نگرانی درباره حضور گونههایی سمی از قارچ در فضا
نوعی قارچ بالقوه خطرناک در ایستگاه فضایی و سفینهها زندگی میکند که هیچکس از خطرهای آن برای سلامتی فضانوردان اطلاع ندارد. این موضوعی است که نیاز به تحقیقات بیشتر دانشمندان را گوشزد میکند. این تمام یافتهای است که از مطالعهای تازهمنتشرشده در ژورنال علمی Astrobiology دربارهی ترکیبات قارچی یافتشده موسومبه مایکتوکسین (Mycotoxins) برمیآید.
زمین آکنده از موجوداتی میکروسکوپی& ازقبیل باکتریها و قارچهایی تکسلولی است" بنابراین تعجبی ندارد این همسایگان دائمی ما توانسته باشند همراهبا انسانها به ایستگاه فضایی بینالمللی و دیگر تجهیزات فضایی راه یابند.
درحالیکه دانشمندان پژوهشهای بسیاری روی باکتریها مستقر در فضا انجام دادهاند، دراینمیان، به گونهی قارچهای Fungi بسیار بیتوجهی شده است. یکی از دلایل این امر شاید این باشد که قارچهای مذکور، فقط برای گروهی از افرادی خطرآفرین هستند که در شرایط استرسزایی زندگی میکنند یا اینکه سیستمهای ایمنی بهشدت آسیبپذیری دارند.
بااینحال، ثابت شده استرسهای طولانیمدت ناشی از پروازهای فضایی بر سیستمهای ایمنی فضانوردان تأثیر میگذارد. بنابراین، تیمی در دانشگاه Ghent بلژیک پژوهش دربارهی این پرسش را آغاز کرده که چگونه قارچها میتوانند بر سلامت فضانوردان تأثیر بگذارند؟ در بررسی مقالات علمی فعلی، بیشتر اطلاعات موجود مربوطبه تشخیص گونههای قارچی مختلف تشخیص داده شده است. سارا دیساگر، متخصص داروسازی در دانشگاه Ghent و یکی از نویسندگان مقالهی اخیر میگوید:
دربارهی مایکتوکسین تقریبا هیچ چیزی پیدا نکردهایم. این مسئله مشکلساز است؛ چراکه تصور میشود قارچ ویژهای بهنام Aspergillus flavus از گونهی Alternaria که در ادوات فضاپیمایی یافت شده، میتواند ترکیباتی سرطانزا و ضدایمنی تولید کند. این مولکولها اغلب زمانی شکل میگیرند که قارچها در تنش قرار گیرند. اگر فضا محیطی پرتنش برای انسانها باشد، ممکن است برای قارچها نیز تنشزا باشد. بنابراین، هنوز مشخص نیست فضانوردان نیز درمعرض تماس با چنین سمومی هستند یا خیر.
گروه دیساگر پیشنهاد میکند آژانسهای فضایی برای ردیابی و تحقیق دربارهی مایکتوکسین در فضا جدیتر عمل کنند. آنها بهطور خاص توصیه میکنند باید روشهای تازهای برای نظارت بر سطوح و اتمسفر فضاپیما توسعه داد. درحالحاضر، اغلب روشهای شناسایی قارچها ازطریق ارسال نمونهها به آزمایشگاههای زمینی انجام میگیرد؛ درحالیکه انجام چنین روندی برای مأموریتهای بلندمدتی نظیر سفر به مریخ امکانپذیر نخواهد بود.
دیساگر تأکید میکند وجود مایکتوکسین لزوما بهمعنای تهدیدی برای سلامت فضانوردان نیست. حتی اینجا روی زمین نیز مردم اغلب درمعرض تماس با این نوع ترکیبات قرار میگیرند؛ اما اثبات نقش مستقیم آنها در بروز بیماریها چندان ساده نیست. بهگفتهی وی، هیچکس هنوز بهدرستی نمیداند روند رشد قارچها در فضای بستهی مأموریتهای فضایی چگونه خواهد بود.
آدریانا بلاخویچ، یکی از پژوهشگران همکار در تحقیقات روی قارچهای موجود در ایستگاه فضایی بینالمللی میگوید:
فکر میکنم بزرگترین پیام این پژوهش آن است که قارچها و باکتریها بخشی جداییناپذیر از بدن انسان هستند. هر کجا برویم، قارچها و باکتریها نیز بهدنبال ما خواهند آمد. پیشتر ثابت شده بود باکتریها در محیط فضا، بسیار بدخیم ظاهر میشوند؛ بنابراین برخی نگران هستند که قارچها نیز چنین رفتاری داشته باشند.