مقام‌های FBI تهدید چینی‌ها برای سرقت فناوری آمریکا را جدی می‌دانند

برخی از مقام‌های دولت آمریکا در هفته‌ی جاری، کنفرانسی درباره‌ی دزدی مالکیت معنوی فناوری‌های آمریکایی و سرقت علمی از مراکز دانشگاهی کشور برگزار کردند. مقام‌ها ادعا کردند هدف از برگزاری کنفرانس موسوم به Chinese Initiative Conference هم‌گام‌سازی بخش خصوصی با بازرسی جوامع آکادمیک و سازمان‌های دولتی بوده است. در کنفرانس چهارساعته‌ی مذکور، مقام‌های بلندپایه‌ای از FBI و وزارت دادگستری آمریکا صحبت‌هایی با هدف هشداردادن درباره‌ی دزدی دستاوردهای علمی و فناورانه‌ی شرکت‌ها و دانشگاه‌ها به‌دست سازمان‌های چینی ارائه کردند.

مقام‌های FBI ادعا می‌کنند از سال ۲۰۱۸، جمع‌آوری اسناد درزمینه‌ی سرقت فناوری و مالکیت معنوی به‌دست چینی‌ها را شروع کرده‌اند. جمع‌آوری پرونده‌ها از زمانی شروع شد که وزارت دادگستری آمریکا کمپینی علیه جاسوسی اقتصادی چین به‌راه انداخت. کریستوفر ری درادامه‌ی صحبت‌هایش گفت بیش از هزار پرونده درزمینه‌ی سرقت فناوری آمریکایی در ۵۶ حوزه‌ی فعالیت FBI وجود دارد که تقریبا شامل تمامی صنایع و بخش‌های تجاری می‌شود.

جان براون، دستیار مدیر بخش ضداطلاعاتی FBI، درادامه‌ی کنفرانس گفت این سازمان فقط در سال مالی جاری ۱۹ نفر را به اتهام دست‌داشتن در پرونده‌های سرقت فناوری به‌دست چین دستگیر کرده است. در سال گذشته، تعداد دستگیرشدگان ۲۴ نفر بود که در‌مقایسه‌با آمار ۱۵ نفره‌ی سال ۲۰۱۴، رشد چشمگیری را نشان می‌دهد. ری درادامه‌ی صحبت‌هایش ادعا کرد چین برای بالارفتن از نردبان اقتصادی، ترسی از سرقت اطلاعاتی ندارد و ترجیح می‌دهد پیشرفت خود را با هزینه‌ی آمریکا محقق کند.

همان‌طورکه گفته شد، مقام‌های ارشد متعددی از FBI و وزارت دادگستری آمریکا در کنفرانس هفته‌ی جاری حضور داشتند تا تهدید سرقت فناوری به‌دست دولت و سازمان‌های چینی را بیشتر برای حاضران جدی جلوه بدهند. دادستان کل ایالات متحده، ویلیام بار، نیز در کنفرانس حضور داشت و در سخنرانی‌اش، ایالات متحده و کشورهای هم‌پیمانش را به سرمایه‌گذاری بیشتر در نوکیا و اریکسون تشویق کرد تا مانعی بر سر پیشرفت سریع هواوی در صنعت 5G ایجاد شود. او همچنین اتهام‌های جدیدی نیز علیه هکرهای چینی مطرح کرد. علاوه‌بر مقام‌های یادشده، تعداد زیادی مشاور و دستیار دادستان و مدیران‌عامل شرکت‌های آمریکایی و رؤسای دانشگاه‌های متعدد این کشور در کنفرانس حضور داشتند و سخنرانی کردند. آن‌ها از تجربه‌هایشان در مقابله با سرقت چینی‌ها صحبت کردند و هشدارهایی جدی به شرکت‌های آمریکایی دادند.

مقام‌های آمریکایی ادعا می‌کنند فعالیت‌های سرقت چینی‌ها براساس برنامه‌های یکپارچه و منظمی انجام می‌شود که دستورش را دولت پکن صادر می‌کند. درواقع، دولت حوزه‌های نفوذ و سرقت را به‌گونه‌ای مشخص می‌کند که در مسیر خودکفایی کشور تأثیرگذار باشد. ری درادامه‌ی صحبت‌ها درباره‌ی حوزه‌های نفوذ چینی‌ها گفت:

آن‌ها فقط شرکت‌های فعال در حوزه‌ی دفاعی را هدف قرار نداده‌اند. شرکت‌های هدف چینی‌ها در انواع حوزه‌ها از تولید دانه‌ی ذرت و برنج گرفته تا نرم‌افزارهای مخصوص توربین و تولید دستگاه‌های حرفه‌ای پزشکی فعال هستند. به‌علاوه، آن‌ها فقط به بخش‌های نوآوری و تحقیق‌و‌توسعه نفوذ نمی‌کنند؛ بلکه به‌دنبال داده‌های قیمت‌گذاری و هزینه و اسناد استراتژی‌های داخلی هستند. درواقع، هر داده‌ای که مزیت رقابتی چینی‌ها را افزایش دهد، برای آن‌ها ارزشمند محسوب می‌شود و تحقیقات فوق‌پیشرفته‌ی دانشگاهی را نیز سرقت می‌کنند.

دیگر مقام‌های آمریکایی در سخنرانی‌هایشان تهدید سرقت فناوری را فراتر از مراکز بزرگ همچون سیلیکون‌ولی و نیویورک دانسته‌اند. از دیدگاه آن‌ها، فعالیت‌های نفوذ و سرقت فناوری در کل کشور و از شرق تا غرب را پوشش می‌دهد.

هدف اصلی کفرانس هشداردهنده‌ی هفته‌ی جاری در آمریکا ارائه‌ی اطلاعات جدید به شرکت‌ها و دانشگاه‌های آمریکایی درباره‌ی روش‌های نفوذ و سرقت فناوری به‌دست چین بود. آمریکایی‌ها اعتقاد دارند چینی‌ها از انواع روش‌ها و راهکارها برای نفوذ و سرقت اطلاعات استفاده می‌کنند. از میان روش‌های ذکرشده می‌توان به نفوذ سایبری و پرورش جاسوس‌های داخلی و حتی سرقت فیزیکی اشاره کرد. طبق ادعای مقام‌های FBI، چینی‌ها نه‌تنها از سرویس‌های اطلاعاتی خودشان، بلکه از سازمان‌های ایالتی داخل آمریکا، شرکت‌های خصوصی، برخی دانشجویان و محققان و انواع بازیگران دیگر برای سرقت فناوری بهره می‌برند. همچنین، روش‌های نفوذ در دسته‌بندی‌های متفاوت قانونی قرار دارند. برخی از آن‌ها نقض صریح قانون هستند و برخی دیگر در ناحیه‌های خاکستری قانونی قرار دارند و هدف از کنفرانس آگاه‌کردن شرکت‌ها درباره‌ی همان موارد بود.

همکاری شرکت‌های آمریکایی و چینی در بسیاری از موارد منافاتی با قوانین دو کشور ندارد؛ البته آمریکایی‌ها نگران هستند اغلب همکاری‌ها با با شرکت‌های چینی انتقال فناوری آمریکایی به آن کشور را شامل می‌شود. در بسیاری از موارد، شرکت‌های چینی حتی پس از اتمام قرارداد همکاری، به استفاده از فناوری آمریکایی ادامه می‌دهند. ری درادامه‌ ادعا کرد چینی‌ها از ضعیف‌بودن و باز‌بودن فضای آکادمیک و اقتصاد آمریکا سوءاستفاده می‌کنند. درمقابل، آن‌ها سیستمی بسته دارند که از ورود شرکت‌های آمریکایی به بازار چین جلوگیری می‌کند.

ری در بخشی از سخنرانی‌اش گفت:

آن‌ها اغلب از کسب‌وکارهای ما می‌خواهند در ازای دریافت مجوز ورود به بازار بزرگ چین، اسرار تجاری و داده‌های مرتبط با مشتریانشان را ارائه کنند. به‌علاوه، آن‌ها شرکت‌های چندملیتی آمریکایی فعال در چین را به پذیرش اعضایی از حزب کمونیست در داخل شرکت مجبور می‌کنند.

بسیاری از شرکت‌های آمریکایی با هدف دسترسی به بازار چین و کاهش هزینه‌ها و همکاری بیشتر با شرکا، تهدیدهای اطلاعاتی را نادیده می‌گیرند. مقام‌های آمریکایی می‌گویند شرکت‌ها متوجه خسارتی نیستند که با ارائه‌ی ارزان اطلاعات حساس تحقیق‌و‌توسعه به شرکای چینی متحمل می‌شوند؛ رویکردی که تنها به‌‌دلیل دسترسی به بازار چین دنبال می‌شود. آن‌ها هشدار می‌دهند احتمالا بسیاری از این شرکت‌ها فرصت راه‌اندازی کارخانه‌ی تولیدی را پیدا نمی‌کنند؛ اما چینی‌ها با دزدیدن مالکیت معنوی انواع حمایت‌های دولتی پیشرفت خواهند کرد.

پکن با ارائه‌ی تسهیلات دولتی، شرکت‌های داخلی خود را به بالاترین درجات موفقیت بازار می‌رساند و درواقع، مراحل اولیه‌ی ورود به بازار جهانی را برای آن‌ها آسان می‌کند. مقام‌های FBI درادامه‌ی کنفرانس ادعا کردند جلسه‌هایی با شرکت‌های آمریکایی با هدف اطلاع‌رسانی و هشداردادن درباره‌ی تهدید چین برگزار کرده‌اند. آن‌ها تهدید شرکت‌های خصوصی تحت مالکیت و کنترل دولت چین را نیز جدی می‌دانند.

پرونده‌های متعددی درباره‌ی ارتباط افراد دانشگاهی آمریکا با چین و ارائه‌ی اطلاعات در جریان هستند. ایالات متحده ماه گذشته یکی از نمایندگان دپارتمان چینی و زیست‌شیمی دانشگاه هاروارد را در پرونده‌ای اطلاعاتی متهم کرد. او حین بازرسی‌ها درباره‌ی ارتباطش با برنامه‌ی چین موسوم به Thousand Talents به مقام‌ها دروغ گفته بود. وزارت دادگستری آمریکا برنامه‌ی مذکور را این‌گونه تعریف می‌کند:

برنامه‌ی هزاران استعداد چین یکی از برنامه‌های بزرگ جذب استعداد چین است که با هدف جذب و تربیت و پرورش استعدادهای درخشان علمی در مسیر پیشرفت و توسعه‌ی علمی و اقتصادی و امنیت ملی چین اجرا می‌شود. این برنامه‌های استعدادی تلاش می‌کنند استعدادهای چینی خارج از کشور و استعدادهای خارجی دیگر را به آوردن دانش و تجربه‌ی خود به چین تشویق کنند. ناگفته نماند آن‌ها پاداش‌هایی نیز در ازای سرقت اطلاعات اختصاصی به افراد می‌دهند.

مقام‌های آمریکایی اکنون نگران هستند که برنامه‌های مشترک تحقیق‌و‌توسعه‌ی دانشگاه هاروارد با دولت آمریکا اکنون در دستان دولت چین باشد. به‌هرحال، پرونده‌ی هاروارد یکی از نمونه‌های متعددی محسوب می‌شود که دولت آمریکا را به بازرسی از اعضای جامعه‌ی آکادمیک کشور واداشته است. پرونده‌های دیگر شامل استادان و دانشجوبان چینی حاضر در آمریکا می‌شود که با هدف سرقت اطلاعات برای سازمان‌های اطلاعاتی چین کار می‌کنند یا به‌صورت مستقل دراین‌زمینه مشغول‌اند.

آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند چین سیستمی گسترده برای پاداش‌دهی به سرقت اطلاعاتی از کشورهای دیگر دارد و با چنین سیستمی، هرگونه سرقت مالکیت معنوی را تشویق می‌کند. آدام هایکی، مشاور دادستان کل ایالات متحده، در‌‌این‌باره می‌گوید:

موارد متعددی هستند که با وجود نداشتن مدارک کافی، شکی جدی به تشویق یا پشتیبانی از سرقت به‌دست دولت چین داریم. به‌هرحال، شواهد متعددی وجود دارد که افراد و سازمان‌ها پس از سرقت پاداش گرفته‌اند و زیرساختی منظم برای تشویق چنین فعالیت‌هایی وجود دارد.

پاداش سرقت اطلاعاتی از کشورها و سازمان‌های خارجی عموما با کمک‌هزینه‌هایی برای راه‌اندازی کسب‌وکار درزمینه‌ی اطلاعات دزدیده‌شده همراه می‌شود.

در دنیای کنونی، ابزارهای هک و نفوذ چینی‌ها نقش مهمی در فرایندهای سرقت مالکیت معنوی ایفا می‌کنند؛ البته هکرهای چینی دیگر به‌تنهایی عمل نمی‌کنند. فرایندهای نفوذ با حمایت دولت چین امروزه از همکاری افراد نفوذی در داخل سازمان‌ها نیز بهره می‌برد. به‌علاوه، مأموران باسابقه و حرفه‌ای اطلاعاتی در فرایندهای هک دخیل هستند که جریان اطلاعات را از موقعیت بالاتر مدیریت می‌کنند.

ZDNet اکتبر سال ۲۰۱۹ گزارشی درباره‌ی تلاش چین برای ساختن هواپیمای داخلی منتشر کرد. طبق گزارش مذکور، این فرایند با انواع فعالیت‌های هک و نفوذ به صنعت هوانوردی همراه بوده است و چینی‌ها دیگر از روندهای قدیمی دهه‌ی ۲۰۰۰ و اختصاص واحد سایبری در سازمان‌های خود استفاده نمی‌کنند و رویکرد جدیدی برای نفوذ و سرقت اطلاعات در پیش گرفته‌اند.

منابع اطلاعاتی متعدد ادعا می‌کنند دستور فعالیت‌های هک و نفوذ چینی‌ها از وزارت امنیت کشور صادر می‌شود. افسران اطلاعاتی متخصص حوزه‌های گوناگون مدیریت فعالیت‌ها را برعهده می‌گیرند و با استخدام پیمان‌کاران خصوصی برای هک، هرگونه ارتباط سرقت‌ها را با دولت چین از بین می‌برند. پیمان‌کاران در انواع گوناگون از مجرمان سایبری گرفته تا محققان امنیتی و شرکت‌های امنیتی و متخصان IT عادی استخدام می‌شوند.

اگر پیمان‌کاران نفوذ چینی موفق نشوند عملیات را انجام دهند، افسران متخصص اطلاعاتی وارد عمل خواهند شد. آن‌ها فعالیتشان را به شرکت‌های هدف نزدیک و افرادی را در داخل آن سازمان‌ها استخدام می‌کنند. افسران حتی کارمندان چینی حاضر در شرکت‌های هدف را با انواع ابزارهای تهدیدی به همکاری مجبور و برخی مواقع، از تهدید جانی خانواده‌های آن‌ها در داخل کشور استفاده می‌کنند. آدام هایکی می‌گوید این رویکرد در یکی از پرونده‌های بازرسی‌شده رخ داده است. فردی ناشناس با کارمندی چینی در یکی از شرکت‌های آمریکایی ارتباط برقرار کرده بود و از طرف دولت چین از کارمند مذکور خواسته بود درایو فلش را به کامپیوتر محل کارش متصل کند. فرد ناشناس کارمند چینی را با تهدید جان خانواده‌‌اش در داخل کشور، به همکاری کرده مجبور بود.

گروه محققان سایبری ناشناس Intrusion Truth در تحقیقات خود شواهدی جدی از ارتباط دولت با هکرها کشف و در سه سال گذشته هویت اصلی هکرهای چینی را فاش کرده است. به‌علاوه در تحقیقات گروه مذکور، ارتباط همه‌ی هکرها با دپارتمان‌های استانی وزارت امنیت کشور چین فاش شده است. آن‌ها گروه‌های هکری را کشف کردند که در انتهای نامشان نام استان‌های مهم چین دیده می‌شود. وزارت دادگستری آمریکا پس از انتشار نتایج تحقیق گروه سایبری، پرونده‌هایی علیه هکرهای مستقل و کارمندان در شرکت‌های امنیت سایبری و افسران اطلاعاتی به‌جریان انداخت.

مقام‌های آمریکایی در کنفرانس هفته‌ی جاری از جلسه‌ها و کنفرانس‌های مشترک با مدیران‌عامل و فعالان دانشگاهی در سرتاسر ایالات متحده خبر دادند که با موضوع سرقت مالکیت معنوی برگزار می‌شود. مقام‌های قانونی متعدد در صحبت‌هایشان بازهم به لزوم دقت در مقابله با فرایندهای نفوذ و سرقت اطلاعاتی تأکید کردند و رویکرد چینی‌ها را بلندمدت و نگران‌کننده دانستند.