چگونه از لو رفتن موقعیت مکانی خود از طریق عکس‌ها جلوگیری کنیم؟

نفوذ اینترنت در همه‌ی سنین و اقشار جامعه باعث شده تا بسیاری بدون توجه به عواقب آن بخش‌های زیادی از زندگی خود را به‌صورت آنلاین به‌اشتراک بگذارند. همین موضوع باعث می‌شود تا افراد بدخواه، مزاحمان سایبری و حتی مجرمان، ساده‌تر از همیشه اطلاعات کاملی درباره‌ی زندگی ما، از جمله اینکه چه می‌خوریم، کجا می‌رویم، و حتی با چه کسانی وقت می‌گذرانیم، پیدا کنند.

یکی از ترسناک‌ترین روش‌هایی که مجرمان می‌توانند درباره‌ی شما اطلاعات جمع‌آوری کنند، استفاده از داده‌های مکانی ذخیره شده در عکس‌هایی است که آنلاین منتشر می‌کنید. این داده‌های مخفی می‌توانند مکان دقیق ثبت عکس را فاش کنند و حریم خصوصی و حتی امنیتتان را به‌خطر بیندازند.

برای اینکه عکس‌های شما موقعیت مکانی‌تان را فاش نکنند، در این راهنما به نحوه‌ی حذف دستی و گروهی اطلاعات مکانی و سایر داده‌های ذخیره شده در عکس‌ها در پلتفرم‌های گوناگون از جمله ویندوز، اندروید و iOS می‌پردازیم و چند برنامه‌ برای پاک کردن متادیتا به‌صورت گروهی نیز معرفی می‌کنیم.

هر عکسی که می‌گیرید شامل داده‌های EXIF (خلاصه شده‌ی Exchangeable Image File Format) است که جزئیاتی مانند نوع دوربین، سطح نوردهی و اطلاعات رنگی را در بر دارد. دستگاه‌های مدرنِ دارای GPS (تقریباً تمام گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و برخی دوربین‌ها) به‌صورت پیش‌فرض، مکان دقیق ثبت عکس را نیز در داده‌های EXIF ذخیره می‌کنند.

ثبت موقعیت مکانی در هر عکس به‌خودی‌خود ضرری ندارد؛ زیرا دیگر نیازی به ثبت دستی این اطلاعات نیست. برنامه‌های مدیریت تصویر مانند گوگل فوتوز و اپل فوتوز نیز از این داده‌ها برای نشان دادن عکس‌های شما روی نقشه استفاده می‌کنند.

مشکل زمانی ایجاد می‌شود که عکس‌ها را با این اطلاعات مکانی جاسازی‌شده به‌اشتراک می‌گذارید. هر کسی با نیت خصمانه می‌تواند عکس‌هایی را که آپلود کرده‌اید پیدا کند و اطلاعات حساسی مانند محل زندگی، محل کار یا مکان‌هایی را که اغلب به آنجا می‌روید به‌دست بیاورد.

اگرچه پلتفرم‌های بزرگی مانند متا و به طبع آن اینستاگرام، داده‌های مکانی را از عکس‌ها حذف می‌کنند، بسیاری از وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کوچک‌تر اینکار را انجام نمی‌دهند؛ بنابراین بهتر است احتیاط کرده و قبل‌از اشتراک‌گذاری، اطلاعات مکانی را از هر چیزی که آنلاین منتشر می‌کنید حذف کنید.

اپلیکیشن‌ گوگل فوتوز، به‌عنوان گالری پیش‌فرض بسیاری از گوشی‌های اندروید، اجازه‌ی حذف اطلاعات مکانی تصاویری را که با خود گوشی گرفته شده‌اند به کاربر نمی‌دهد؛ با‌این‌حال، در اپلیکیشن‌های گالری‌ برخی سازنده‌ها از جمله سامسونگ و شیائومی، می‌توان اطلاعات مکانی تصاویر را در هنگام اشتراک‌گذاری آن‌ها حذف کرد.

• در گوشی‌های سامسونگ هنگام اشتراک‌گذاری عکس روی گزینه Options زده و Include location data را خاموش کنید. همچنین می‌توانید در گالری روی عکس به سمت بالا سوایپ کرده و با انتخاب Edit و گزینه‌ی حذف از مقابل نماد موقعیت مکانی، لوکیشن را حذف کنید.

• در گوشی‌های شیائومی کافی است از تنظیمات گالری وارد بخش Secure sharing شده و دو گزینه Share without location info by default و Share without metadata by default را خاموش کنید.

اگر گالری گوشی اندرویدی شما فاقد گزینه‌ی حذف اطلاعات مکانی است، از دو اپلیکیشنی که در ادامه در بخش حذف دسته‌ای EXIF و اطلاعات مکانی از عکس‌ها معرفی می‌شود استفاده کنید.

• عکس را باز کنید و روی آیکون سه نقطه (...) ضربه بزنید.
• گزینه‌ی Adjust Location را انتخاب کنید.
• روی Remove Location ضربه بزنید.

• روی عکس راست‌کلیک کرده و گزینه‌ی Properties را انتخاب کنید.
• به برگه‌ی Details بروید.
• روی Remove Properties and Personal Information کلیک کنید.
• گزینه‌ی Latitude and Longitude زیر GPS را انتخاب کنید و OK را بزنید.

Zoomit

• عکس را در برنامه‌ی Preview استاندارد مک باز کنید.
• به منوی Tools > Show Inspector بروید.
• در برگه‌ی GPS روی Remove Location Info کلیک کنید.

حذف دستی فراداده‌ها از تعداد زیادی از تصاویر طاقت‌فرساست؛ برای صرفه‌جویی در زمان، ابزارهای متعددی برای حذف فراداده‌ از عکس‌ها و حذف تاریخ از روی عکس در ویندوز، مک‌او‌اس، لینوکس، اندروید و iOS وجود دارد که اینجا به برخی از بهترین‌ گزینه‌‌ها اشاره می‌کنیم.

• Scrambled Exif

Scrambled Exif برنامه‌ای متن‌باز و کاملاً رایگان است که با کمکش حذف اطلاعات عکس‌های گرفته شده در اندروید پیش‌از اشتراک‌گذاری آن ساده‌تر می‌شود. برای حذف فراداده‌ها از عکس‌ها، کافی است آن‌ها را از طریق منوی اشتراک‌گذاری اندروید، به Scrambled Exif وارد کنید. چند لحظه بعد منوی اشتراک‌گذاری دوباره به‌نمایش در می‌آید و شما می‌توانید عکس‌هایی که فراداده‌‌هایشان حذف شده را با برنامه‌ی دلخواه خود به‌اشتراک بگذارید.

• EXIF Image & Video Date Fixer

علاوه‌بر حذف فراداده‌ها، این برنامه می‌تواند تاریخ تصاویر و ویدیوها و ترتیب آن‌ها را با استفاده از فراداده‌های EXIF و نام فایل‌ها اصلاح کند. امکان اصلاح دستی تاریخ و پشتیبانی از پردازش دسته‌ای نیز فراهم است. نسخه‌ی رایگان می‌تواند تا ۵۰ فایل را به‌طور هم‌زمان پردازش کند.

• Metapho

از طریق Metapho مدیریت فراداده‌ها از جمله مشاهده، ویرایش و حذف داده‌های EXIF ممکن می‌شود. این برنامه شامل ویرایش دسته‌ای، فریب مکان (Location Spoofing) و گزینه‌های اشتراک‌گذاری ایمن است. مشاهده‌ی فراداده‌ها رایگان است؛ اما برای ویژگی‌های پیشرفته باید اشتراک یا لایسنس دائمی برنامه را خریداری کرد.

• Exif Metadata

این ابزار به شما اجازه می‌دهد به‌راحتی فراداده‌ها از جمله داده‌های GPS را مشاهده، ویرایش یا حذف کنید. برای پردازش دسته‌ای تصاویر، باید نسخه‌ی پولی برنامه‌ را خریداری کرد.

• ExifCleaner

ExifCleaner برای ویندوز همانند نسخه‌ی مک عمل کرده و امکان حذف دسته‌ای EXIF را به‌طور رایگان فراهم می‌کند. ExifCleaner با همان امکانات نسخه‌های ویندوز و مک، برای لینوکس نیز دردسترس است.

• EXIF Purge

یک ابزار ساده و سبک برای حذف دسته‌ای EXIF از تصاویر با یک کلیک. EXIF Purge کاربرپسند و رایگان است؛ اما از ویدیوها و PDF‌-ها پشتیبانی نمی‌کند.

• Pics.io Metadata Remov

یک ابزار آنلاین رایگان که از انواع فایل‌ها از جمله تصاویر، ویدیوها و PDF‌-ها پشتیبانی می‌کند و هیچ محدودیتی در تعداد فایل‌هایی که می‌توانید پردازش کنید وجود ندارد.

• VerExif

با استفاده از VerExif می‌توان فراداده‌های تصاویر را مشاهده و حذف کرد. این وبسایت رابط کاربری ساده‌ای دارد و استفاده از آن رایگان است؛ اما تصاویر باید کمتر از ۲۰ مگابایت باشند.

با حذف داده‌های مکانی و سایر داده‌های EXIF از عکس‌ها پیش‌از به‌اشتراک‌گذاری آن‌ها، می‌توان مطمئن شد که این تصاویر اطلاعات ناخواسته‌ای را فاش نکنند.

افزون‌بر ابزار‌های معرفی شده، گزینه‌های بی‌شماری برای حذف و ویرایش فراداده‌ها از عکس‌ها و ویدئوها دردسترس است؛ اگر ابزارهای بهتری را می‌شناسید، آن‌ها را در بخش نظرات با ما به‌اشتراک بگذارید.