ما هنوز 5G نداریم، اما جهان برای 5.5G آماده می‌شود

هنوز اپراتور‌های مخابراتی به‌طور کامل از پس استقرار تجهیزات شبکه‌ی 5G در تمام نقاط جهان برنیامده‌اند که صحبت از راه‌اندازی شبکه‌ی 5.5G، نسخه‌ی پیشرفته‌تر 5G با سرعت بالاتر و قابلیت‌های بیشتر شده است.

زمزمه‌های راه‌اندازی شبکه‌ی 5.5G یا 5G Advanced اولین‌بار امسال در کنگره جهانی موبایل بارسلونا شنیده شد و حالا چاینا موبایل اولین اپراتوری است که این استاندارد را در چین عرضه کرده است. گوشی اوپو مدل Find X7 اولین محصولی خواهد بود که از این شبکه پشتیبانی می‌کند.

کاربرد شبکه‌ی 5.5G قرار است از اپلیکیشن‌های پرمصرفی چون اینستاگرام، یوتیوب و نتفلکیس فراتر رود و جنبه‌های به‌مراتب پیشرفته‌تری را شامل شود. مدیران اپراتور‌های مخابراتی در کنگره MWC 2024 اعلام کردند که با راه‌اندازی 5G Advanced، امکان استفاده از گجت‌های پیشرفته‌‌ای مانند اپل ویژن پرو یا متا کوئست پرو آسان‌تر می‌شود و حتی بسیاری از وعده‌های 5G ازجمله خودروی خودران، تاکسی‌های هوایی بدون راننده و خط تولید هوشمند از طریق اینترنت اشیا سرانجام به واقعیت تبدیل خواهند شد.

اما تکنولوژی 5.5G دقیقاً چیست، چقدر از 5G پیشرفته‌تر است و راه‌اندازی آن چه مزایایی برای صنعت فناوری دارد؟

شبکه‌ی 5G با هدف دستیابی به سرعت و پوشش‌دهی بالاتر، از سال ۲۰۱۹ تاکنون در حال جایگزینی شبکه 4G است. بسیاری از کشور‌ها از جمله چین، کره جنوبی، ایالات متحده و کشور‌هایی اروپایی به‌سرعت نسل جدید اینترنت را در اپراتورهای خود راه‌اندازی کرده‌اند؛ اما با گذشت پنج سال، همچنان نرخ نفوذ این شبکه در بین مصرف‌کنندگان بسیار پایین است و فقط ۱٫۶ میلیارد مشترک به شبکه‌ی 5G دسترسی دارند. البته پیش‌بینی می‌شود که تعداد اتصالات به اینترنت 5G تا سال ۲۰۳۰ به ۵٫۵ میلیارد برسد.

شبکه مخابراتی 5G برای به سرانجام رسیدن فناوری‌های مانند تاکسی‌های هوایی و خودرو‌های خودران معرفی شد. اینترنت 5G در مقایسه با اینترنت 4G، تأخیر کمتری دارد و همین موضوع می‌تواند زمان برقراری ارتباط بین دستگاه‌ها را به طور چشمگیری کاهش دهد.

هرچند شرکت‌های مختلف تاکنون صدها میلیون دلار برای توسعه‌ی شبکه 5G سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اپراتور‌ها هنوز در تلاش برای سود‌آوری و بازگشت سرمایه خود هستند. البته تحلیلگران معتقدند که درآمدزایی از شبکه‌ی 5G در آینده‌ی نزدیک محقق می‌شود و اپراتور‌ها نیز با راه‌اندازی نسخه‌ی پیشرفته‌ای 5G می‌توانند به این هدف برسند.

شبکه 5.5G یا 5G Advanced نام فاز بعدی نسل پنجم شبکه‌ی همراه است که قرار است پیش از راه‌اندازی شبکه 6G در دسترس کاربران قرار گیرد. البته تکامل شبکه‌های مخابراتی به همین سادگی‌ها نیست و توسعه‌ی آن‌ها منوط به تدوین استاندارد‌های جهانی است. این استاندارد‌ها، قوانین فنی پذیرفته‌شده جهانی هستند که نحوه‌ی عملکرد یک فناوری و سازگار بودن آن با بسترهای مختلف (Interoperability) در سراسر جهان را تعریف می‌کنند.

تدوین این استاندارد‌ها که ممکن است چندین سال زمان ببرد، معمولاً با حضور شرکت‌ها، متخصصان صنعت مخابرات، دانشمندان و گروه‌های دانشگاهی انجام می‌شود. این گروه‌ها، معمولاً چالش‌ها و نحوه‌ی توسعه نسل جدید شبکه‌های مخابراتی را بررسی می‌کنند. به عنوان مثال، قبل از توسعه‌ی شبکه 5G، بسیاری از محققان در مورد زیان‌بار بودن این نسل از شبکه اینترنتی بر سلامتی و محیط‌زیست ابراز نگرانی کرده بودند؛ اما در نهایت مجوز‌های لازم برای توسعه‌ و راه‌اندازی 5G صادر شد.

سازمان 3GPP که تدوین استاندارد برای شبکه‌های مخابراتی از 4G به بعد را بر عهده دارد، با استفاده از سیستم «انتشار موازی»، پلتفرمی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا قابلیت‌های جدید را برای نسخه‌ی کنونی شبکه پیاده‌سازی کنند و قابلیت‌های بیشتر را در نسخه‌های بعدی عرضه کنند.

در سیستم انتشار 3GPP، شبکه‌ی 5G به‌عنوان نسخه‌ی ۱۷ در نظر گرفته شده است؛ از این رو، 5G Advanced نسخه‌‌ی ۱۸ و شبکه‌ی 6G نسخه‌‌ی ۱۹ خواهد بود.

چاینا موبایل که در توسعه‌ی استانداردهای 5G-A نقش مهمی داشته است و قرار است امسال بزرگ‌ترین ارائه‌ی تجاری خدمات این شبکه را در بیش‌ از ۳۰۰ شهر چین آغاز کند، می‌گوید راه‌اندازی شبکه‌ی 5.5G سرعت توسعه‌ی زیرساخت‌های جدید اطلاعاتی را افزایش می‌دهد و امکان استفاده از ظرفیت کامل 5G را در اختیار کاربران قرار خواهد داد.

همچنین شبکه‌ی 5.5G نوید پیشرفت‌های جالب‌توجهی از‌جمله افزایش ۱۰ برابری سرعت، دانلود با سرعت ده‌ها گیگابیت‌برثانیه و تأخیر بسیار پایین در حد میلی‌ثانیه را می‌دهد. این قابلیت‌ها به افزایش سرعت دانلود، استریم روان‌تر و بدون لگ و اجرای بازی‌های آنلاین با کمترین نرخ‌ تأخیر کمک می‌کنند.

استاندارد 5.5G همچنین با هدف بهبود مقیاس اتصال و ایجاد شبکه‌ی اینترنت اشیا با هزینه‌ی کمتر طراحی شده و شبکه‌های هوایی و فضایی را باهدف افزایش سطح پوشش خدمات، ادغام می‌کند.

اما به‌طور تخصصی‌تر، اولویت‌ اصلی اپراتورها در توسعه‌ی اینترنت 5G Advanced، افزایش ارتباط تجاری 5G ازطریق گسترش بازار‌های عمودی، حل مشکلات استقرار و تکامل فناوری برای حرکت به سمت 6G است.

میلیند کولکارنی، معاون و رئیس آزمایشگاه‌های بی‌سیم شرکت InterDigital در این مورد می‌گوید:

تحقیقات در زمینه‌ی استاندارد‌های شبکه، به معرفی، بهبود و نهایی‌شدن چندین ویژگی‌ جدید سازمانی برای 5.5G منجر شده است؛ از جمله برش شبکه (Network Slicing)، ادغام شبکه‌های خصوصی و عمومی، موقعیت‌یابی پیشرفته و حتی کاربردهایی مختص برای هر بازار عمودی که منحصرا قشر خاصی از کاربران را هدف گرفته‌اند.

هاوارد واتسون، مدیر ارشد فناوری شرکت بریتانیایی BT که یکی از بزرگترین هلدینگ‌های مخابراتی در جهان است، می‌گوید 5.5G نویدبخش سرعت بالاتر آپلود خواهد بود؛ به‌این‌معنی که می‌توانید کارهایی مثل استریم فیلم، انتشار پست در شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های چندنفره را با سرعت به مراتب بیشتری از 5G انجام دهید.

از مزایای دیگر 5.5G نسبت‌به 5G این است که شبکه‌ها به‌لطف هوش مصنوعی، هوشمندتر عمل می‌کنند و در کنار بهبود عملکرد، مصرف کلی برق را نیز کاهش می‌دهد.

اپراتور‌های مخابراتی هنوز نتوانسته‌اند آن‌طور که باید از توسعه‌ای شبکه 5G به سودآوری برسند چراکه بسیاری از کسب‌وکار‌ها هنوز به استفاده از نسل پنجم شبکه مخابراتی روی نیاورده‌اند.

متس گرنرید، مدیرکل GSMA در این مورد می‌گوید:

امیدوارم بتوانیم برای مدت طولانی در قلمرو 5G باقی بمانیم، زیرا در 4G، ما مصرف‌کننده بودیم و به‌راحتی می‌توانستیم سیم‌ کارت خود را عوض کنیم. اما 5G یک استاندارد فناوری است که عمدتاً بر تجارت بین کسب‌وکار‌ها تمرکز دارد و زمان بیشتری طول می‌کشد تا کسب‌وکار‌ها، فناوری جدید را بپذیرند و از آن استفاده کنند.

هنوز مشخص نیست آیا ده سال زمان معمول بین راه‌اندازی استانداردهای جدید شبکه مخابراتی برای فراگیرتر شدن 5G کافی باشد یا خیر. گرنرید می‌گوید 5G و 5.5G فناوری فوق‌العاده‌ای هستند و باید برای فراگیرتر شدن به ‌آن‌ها فرصت کافی داد.

شبکه 5.5G می‌تواند به اپراتورهای مخابراتی کمک کند تا با دریافت هزینه‌ی بالاتر، درآمدزایی بیشتری داشته باشند. همچنین، اپراتور‌های مخابراتی با تکیه بر عملکرد 5G و 5.5G برای کسب‌وکارها و سازمان‌ها، می‌توانند‌ امیدوار باشند از طریق ارائه خدمات به درآمدزایی بیشتری نسبت به مصرف‌کنندگان دست پیدا کنند.

البته شرکت‌های مخابراتی اعلام نکرده‌اند که هزینه‌ی دیتای شبکه‌ی 5.5G در مقایسه با 5G چقدر بیشتر خواهد بود؛ اما تحلیلگران انتظار دارند این شرکت‌ها با عملکردی هوشمندانه و با استفاده از هوش مصنوعی و سایر فناوری‌ها برای کارآمدتر کردن عملکرد شبکه‌هایشان، از ارائه نسخه‌ی پیشرفته‌ی 5G به هدف‌های درآمدزایی خود دست پیدا کنند.

طبق پیش‌بینی شرکت هواوی، ۲۰۲۴ سال آغاز استقرار تجاری شبکه‌ی 5.5G خواهد بود؛ پیش‌بینی‌ای که دست‌کم در مورد چین تاکنون به‌حقیقت پیوسته است. هواوی از هشت «عملکرد نوآورانه» برای راه‌اندازی هرچه سریع‌تر 5.5G رونمایی کرده است که قرار است در توسعه‌ی نسخه‌ی پیشرفته‌ی 5G در تمام باند‌های فرکانسی به اپراتور‌ها کمک کند.

هواوی برای استقرار 5G Advanced با اپراتور‌های مخابراتی در خاورمیانه، اروپا، آسیا، اقیانوسیه و آمریکای لاتین همکاری می‌کند. به گفته‌ی این شرکت چینی، شبکه‌ی 5.5G می‌تواند سرعت دانلود ۱۰ گیگابایت‌برثانیه داشته باشد.

فیلیپ سانگ، مدیر ارشد بازاریابی گروه تجاری اپراتور هواوی در رابطه با استفاده مصرف‌کنندگان از 5.5G می‌گوید که اپراتور‌ها باید موارد استفاده‌ از این شبکه را به خوبی به مصرف‌کنندگان منتقل کنند. او مهم‌ترین موضوع در این مورد را پشتیبانی از مشتریان عنوان کرده است.

به گفته سانگ، اپراتور‌ها در برخی از بازار‌ها هنوز روی توسعه و استقرار تجهیزات 4G کار می‌کنند. البته او این موضوع را دررابطه با راه‌اندازی 5.5G بی‌اهمیت می‌داند، چراکه معتقد است بخش‌های مختلف جهان در مراحل مختلفی از توسعه‌ی شبکه‌های مخابراتی قرار دارند.

هاوارد واتسون معتقد است 5.5G اواخر امسال وارد شبکه‌ی EE، بزرگ‌ترین اپراتور موبایلی بریتانیا خواهد شد؛ زیرا اکنون 5.5G در حال آزمایش است و شرکت‌های مخابراتی روی نمونه‌های اولیه کار کرده‌اند. انتظار می‌رود این کار تا ژوئن ۲۰۲۴ به پایان برسد و در آن زمان به‌احتمال زیاد پروتکل‌هایی که 5G Advanced را فعال می‌کنند، به پایداری رسیده‌اند.

از آن سو، چاینا موبایل قصد دارد امسال بزرگ‌ترین ارائه‌ی تجاری خدمات این شبکه را در بیش‌ از ۳۰۰ شهر چین آغاز کند و برای بیش‌ از ۲۰ گوشی هوشمند سازگار با 5G-A تبلیغ انجام دهد. چاینا موبایل تصمیم دارد با مشارکت تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان تراشه، شبکه‌ی 5.5G را در چین گسترش دهد. پکن، شانگهای و گوانگ‌ژو ازجمله اولین شهرهای چین محسوب می‌شوند که شبکه‌ی 5G-A در آن‌ها راه‌اندازی خواهد شد.

متس گرنرید، مدیرکل GSMA درخصوص وضعیت 5.5G در اروپا می‌گوید:

ما به‌سختی در تلاش هستیم شرایط را برای راه‌اندازی 5.5G فراهم کنیم. در پنج سال آینده، مصرف داده‌ی ما چهار برابر خواهد شد و من واقعاً نگرانم که در آن مرحله چه اتفاقی خواهد افتاد. آیا با محدودیت و ازدحام شدید روبه‌رو خواهیم شد؟ آیا وضعیت از چیزی که فکر می‌کنیم بدتر خواهد بود؟ اگر این‌طور باشد، اروپا در رقابت با دنیا عقب خواهد ماند.