اعلام جنگ تجاری آمریکا، علیه اروپا و خودروسازان آلمانی

با اجرای تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم ایالات متحده آمریکا علیه متحدان کلیدی از جمله کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا، عملا جنگ تجاری دونالد ترامپ وارد فاز جدیدی شد. این حرکت پس از چند ماه بحث و گفتگو میان دو طرف اجرایی خواهد شد و در حال حاضر منجر به اعمال تعرفه ۱۰ درصدی برای واردات آلومینیوم و تعرفه ۲۵ درصدی برای واردات فولاد شده است که از اول ژوئن (۱۱ خرداد) به طور رسمی اجرا می‌شود. 

کاخ سفید در بیانیه‌ای گفت:

ایالات متحده آمریکا پس از بارها به تعویق انداختن زمان اجرای تعرفه‌ها، اجازه داده بود که زمان بیش‌تری برای بحث و گفتگو فراهم شود. با این حال مذاکرات ایالات متحده با شرکا نتوانست راهی برای دستیابی به توافقات رضایت‌بخش فراهم کند. اکنون ما حاضریم که با تعدادی از کشورهای دیگر از جمله استرالیا، آرژانتین، برزیل و کره جنوبی برای اعمال تعرفه‌های جدید به توافق برسیم.

کاخ سفید با حمایت از سیاست امنیت ملی، از این حرکت دفاع کرد؛ چرا که میزان بالای واردات آلومینیوم و فولاد تهدید بالقوه‌ای به شمار می‌رود که امنیت ایالات متحده را تهدید می‌کند. با توجه به توجیه کاخ سفید، واردات می‌تواند ظرفیت تولید داخلی این کشور را کاهش دهد و باعث شود تا این کشور نتواند به تعهدات خود برای دفاع از تمامیت، هویت و زیرساخت‌های حیاتی پاسخ مناسب بدهد. کشورهایی که در حال حاضر با تعرفه‌های جدید ایالات متحده آمریکا بر واردات مواجه شده‌اند، به دنبال اقدامات تلافی‌جویانه و مبارزه هستند.

ژان کلود یانکر، رئیس کمیسیون اروپا گفت:

اتحادیه اروپا معتقد است که این تعرفه‌های یک‌جانبه ایالات متحده آمریکا، بی‌اساس و در تضاد کامل با قوانین سازمان تجارت جهانی است. خیلی آشکار و شفاف می‌توان گفت که این کار ترامپ، سیستم حمایت از تولید داخلی است.

اتحادیه اروپا یادآور شد که تعرفه‌های جدید آمریکا، صادرات اعضای این اتحادیه را به ارزش ۷.۴ میلیارد دلار تحت تاثیر قرار می‌دهند و آن‌ها به زودی در دادگاه سازمان تجارت جهانی علیه ایالات متحده اقدام خواهند کرد. به گفته یانکر، ایالات متحده اکنون هیچ گزینه‌ی دیگری به جز اقدامات متقابل برای اتحادیه اروپا باقی نگذاشته است؛ این اقدامات متقابل شامل به جریان انداختن پرونده اختلافات گذشته در سازمان تجارت جهانی و اعمال تعرفه‌های گمرگی سنگین بر بعضی از اقلام وارداتی آمریکایی می‌شود. 

اتحادیه اروپا در انجام اقدام متقابل علیه ایالات متحده آمریکا تنها نیست؛ زیرا مکزیک نیز اعلام کرد که اقدامات تلافی‌جویانه‌ای را بر اجناس آمریکایی مانند فولاد، لامپ و انواع مواد غذایی مثل سیب، انگور، گوشت خوک و سوسیس اعمال خواهد کرد. همچنین وزارت اقتصاد مکزیک اعلام کرد که این کشور هنوز هم به دنبال گفتگوهای سازنده برای بهبود روابط با ایالات متحده است و از سیستم تجارت بین‌المللی حمایت خواهد کرد و اقدامات یک‌جانبه آمریکا برای اعمال تعرفه در جهت حمایت از تولید داخلی را رد می‌کند.

این تعرفه‌ها و اقدامات تلافی‌جویانه تعدادی از شرکت‌ها و محصولات آمریکایی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. خودروسازان آمریکایی یکی از قربانیان این جنگ تجاری هستند، چرا که قیمت بالاتر آلومینیوم و فولاد باعث افزایش قیمت خودرو نیز می‌شود. این افزایش هزینه‌ها به مصرف‌کنندگان منتهی می‌شود و آن‌ها آخرین عضو چرخه هستند که تمام این اقدامات به ضرر آن‌ها تمام خواهد شد.

اما این جنگ تجاری و سیاست‌های یک‌جانبه ایالات متحده آمریکا به همین‌ جا ختم نمی‌شود و آلمان و به طور خاص، خودروسازان آلمانی، زیان خواهند دید. نشریه آلمانی Wirtschaftswoche روز پنجشنبه گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در گفتگو با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه گفت که قصد دارد از ورود خودروهای لوکس آلمانی به بازار ایالات متحده جلوگیری کند. البته هنوز دولت مکرون پاسخ واضحی به این ادعا نداده است و موضع مشخصی در قبال این سیاست ندارد.

این بیانیه که به نقل از چند دیپلمات ناشناس اروپایی و آمریکایی منتشر شد، هیچ گونه نقل قول مستقیمی نداشت؛ بنابراین هنوز نمی‌توان آن را تائید کرد، در حالی که سخنگوی سفارت ایالات متحده آمریکا در برلین پاسخگویی به سوالات در مورد این موضوع را به مقامات مسئول کشورش در واشنگتن ارجاع داد. 

هفته گذشته دولت ترامپ از ایجاد هیئت تحقیق تجاری برای بررسی واردات خودرو در ایالات متحده خبر داد که می‌تواند باعث اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروهای آلمانی شود. این کار در چارچوب سیاست "حمایت از امنیت ملی" ترامپ اجرایی خواهد شد و در ماه مارس نیز واشنگتن تعرفه‌های مشابهی را بر فلزات اعمال کرد. این تعرفه‌ها شامل واردات فولاد و آلومینیوم به بازار ایالات متحده آمریکا می‌شود که در نخستین قدم، شرکت‌های خودروساز و در ادامه مشتریان را هدف قرار می‌دهد. 

در حال حاضر ۹۰ درصد از بازار خودروهای لوکس ایالات متحده آمریکا در اختیار شرکت‌های آلمانی است و این مسئله می‌تواند واکنش این خودروسازان بزرگ را برانگیزد. در حال حاضر بیش‌ترین سهم صادارات کشورهای عضو اتحادیه اروپا به آمریکا، متعلق به خودروسازان آلمانی از جمله مرسدس بنز، پورشه، آئودی، بی‌ام‌و و فولکس‌واگن است.

بی‌ام‌و مالک برند رولزرویس است، در حالی که گروه خودروسازی دایملر، مرسدس بنز را در اختیار دارد؛ همچنین فولکس‌واگن مدیریت بنتلی، بوگاتی، پورشه و آئودی را عهده‌دار است. در حال حاضر شرکت‌های دایملر، بی‌ام‌و و آئودی از ارائه هر گونه نظری درباره این تعرفه‌ها خودداری کرده‌اند و پورشه نیز فعلا برای اظهار نظر در این موضوع سکوت اختیار کرده است. 

دونالد ترامپ پیش از این نیز بنای مخالفت با خودروسازان آلمانی را گذاشته بود و در اوایل سال ۲۰۱۷ طی مصاحبه با روزنامه آلمانی بیلد گفت که قصد دارد تعرفه ۳۵ درصدی بر واردات خودرو اعمال کند. در آن زمان رئیس جمهور آمریکا، کشور آلمان را به عنوان یک خودروساز بزرگ معرفی کرد، اما گفت که روابط تجاری آلمان با آمریکا یک خیابان یک‌طرفه و ناعادلانه است. در پی  اظهارات ترامپ، ارزش سهام بی‌ام‌و در بازار بورس حدود ۰.۵ درصد کاهش یافت؛ در حالی که ارزش سهام دایملر و فولکس‌واگن به ترتیب ۱ و ۱.۶ درصد کاهش یافت. 

انجمن شرکت‌های خودروساز آلمانی (VDA) گزارش داد که اعضای آن در سال گذشته حدود ۶۵۷ هزار خودرو به آمریکای شمالی صادر کردند؛ ارزش کل صادرات خودرو، قطعات، پیشرانه و حتی خودروهای دست دوم در سال ۲۰۱۶ نیز به ۳۶.۴ میلیارد دلار می‌رسد. کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال گذشته حدود ۴۳ میلیارد دلار کالا به ایالات متحده صادر کردند، در حالی که میزان واردات از این کشور به ۷.۳ میلیارد دلار محدود می‌شود. VDA همچنین اعلام کرد که برندهای خودروساز آلمانی دارای کارخانه‌های بزرگی در ایالات متحده آمریکا هستند و در سال گذشته ۸۰۴ هزار دستگاه خودرو در این کشور تولید کرده‌اند. به گزارش VDA، این میزان تولید بیش‌تر زمینه اشتغال کارگران آمریکایی را فراهم می‌کند تا این‌که بخواهد به سود خودروسازان باشد. 

برلین نیز به طور ناگهانی به تحقیقات آمریکا در مورد واردات خودرو واکنش نشان داد؛ اما دیتر کمپف رئیس انجمن صنایع BDI آلمان، روز پنج‌شنبه خواستار احتیاط بیش‌تر در تنش‌های رو به رشد تجاری بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا شد. 

کمپف به رادیو آلمان گفت:

اگر اتحادیه اروپا اقدامات متقابل ضد جنگ تجاری و تعرفه‌ها انجام دهد، احتمالا ترامپ با تدبیرها و تعرفه‌های بیش‌تری وارد جنگ خواهد شد. با این حال تهدید بخش خودرو، به عنوان عامل اصلی اختلاف تجاری بین اروپا و ایالات متحده شناخته می‌شود.

پیش از این انتظار می‌رفت که ترامپ با ادامه معافیت اتحادیه اروپا از تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم به آمریکا موافقت کند؛ حرکتی که کارشناسان آن را برای جلوگیری از وقوع جنگ تجاری میان دو طرف، ضروری می‌دانستند. با این حال ترامپ نشان داد که هیچ حدومرزی نمی‌شناسد و ظاهرا مذاکرات برای جلوگیری از تقابل، نشانه‌ای از پیشرفت نداشته است. 

اولاف شولز وزیر دارایی آلمان، به خبرگزاری رویترز گفت:

هیچ نشانه‌ای از تنش‌زدایی در اقدامات ایالات متحده آمریکا وجود ندارد و پاسخ اتحادیه اروپا به هر تعرفه، باید "روشن، قوی و هوشمندانه" باشد.

از آن‌جا که خودروسازان فرانسوی تقریبا هیچ سهمی از فروش بازار خودرو در آمریکا ندارند، ولی تولیدکنندگان آلمانی سهم ۳۰ درصدی از فروش جهانی را در این کشور دارند؛ اعمال تعرفه سنگین گمرگی توسط ترامپ می‌تواند به عنوان آزمایشی برای همبستگی فرانسه و آلمان تلقی شود.

در این میان شرکت‌های آئودی و پورشه بسیار آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا آن‌ها در ایالات متحده آمریکا کارخانه ندارند. در حالی که مرسدس بنز و بی‌ام‌و دارای تاسیسات و کارخانه‌های بزرگی در آمریکا هستند که می‌توانند در صورت اعمال تعرفه سنگین گمرکی و کاهش واردات، ظرفیت تولید محلی خود را افزایش دهند و از زیان مالی بیش‌تر جلوگیری کنند.