریت‌های سرنشین‌دار به مریخ را در دهه‌ی ۲۰۳۰ آغاز خواهد کرد؛ اما چنین وضعیتی برای فضانوردان دشوار خواهد بود و آن‌ها درمعرض مقدار زیادی پرتوهای شدید و جاذبه‌ی کم و شرایط نامناسب دیگر قرار خواهند گرفت. البته این پیشتازان باید بتوانند در شرایطی مناسب به زمین بازگردند.

شاید داستان برای افرادی که قصد بازگشت ندارند، کمی متفاوت باشد. به‌‌عقیده‌ی متخصصان، اگر فضانوردان بخواهند سالم و ایمن روی مریخ یا هر سیاره‌ی دیگری غیر از زمین دائم اقامت کنند، باید کمی ساختار ژنتیکی خود را تغییر دهند. کندا لینچ، اخترزیست‌شناس و میکروب‌شناس مؤسسه‌ی سیاره‌ای و قمری در هوستون، در نشستی با عنوان «انتقال به مریخ؛ مشکلات مستعمره‌سازی فضا» می‌گوید:

در‌صورتی‌که هدف انسان کار و زندگی و تشکیل خانواده و اقامت در مریخ باشد، شاید لازم باشد از مهندسی ژنتیک و دیگر فناوری‌های پیشرفته کمک گرفت. این فناوری‌ها در چنین وضعیتی ضرورت پیدا خواهند کرد.

تصور هنرمند از شهری در مریخ. شرکت SpaceX قصد دارد به‌کمک سیستم حمل‌و‌نقل فضاپیمای استارشیپ این شهر را بسازد.

امروزه، ارتقای ژنتیکی صرفا به رمان‌های علمی‌‌تخیلی محدود نیست. برای مثال، دانشمندان در آزمایشگاه موفق شدند ژن‌های تاردیگرید را در سلول‌های انسانی وارد کنند. تاردیگریدها موجودات کوچک و سرسختی هستند که می‌توانند حتی در فضای خلأ هم دوام بیاورند. به‌گفته‌ی کریستوفر میسون، متخصص ژنتیکی دانشکده‌ی پزشکی ویل کرنل از دانشگاه کرنل نیویورک، سلول‌های مهندسی‌شده دربرابر پرتوها مقاومت بیشتری دارند.

درحال‌حاضر، ناسا و دیگر سازمان‌های فضایی در حال بررسی راه‌هایی مثل محافظ فضاپیما یا محافظت دارویی برای محافظت فیزیکی از فضانوردان هستند؛ بنابراین، اگر ایمنی تمام معیارها اثبات شود، شاید محافظت ژنتیکی از فضانوردان هم چندان دورازذهن نباشد. میسون می‌گوید:

دست‌کاری ژنتیکی ازنظر اخلاقی چه پیامدهایی دارد؟ مأموریتی طولانی در پیش داریم و هنوز نمی‌توانیم درباره‌ی ایمنی با اطمینان صحبت کنیم. تاردیگریدها و میکروب‌های اکستروموفیل (گرمادوست‌ها) ازجمله داینوکوکوس رادیودوران‌ها، منبعی طبیعی برای رفتارها و استعدادهای خارق‌العاده در زیست‌شناسی هستند. ممکن است در آینده از آن‌ها استفاده کنیم.

با مهندسی ژنتیک می‌توان احتمال ارسال فضانوردان به قمر اروپا را هم بررسی کرد. اروپا یکی از قمرهای محتمل منظومه‌‌ی شمسی برای وجود حیات فرازمینی است. یکی از اولویت‌های مأموریتی ناسا، انجام اکتشافات رباتیک روی این قمر است. این سازمان در اواسط دهه‌ی ۲۰۲۰، فضاپیمایی به‌نام اروپا کلیپر را پرتاپ خواهد کرد که با پرواز برفراز اروپا، سکونت‌پذیری این قمر را بررسی خواهد کرد. ناگفته نماند کنگره هم دستور ساخت سطح‌نشین اروپا را به ناسا صادر کرده است.

 مهندسی ژنتیک صرفا به فضانوردان یا استعمارگران فضایی محدود نیست. به‌گفته‌ی لینچ، پیشرفت‌های اخیر درزمینه‌ی زیست ترکیبی نویدبخش آینده‌ای است که در آن میکروب‌های طراح به استعمارگران در محکم‌کردن جا پای آن‌ها در مریخ کمک خواهند کرد. لینچ معتقد است:

با انجام برخی کارها، می‌توانیم در مریخ مصالحی تولید کنیم و با آن مصالح سکونتگاه‌های خود را بسازیم. تمام این احتمالات در دست بررسی قرار دارند.

برخی پژوهشگران پیشنهاد استفاده از میکروب‌های طراح را برای زمینی‌سازی مریخ می‌دهند تا مریخ را به جایی مسکونی برای انسان تبدیل کنند. این احتمال مشکلات اخلاقی زیادی به‌دنبال خواهد داشت؛ به‌ویژه باتوجه‌به این مسئله که مریخ در گذشته‌های دور میزبان حیات بوده و امروز هم احتمال وجود حیات در دریاچه‌های زیرزمینی آن بسیار است. تغییر دائمی ژنوم انسان برای محافظت دربرابر تشعشعات یا هر دلیل دیگری هم می‌تواند مشکلات اخلاقی متعددی به‌دنبال داشته باشد.

اغلب اخترزیست‌شناسان مخالف زمینی‌سازی مریخی هستند؛ زیرا معتقدند نباید اکوسیستم بومی سیاره‌ی سرخ را تغییر داد. به‌عقیده‌ی لینچ، این کار غیراخلاقی و حتی غیرعلمی است. بااین‌حال* یکی از دلایل اکتشاف و پژوهش در مریخ این است که ثابت کنیم زمین، تنها سیاره‌ی مسکونی نیست. لینچ می‌افزاید:

اگر قبل از پی‌بردن به وجود حیات در مریخ، این سیاره را تغییر دهیم، چگونه می‌توانیم به بررسی حیات بومی آن بپردازیم؟