شکایت بلو ارجین از ناسا موجب تعلیق دوباره قرارداد ماه‌نشین اسپیس ایکس شد

به‌ دنبال شکایت بلو ارجین، شرکت فضایی جف بزوس از ناسا، قرارداد سه میلیارد دلاری اسپیس ایکس برای ساخت ماه‌نشین برنامه آرتمیس برای دومین بار تعلیق شد. ناسا داوطلبانه موافقت کرد ضمن رسیدگی دادگاه دعاوی فدرال ایالات متحده به پرونده‌ی اختلاف این سازمان با بلو ارجین، قرارداد اسپیس ایکس را تا یکم نوامبر (۱۰ آبان) به حالت تعلیق درآورد.

به‌ گزارش خبرگزاری ورج، بلو ارجین از دادگاه خواسته بود زمانی که دادخواهی در جریان است، حکم توقف قرارداد اسپیس ایکس را صادر کند. ناسا که بر اساس زمان‌بندی خود می‌خواهد فضانوردان را تا حوالی سال ۲۰۲۴ روی ماه فرود آورد، موافقت کرد که به شرط توافق تمام طرف‌ها بر سر اتمام سریع دادخواهی تا یکم نوامبر، قرارداد ساخت ماه‌نشین را متوقف کند. سخنگوی این سازمان گفت: «مقام‌های ناسا به‌منظور بررسی جزئیات پرونده، همکاری با وزارت دادگستری را ادامه می‌دهند و چشم‌انتظار حل به‌موقع اختلاف هستند.»

بلو ارجین هفته‌ی گذشته در اعتراض به اینکه ناسا فقط سامانه‌ی پرتاب استارشیپ اسپیس ایکس را برای فرود نخستین انسان‌ها روی ماه از زمان پایان برنامه آپولو انتخاب کرده است، از این سازمان شکایت کرد. ناسا در دفاع از خود گفت می‌توانست قرارداد ساخت ماه‌نشین را به حداکثر دو شرکت واگذار کند؛ اما پس از دریافت بودجه‌ی کمتر از حد درخواست‌شده از کنگره آمریکا، صرفا یک شرکت را انتخاب کرد.

بلو ارجین چند هفته پس از آنکه اعتراض اولیه‌اش از سوی دیوان محاسبات آمریکا رد شد، شکایت خود را به دادگاه دعاوی فدرال آمریکا برد. آن اعتراض که در ماه آوریل ثبت شد، قرارداد ماه‌نشین اسپیس ایکس را به مدت ۹۵ روز به حالت تعلیق درآورد.

تصمیم ناسا مبنی بر واگذاری قرارداد ماه‌نشین به اسپیس ایکس، موجب شد بلو ارجین با راه‌اندازی یک کارزار، سامانه‌ی استارشیپ اسپیس ایکس را فضاپیمایی ناامن جلوه بدهد. این شرکت همچنین با لابی‌گری در کنگره تلاش کرد ناسا را به انتخاب شرکت دوم متقاعد کند. بلو ارجین در اعتراض خود مدعی شد ناسا از قوانین واگذاری قراردادها سرپیچی کرده است و به‌ محض اطلاع از نبود بودجه‌ی لازم برای واگذاری دو قرارداد مجزا، باید مناقصه را لغو می‌کرد یا شرایط آن را تغییر می‌داد.

• اسپیس ایکس پیروز مناقصه ناسا؛ فضاپیمای استارشیپ فضانوردان را به ماه بازخواهد گرداند
• دعوای میلیاردرها بر سر ماه؛ شرکت هوافضای جف بزوس خواستار لغو قرارداد ناسا با اسپیس ایکس شد

بلو ارجین همچنین می‌گوید ناسا پیش از واگذاری قرارداد به اسپیس ایکس، به‌طور غیر منصفانه درباره‌ی شرایط طرح پیشنهادی با این شرکت مذاکره کرد؛ درحالی‌که چنین فرصتی در اختیار بلو ارجین و داینتیکس قرار نداشت؛ اما دیوان محاسبات آمریکا هردو استدلال این شرکت را رد کرد و تصمیم ناسا را قانونی دانست.

با وجود تأخیرهایی که به‌ دنبال اعتراضات بلو ارجین به‌ وجود آمده، اسپیس ایکس در روند ساخت سامانه‌ی استارشیپ سرعتی بسیار بالا داشته و برنامه‌ی ساخت این موشک را عمدتا با هزینه‌ی شخصی پیش برده است. ایلان ماسک هفته‌ی گذشته در توییتر اعلام کرد که نخستین نسخه‌ی آزمایشی استارشیپ برای پرواز مداری، ظرف مدت چند هفته‌ی آینده آماده خواهد شد. البته تا زمانی که اداره هوانوردی فدرال آمریکا بررسی طولانی‌مدت محیط‌ زیستی سایت پرتاب اسپیس ایکس در تگزاس را به پایان نبرد، شاهد پرواز استارشیپ به مدار نخواهیم بود.