انسان‌ها بیش از آنکه از حیوانات ویروس بگیرند، ناقل ویروس به آن‌ها هستند

حیواناتی مانند موش‌ها اغلب به‌عنوان ناقل بیماری درنظر گرفته می‌شوند. اما از نظر انتشار بیماری‌ها، به‌نظر می‌رسد حیوانات دیگر باید بیشتر از ما انسان‌ها بترسند.

به‌گزارش نیوساینتیست، تجزیه‌وتحلیل ژنوم ویروس‌ها نشان داده وقتی ویروس‌ها بین انسان‌ها و حیوانات دیگر منتشر می‌شوند، در ۶۴ درصد از موارد این انسان است که حیوانات را آلوده می‌کند و نه برعکس.

سدریک تان از کالج دانشگاهی لندن می‌گوید: «بیشتر از اینکه حیوانات به ما ویروس منتقل کنند، ما به آن‌ها ویروس می‌دهیم. برای مثال، پس از پرش ویروس عامل دنیاگیری کووید ۱۹ (SARS-CoV-2) از خفاش‌ها به انسان که احتمالاً به‌واسطه‌ی گونه‌های دیگر اتفاق افتاد، انسان‌ها آن را به گونه‌های زیادی منتقل کردند.»

تان و همکارانش از پایگاه داده جهانی از ویروس‌های توالی‌یابی‌شده برای مطالعه نحوه پرش آن‌ها بین گونه‌ها استفاده کردند. حدود ۱۲ میلیون توالی در پایگاه داده وجود دارد، اما بسیاری از آن‌ها ناقص یا فاقد اطلاعات در‌رابطه‌با زمان جمع‌آوری داده‌ها و گونه میزبان هستند. بنابراین، پژوهشگران بررسی خود را از ۱۲ میلیون توالی به حدود ۶۰ هزار توالی با داده‌های همراه کامل محدود کردند. آن‌ها سپس درخت خانوادگی ویروس‌های مرتبط را ایجاد کردند.

پژوهشگران درمجموع نزدیک به ۱۳هزار تبار ویروسی و سه‌هزار پرش بین گونه‌ها را شناسایی کردند. از ۵۹۹ پرش شامل انسان، بیشتر آن‌ها از انسان به حیوانات دیگر بود تا حالت برعکس آن. تان می‌گوید انتظار این نتایج را نداشت؛ اما با نگاهی به گذشته، این نتایج منطقی به‌نظر می‌رسند.

ویروسی که در میان انسان‌ها منتشر می‌شود، فرصت‌های زیادی برای پرش به گونه‌های دیگر در سراسر جهان دارد، درحالی‌که ویروسی که در گونه غیرانسانی در گردش است، محدود به یک منطقه است و فرصت‌های بسیار کمتری برای انتشار خواهد داشت.

مطالعه نشان داد ویروس‌های SARS-CoV-2، آنفلوانزا و MERS-CoV بیشتر از همه‌ی ویروس‌ها ازطریق انسان‌ها به حیوانات دیگر منتقل می‌شوند. این نتیجه با مطالعات دیگر مطابقت دارد که به‌عنوان مثال نشان می‌دهند ویروس SARS-CoV-2 از انسان به حیوانات اهلی، حیوانات باغ‌وحش و حیوانات پرورشی مانند مینک و به حیوانات وحشی مانند گوزن دم‌سفید سرایت کرده است.

حتی زمانی که ویروس‌های SARS-CoV-2، آنفلوانزا و MERS-CoV از تجزیه‌و‌تحلیل کنار گذاشته شدند، پژوهشگران دریافتند ۴۵ درصد از پرش‌ها از انسان‌ها به حیوانات دیگر بوده است.

گسترش ویروس‌ها از انسان به گونه‌های دیگر تهدیدی برای بسیاری از گونه‌های درحال انقراض است. به‌عنوان مثال، چندین شامپانزه وحشی در اوگاندا به‌دلیل شیوع متاپنوموویروس و رسپیروویروس انسانی تلف شده‌اند.