کافی لیک در برابر رایزن: مقایسه دو رقیب در کنار هم

پردازنده‌های نسل هشتم اینتل با نام کافی‌لیک از سوی این شرکت در تاریخ ۵ اکتبر با هسته‌های بیشتر و حافظه‌ی کش بالاتر برای مبارزه با پردازنده‌های رایزن ‌AMD وارد بازار می‌شوند. قبل از این، شرکت اینتل پردازنده‌های خود را با مشخصات تکراری و با افزایش جزئی فرکانس به‌روزرسانی می‌کرد. تغییر نکردن تعداد هسته‌ها در این مدت و فقط افزایش جزئی فرکانس پایه، سبب افزایش جزئی کارایی در برنامه‌هایی که از تعداد تردهای کم برای انجام محاسبات استفاده می‌کردند، می‌شد. اما ظهور پردازنده‌های رایزن از سوی شرکت رقیب، وضعیت موجود را تغییر داده است. پردازنده‌های AMD دارای هسته‌های بیشتری هستند که منجر به افزایش عملکرد آن‌ها در بارهای کاری سنگین می‌شود. در کنار این ویژگی‌ها پردازنده‌های AMD، قیمت بسیار مناسبی دارند. بنابراین اینتل نیاز به تغییر روند قبلی خود داشت.

با توجه به اینکه پردازنده‌های رده بالای نسل هشتم اینتل از شش هسته بهره می‌برند، پردازنده‌های رده بالای AMD با به‌کارگیری هشت هسته، بالاتر از پردازنده‌های جدید اینتل قرار می‌گیرند. از سوی دیگر محصولات اینتل در عملکرد تک هسته‌ای و ارتباط بین هسته‌ها بهتر ظاهر می‌شوند و در کنار فرکانس بالاتر (در برخی از مدل‌ها)، وارد این رقابت شده‌اند. البته شرکت AMD سال آینده با فرایند ساخت ۱۲ نانومتری درصدد بهبود هرچه بیشتر پردازنده‌های خود خواهد بود. ولی در حال حاضر مبارزه‌ای سخت بین پردازنده‌های رایزن و کافی‌لیک شکل گرفته است.

یکی از مزیت‌های بزرگ محصولات AMD، توجه به قشر پایین بازار است. این شرکت ویژگی‌های بسیاری را برای کاربران خود ارائه می‌کند که یکی از آن‌ها باز بودن ضریب فرکانس پردازنده، برای تمامی مدل‌های رایزن است که باعث می‌شود بتوان این پردازنده‌ها را با استفاده از مادربردهای ارزان‌قیمت نیز اورکلاک کرد. با این وجود شرکت اینتل به حفظ سیاست قبلی خود پافشاری می‌کند و برای اینکه بتوانید از پردازنده‌هایی با ضریب باز استفاده کنید، نیازمند خرید مدل‌هایی با پسوند «K» هستید. اینتل ادعا می‌کند که فروش پردازنده‌های آنلاک از سه‌ماهه دوم سال ۲۰۱۴ تا سه‌ماهه دوم سال ۲۰۱۷، هشتاد درصد افزایش یافته است، پس به نظر می‌رسد که استراتژی این شرکت، ثمر‌بخش بوده است.

نکته‌ی جالب توجه این است که شرکت اینتل افزایش قیمت اندکی روی پردازنده‌های سری «K» نسبت به قبل داشته است تا بتواند هزینه‌ی حاصل از افزایش تعداد هسته‌ها را جبران کند. ولی تفاوت قیمت اولیه نسبت به سری قبلی اندک است. البته در اغلب موارد پردازنده‌های AMD، مخصوصا سری رایزن۷ با قیمتی کمتر از قیمت اعلام شده‌ی شرکت فروخته می‌شوند، ولی قیمت‌های اولیه اینتل معمولاً به دلیل کمبود در بازار نوسان داشته است. بنابراین برای خرید با قیمت مناسب، باید قیمت‌ فروشگاه‌های مختلف را بررسی کنید.

Core i7 در برابر رایزن۷

پردازنده‌های Core i7، قویترین پردازنده‌ها در این رده هستند و هر دوی آن‌ها از هسته‌هایی با پشتیبانی از مالتی تردینگ تشکیل شده‌اند. البته همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، از نظر تعداد هسته و ترد، رایزن۷، با به‌کار بردن هشت هسته و ۱۶ ترد، بالاتر از پردازنده‌های ۶ هسته‌ای و ۱۲ ترد Core i7 است.

در مقایسه با پردازنده‌های کبی‌لیک، خانواده‌ی جدید اینتل، از نظر فرکانس پایه پس‌رفت داشته‌اند. دلیل این امر می‌تواند چالش‌های مربوط‌به دما باشد که به دلیل افزودن هسته‌های بیشتر در همان ابعاد ایجاد شده است. این کاهش باعث می‌شود که برخی از مزایای فرکانس بیشتر پردازنده‌های اینتل کاهش یابند. البته پردازنده‌های جدید اینتل، در مقایسه با رایزن 1700 و رایزن 1700X از نظر فرکانس برتری دارند. با این حال شرکت آبی، به فناوری توربو بوست خود برای افزایش کارایی سیستم، در زمانی‌که تمامی هسته‌ها مورد نیاز نیستند، تکیه می‌کند. این فناوری باعث می‌شود که پردازنده‌های Core i7 از نظر فرکانس، ۹۰۰ مگاهرتز بالاتر از رقبای خود باشند، ولی با توجه به ماهیت غیر پایدار فرکانس بوست، باید این محصولات را به‌طور عملی تست کنیم تا بتوانیم عملکرد آن‌ها را با هم مقایسه کنیم. در جدول زیر، مقایسه‌ای بین پردازنده‌های Core i7 و خانواده‌ی ۱۷۰۰ رایزن را مشاهده می‌کنید.

همچنین اینتل، فرکانس حافظه‌ی محصولات خود را به DDR4-2666 رسانده است که مطابق با بهترین حالت انتقال در پردازنده‌های رایزن است. محصولات رده‌بالای هر دو شرکت از حافظه‌های دو کاناله پشتیبانی می‌کنند. مطمئناً کارایی حافظه تنها به اعداد و ارقامی که روی کاغذ می‌بینیم، وابسته نیست و باید برای مقایسه‌ی دقیق‌تر، آن‌ها را به‌صورت عملی تست کنیم. تأخیر و گذردهی، فاکتورهای اساسی در پردازش هستند؛ بنابراین، آزمایش تنها راهی است که می‌تواند ما را از میزان کارایی این محصولات آگاه کند. اینتل، حداکثر نسبت انتقال حافظه را تا ۸۴۰۰ MT/S افزایش داده است (بدون تنظیمات BCLK)؛ البته، انتظار داریم نسبت‌های بالای انتقال، تنها برای اورکلاکرهای حرفه‌ای قابل دسترس باشد و به‌نظر می‌رسد که شرکت اینتل، در مورد توانایی‌ اورکلاک حافظه، روی خانواده‌ی کافی‌لیک حساب ویژه‌ای باز کرده است. در مقابل، مدل‌های رقیب از حافظه‌ی کش سطح ۳ بیشتری نسبت به پردازنده‌های اینتل استفاده می‌کنند و با ۲۰ مگابایت حافظه کش (در برابر ۱۳.۵ مگابایت کش پردازنده‌های Core i7) می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در عملکرد پردازنده ایفا کنند.

محصولات اینتل، از پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع «UHD Graphics 630» استفاده می‌کنند که مدل به‌روز شده‌ی پردازنده‌ی گرافیکی «HD Graphics 630» است که قبلا در پردازنده‌های کبی‌لیک آن‌ها را دیده بودیم. در مقابل، پردازنده‌های رایزن دارای پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع نیستند که این یک عیب بزرگ برای پردازنده‌های رایزن است، زیرا اکثر کاربران، سیستم خود را بدون کارت‌گرافیکی مجزا راه‌اندازی می‌کنند. شرکت AMD این مشکل را به‌زودی و با ای‌پی‌یو‌های (APU) ریون‌ریج حل خواهد کرد.

همان‌طور که گفته شد، تمامی محصولات رایزن دارای ضرایب باز برای افزایش فرکانس هستند، ولی به دلیل سقف فرکانسی موجود در پردازنده‌های رایزن، توانایی اورکلاکینگ خوب محصولات کبی‌لیک اینتل از مزیت‌های این خانواده بوده‌ است. باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا این مزایا در سری کافی‌لیک نیز ادامه خواهد داشت یا خیر؛ براساس گفته‌های اینتل، به دلیل بهبودهای اعمال شده روی پردازنده‌های جدید، باید شاهد همان داستان قبلی باشیم.

توان مصرفی پردازنده‌های رده بالای هر دو رقیب مشابه است. البته لازم به ذکر است که پردازنده‌ی رایزن۷ 1700، به همراه یک خنک‌کننده‌ی با‌کیفیت ارائه می‌شود که امکان اورکلاکینگ حرفه‌ای را به کاربر می‌دهد. در سوی مقابل خنک‌کننده‌های استوک اینتل این ویژگی را ندارند.

پردازنده‌ی i7-8700K از نظر قیمتی، رقیب مستقیمی از سوی شرکت مقابل ندارد. قیمت پردازنده‌ی 1700X در حدود ۴۰ دلار بیشتر از i7-8700K است و پردازنده‌ی 1800X این تفاوت را به ۱۴۰ دلار افزایش می‌دهد. انتظار داریم پس از عرضه‌ی پردازنده‌های کافی‌لیک، قیمت پردازنده‌های رایزن کاهش یابد. بنابراین هنگام خرید سیستم، به قیمت‌های جدید دقت کنید (البته در بازار ایران تغییر قیمت‌ها به کندی صورت می‌گیرد). شرکت AMD با استفاده از تراشه‌های ارزان‌قیمت امکان اورکلاکینگ را در اختیار شما قرار می‌دهد، در حالی‌که برای استفاده از ظرفیت کامل پردازنده‌‌ی i7-8700K نیاز به خرید مادربردی با تراشه Z370 دارید که گران‌قیمت است. در ضمن، پردازنده‌ی i7-8700 که قیمت کمتری نسبت به رایزن 1700 دارد، از ضریب باز برای افزایش فرکانس پشتیبانی نمی‌کند. باید منتظر بود و دید ویژگی‌های دو پردازنده چگونه روی تصمیم کاربران برای خرید تأثیر خواهند گذاشت.

Core i5 در برابر رایزن ۵

سری رایزن ۵ و Core i5، بخش اعظمی از بازار را هدف قرار داده‌اند. بنابراین رقابت اصلی در این بخش صورت می‌گیرد. پردازنده‌های Core i5 اینتل با افزودن هسته‌های بیشتر نسبت به نسل قبلی آماده‌ی رقابت با رقیب خود هستند. البته این پردازنده‌ها مثل سری قبلی خود از قابلیت هایپر تردینگ (HT) پشتیبانی نمی‌کنند؛ درحالی که در سوی مقابل، پردازنده‌های رایزن ۵ با بهره‌گیری از ۶ هسته و ۱۲ ترد، آماده‌ی رقابت با رقیب خود هستند.

با توجه به فرکانس پایه و فرکانس بوست یکسان پردازنده‌های 1600X و i5-8600K، در این زمینه نیز پردازنده‌‌ی اینتل، حرفی برای گفتن نخواهد داشت (حداقل روی کاغذ). هر دوی پردازنده‌ها ضریب باز هستند، ولی پردازنده‌ی AMD حافظه‌ی کش سطح ۳ بیشتری نسبت به رقیب خود دارد. در جدول زیر مشخصات پردازنده‌های Core i5 اینتل را در کنار رایزن ۵ مشاهده می‌کنید.

با حرکت به سوی پردازنده‌ی i5-8400، می‌توان گفت که این پردازنده رقیب مستقیمی از سوی شرکت مقابل ندارد. پردازنده‌ی هم‌قیمت رایزن ۵ با نام 1500X، تنها از چهار هسته استفاده می‌کند؛ البته این پردازنده‌ی چهار هسته‌ای با قابلیت مالتی تردینگ و پشتیبانی از ۸ ترد به‌صورت هم‌زمان، می‌تواند پردازنده‌ی i5-8400 را به چالش بکشد. فرکانس پایه‌ی پردازنده‌ی 1500 AMD ۷۰۰ مگاهرتز بیشتر از پردازنده‌ی رقیب است و در سوی مقابل در حالت بوست، فرکانس پردازنده‌ی i5-8400 حدود ۳۰۰ مگاهرتز بیشتر از 1500X است. دوباره باید بگوییم که مدل‌های اینتل از پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع استفاده می‌کنند، در حالی‌که پردازنده‌های رایزن این امکان را ندارند و این کمبود، می‌تواند به ضرر AMD تمام شود.

از نظر قیمت، پردازنده‌ی 1600X، کمی ارزان‌تر از پردازنده‌ی i5-8600K است. البته در اغلب موارد پردازنده‌های AMD با قیمت پایین‌تر و با تخفیف‌های خوبی در فروشگاه‌ها فروخته می‌شوند. هیچ یک از این مدل‌ها با خنک‌کننده عرضه نمی‌شوند؛ ولی پردازنده‌ی 1600X را می‌توان با مادربوردهای خوش‌قیمت B350 اورکلاک کرد. در حالی که برای اورکلاک پردازنده‌ی رقیب نیاز به خرید یک مادربرد با تراشه حرفه‌ای دارید که قیمت بالاتری دارند.

در مقایسه‌ی رایزن۵ 1500 و Core i5-8400 باید بگوییم که پردازنده‌ی AMD قیمت بیشتری نسبت به رقیب دارد و در عین حال هسته‌‌ی کمتری نیز دارد. با این حال این پردازنده دارای ضریب باز برای اورکلاک است و از قابلیت مالتی تردینگ نیز پشتیبانی می‌کند.

Core i3 در برابر رایزن۵ و رایزن۳

تعداد هسته‌های Core i3 کافی‌لیک، نسبت به پردازنده‌های نسل قبلی خود دو برابر شده است. ولی این پردازنده‌ها از ویژگی هایپر تردینگ پشتیبانی نمی‌کنند. بنابرین روی کاغذ پردازنده‌ی چهار هسته‌ای و هشت ترد رایزن۵ 1400، بهتر از پردازنده‌ی ۴ هسته‌ای i3-8350K ظاهر شده است. در عوض فرکانس پایه‌ی پردازنده‌ی i3-8350K بیشتر از پردازنده‌ی رقیب است؛ در حقیقت، فرکانس هسته‌ی پردازنده‌ی اینتل، از فرکانس بوست پردازنده‌ی AMD نیز بیشتر است. با این حال شرکت اینتل فرکانس بوست را در این رده، غیرفعال کرده است؛ بنابراین ضرایب باز فرکانس در هر دو مورد نقش تعیین کننده‌ای خواهند داشت. در مقوله‌ی توان مصرفی، پردازنده‌ی i3-8350K با توان مصرفی ۹۱ وات بیشتر از پردازنده‌ی 1400 با ۶۵ وات توان مصرفی، انرژی مصرف می‌کند.

پردازنده‌ی رایزن۳ 1300X حریف بسیار سرسختی برای مدل‌های Core i3 با ضریب قفل محسوب می‌شود و اینتل با حفظ سیاست قبلی خود، نتوانسته پاسخی جدی به این محصول بدهد. انتظار داریم نبرد شدیدی را در این قسمت شاهد باشیم و آزمایش‌ها آتی نشان خواهد داد که ویژگی آنلاک بودن پردازنده‌ی 1300X، به سود AMD خواهد بود یا خیر.

همچنین اینتل در این سری، از حافظه‌های رم، با فرکانس ۲۴۰۰ مگاهرتز استفاده می‌کند که کمتر از فرکانس ۲۶۶۶ مگاهرتز برای پردازنده‌های Core i5 و Core i7 است. بنابراین سرعت انتقال این پردازنده‌ها در حالت پایه کمتر از پردازنده‌های 1400 و 1300X خواهد بود. در جدول زیر پردازنده‌های جدید Core i3 را در کنار پردازنده‌های رایزن۵ و رایزن۳ مشاهده می‌کنید.

هنگامی که به پردازنده‌های رده پایین‌تر می‌رسیم، پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع، نقش مهم‌تری را بازی می‌کند و محصولات اینتل از این مزیت برخوردار هستند. درحالی که AMD در آینده روی محصولات ریون‌ریج از این ویژگی استفاده خواهد کرد.

در انتها باید بگوییم در هر قسمت از بازار پردازنده‌ها رقابت شدیدی بین دو شرکت آبی و قرمز برقرار است. برای اینکه بتوانیم به‌صورت عملی این پردازنده‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم باید منتظر عرضه خانواده‌ی کافی‌لیک به بازار باشیم. پس در آینده منتظر مقایسه عملی و بنچمارک پردازنده‌ها باشید.