تصاویر ماهواره‌ای از شیوع احتمالی ویروس کرونا در ووهان پیش از اعلام رسمی حکایت می‌کنند

پژوهشگران هاروارد می‌گویند تصاویر ماهواره‌ای، افزایش ترافیک را در بیرون ۵ بیمارستان ووهان از اواخر اوت تا دسامبر نشان می‌دهد. این افزایش عبور و مرور با رشد جستجوهای اینترنتی برای کسب اطلاعات درباره‌ی علائمی نظیر «سرفه» و «اسهال» هم‌زمان است. چین در واکنش، این مطالعه را «مضحک» و برپایه‌ی اطلاعات «سطحی» دانست.

طبق آنچه تاکنون دریافته‌ایم، ویروس کرونا نخستین‌بار در زمانی نامعلوم در ماه نوامبر در چین ظاهر شد. مقام‌های چین در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹، خوشه‌ای از موارد ذات‌الریه با علت ناشناخته را به سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش دادند. دکتر جان براونشتاین، سرپرست پژوهش اخیر به ای‌بی‌سی نیوز گفت «به‌وضوح پیش از آنچه به‌عنوان آغاز دنیاگیری ویروس کرونای جدید شناخته شد، سطحی از اختلال اجتماعی اتفاق افتاد.» مطالعه‌ی پژوهشگران هاروارد هنوز تحت داوری همتا قرار نگرفته است.

پژوهشگران، داده‌های ماهواره‌های تجاری از بیرون ۵ بیمارستان ووهان را بررسی و اطلاعات به‌دست‌آمده از اواخر تابستان و پاییز ۲۰۱۸ را با بازه‌ی زمانی مشابه در سال ۲۰۱۹ مقایسه کردند. در یک مورد، پژوهشگران ۱۷۱ خودرو پارک‌شده را در بیمارستان تیانیو، یکی از بزرگ‌ترین مراکز درمانی ووهان شمردند. داده‌های ماهواره‌ای از دوره‌ی زمانی مشابه در سال ۲۰۱۹، ۲۸۵ وسیله‌ی نقلیه را در همان مکان نشان داد که افزایشی ۶۷ درصدی به‌حساب می‌آید.

رشد جستجوهای اینترنتی برای واژگان مرتبط با علائم ویروس کرونا در بایدو، موتور جستجوی چینی نیز ظاهرا در همان زمان اتفاق افتاد. به‌گفته‌ی براونشتاین، «این مطالعه به‌کلی درباره‌ی مجموعه‌ای از اطلاعاتی است که به وقوع اتفاقی در ووهان در آن زمان اشاره می‌کنند. برای آشکارسازی کامل آنچه به‌وقوع پیوست و اینکه مردم واقعا بفهمند طغیان‌های بیماری چگونه در جمعیت ظهور می‌کنند، هنوز مطالعات زیادی باید انجام شود. از این‌رو پژوهش اخیر صرفا اشاره‌ای دیگر به شواهد است.»

هوآ چانینگ، سخنگوی وزارت خارجه‌ی چین در جلسه‌ای پرسش و پاسخ در روز سه‌شنبه، یافته‌های پژوهشگران هاروارد را رد کرد. او گفت «تصور می‌کنم رسیدن به این نتیجه‌گیری برپایه‌ی مشاهدات سطحی نظیر حجم ترافیک به‌طور باورنکردنی مضحک است.»

جان سودورث، خبرنگار بی‌بی‌سی در پکن می‌گوید مجموعه داده‌هایی که پژوهشگران استفاده کردند، محدودیت‌هایی داشت. به‌عنوان مثال آن‌ها به‌دلیل پوشش ابر در برخی تصاویر، همیشه نمی‌توانند تصاویر ماهواره‌های ثبت‌شده در یک روز در سال‌های پیاپی را با یکدیگر مقایسه کنند. بااین‌حال او افزود اگر ویروس در آن زمان احتمالا به‌طور ناشناخته وجود داشت، برخی افراد می‌توانستند ووهان را ترک و به خارج سفر کنند و این مسئله با برخی از دیگر شواهدی در سایر مناطق جهان تناسب دارد که به موارد اولیه‌ی ابتلا به کووید ۱۹ اشاره دارند.

سودورث همچنین گفت اما ممکن است منصفانه نباشد که از مطالعه‌ی اخیر به‌عنوان شاهدی برای سرپوش‌گذاری یا تعلل در واکنش چین استفاده کنیم؛ زیرا با وجود بیماری ناشناخته‌ای که در جامعه ریشه می‌دواند، کاملا محتمل است که پیش از اطلاع رسمی، گسترش پنهانی ویروس اتفاق افتاده باشد.

چین در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹، موارد ابتلا به ذات‌الریه با علت ناشناخته را به سازمان بهداشت جهانی گزارش داد. ۹ روز بعد، مقام‌های چین فاش کردند که در چندین نفر از بیماران مبتلا به ذات‌الریه، ویروس کرونای جدیدی را شناسایی کرده‌اند که بیماری ناشی از آن بعدا کووید ۱۹ نام گرفت. ووهان و دیگر شهرهای چین در ۲۳ ژانویه‌ی ۲۰۲۰ قرنطینه شدند. سازمان بهداشت جهانی نیز در ۳۰ ژانویه‌ی ۲۰۲۰ و پس از شناسایی ۸۲ مورد ابتلا در خارج از چین، شیوع کووید ۱۹ را وضعیت اضطراری بین‌المللی اعلام کرد.