برای داشتن استخوان‌ها و مفاصل سالم روزانه سر ساعت مشخص ورزش کنید
اگر تابه‌حال برنامه‌ی ورزشی و رژیم غذایی جدیدی را شروع کرده باشید، به احتمال زیاد بارها به شما گفته شده که ثبات، کلید رسیدن به اهداف است. اکنون دانشمندان برای نخستین بار دریافته‌اند که پایبندی به برنامه‌ی زمانی مشخص می‌تواند به همان اندازه برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل مفید باشد.
مطالعه‌ی جدید محققان در دانشگاه منچستر ساعتهای داخلی بدن را بررسی کرده است تا ببیند که چگونه ورزش‌کردن در ساعت یکسان از روز به‌طور بالقوه می‌تواند ضمن محافظت از استخوان‌ها و مفاصل درمقابل زوال و آسیب، از زوال جسمانی مرتبط با افزایش سن و بیماری‌های مرتبط مانند آرتریت جلوگیری کند.
جودیت هویلند، نویسنده‌ی ارشد مقاله و کارشناس ستون فقرات و دیسک بین‌مهره‌ای از دانشگاه منچستر می‌گوید: «در میان بسیاری از چالش‌های سلامتی، کاهش اسکلت عضلانی مرتبط با افزایش سن و پیامدهای نامطلوب آن، بار عمده‌ای روی دوش افراد به‌شمار می‌رود. ما مکانیسم ساعتی جدیدی را در زمینه‌ی پیری اسکلتی شناسایی کرده‌ایم که می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر درک ضعف و طراحی زمان‌بندی درمان کارآمدتر ورزش و فیزیوتراپی برای حفظ سلامت و تحرک اسکلتی داشته باشد.»
الگوهای رفتاری و فیزیولوژیکی ما تاحدودی توسط یک ساعت شبانه‌روزی ۲۴ ساعته کنترل می‌شوند. این ساعت شبانه‌روزی، از هسته‌ی سوپراکیاسماتیک مغز ما در هیپوتالاموس و براساس نشانه‌های محیطی مانند روشنایی، تاریکی و گرسنگی عمل می‌کند.
لوسی دونالدسون، مدیر تحقیقات و هوش سلامت از سازمان همکاری درمقابل آرتریت می‌گوید: «چرخه‌ی روزانه‌ی ۲۴ ساعتهای مانند کاهش دمای داخلی بدن هنگام خواب و افزایش فشارخون در ساعات خاصی از روز که بدن ما از آن پیروی می‌کند، به‌عنوان ریتم شبانه‌روزی ما شناخته می‌شود. فرایندهایی در داخل بدن وجود دارند که ساعت نامیده می‌شوند و این ریتم را حفظ می‌کنند. این فرایندها همگی با ساعت مرکزی بدن ما در مغز مرتبط هستند.»
مطالعات نشان داده‌اند که هماهنگ‌نبودن ساعتهای دیگر با زمان‌سنج مرکزی ما، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها ازجمله بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد. براساس تحقیقات، سلول‌های چربی ساعت بیولوژیک خاص خود را دارند و سیستم قلبی و عروقی ممکن است توضیحی برای شیوع حملات قلبی صبحگاهی داشته باشد.
اکنون محققان دانشگاه منچستر برای نخستین‌بار مکانیسم‌هایی را آشکار کرده‌اند که با دیسک بین‌مهره‌ای و ساعت غضروفی بدن در ارتباط هستند. تاکنون بدون اعصاب یا منبع خون کاملا مشخص نبود که زمان‌سنجی شبانه‌روزی مغز بتواند با این ساعتهای بدن منحصربه‌فرد همگام شود. پروفسور چینگ‌جون منگ از دانشگاه منچستر می‌گوید: «ما درواقع سازوکار جدیدی را برای درک چگونگی هماهنگی ساعتهای بدن با محیط خارجی شناسایی کرده‌ایم. ساعت‌ها برای آماده‌سازی شما با تغییرات ریتمیک قابل پیش‌بینی در محیط تکامل یافته‌اند.»
کلید تغییرات ریتمیک قابل پیش‌بینی این است که ورزش چگونه می‌تواند به‌طور هم‌زمان از زوال اسکلتی عضلانی محافظت کند. به‌گفته‌ی منگ یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که فعالیت‌های فیزیکی صبحگاهی همراه با الگوهای روزانه‌ی چرخه‌ی خواب و بیداری، اطلاعات زمان‌بندی را از ساعت مرکزی حساس به نور در مغز به بافت‌های اسکلتی تحمل‌کننده‌ی وزن منتقل می‌کنند. درواقع این اطلاعات به سیستم اسکلتی شما می‌گویند که زمان بیدارشدن است.
منگ در ادامه می‌افزاید: «اما وقتی این هماهنگی با مغز جدا شود (مانند سایر اندام‌ها و بافت‌ها) می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت جسمانی شما داشته باشد. اگر مدام درحال تغییر زمان ورزش خود هستید، ممکن است بیشتر در معرض این ناهماهنگی قرار داشته باشید.»
دانشمندان در یک مدل حیوانی، موش‌ها را در زمان استراحت‌شان روی تردمیل قرار دادند تا نشان دهند که چگونه فعالیت غیرقابل پیش‌بینی به تسریع زوال استخوان و غضروف در بدن آن‌ها منجر می‌شود.
مایکل دودک، نویسنده‌ی اصلی مقاله می‌گوید: «هنگام ایستادن یا حرکت به اطراف در طول روز، آب از دیسک‌های بین‌مهره‌ای در ستون فقرات و غضروف‌های لگن و زانو خارج می‌شود و ما در پایان روز کمی کوتاه‌تر می‌شویم. این اتفاق باعث افزایش اسمولاریته‌ی بافت می‌شود؛ زیرا همین مقدار مواد معدنی در آب کمتری حل می‌شود و غلظت واقعی افزایش می‌یابد. سلول‌ها با حس‌کردن این تغییر اسمولاریته، ساعتهای درون این بافت‌های اسکلتی را هماهنگ می‌کنند.»
دودک می‌افزاید: «آب خارج‌شده از دیسک‌های بین‌مهره‌ای و غضروف‌ها، در پایان شب به محل اولیه‌ی خود برمی‌گردد و اسمولاریته کاهش می‌یابد؛ هرچند این جهت تغییر هیچ تاثیری روی ساعت ندارد.» مدل موش و آرایش مفاصل و دیسک و سایر جنبه‌های فیزیولوژیکی نشان می‌دهد که نتایج مشابهی در آزمایش انسانی دیده می‌شود و نتیجه واضح است: ورزش در زمان مشخصی از روز به سیستم‌ها اجازه می‌دهد تا با هم هماهنگ شوند و سازوکارهای ساعت شبانه‌روزی به بهترین شکل ممکن برای استخوان‌ها و مفاصل مفید باشند.
ناهماهنگی بین ساعت محلی و ساعت مرکزی بدن سرعت تخریب استخوان‌ها را افزایش می‌دهد
دونالدسون می‌گوید: «این تحقیقات اولیه روی موش‌ها، ارتباط بین ساعتهای محلی در غضروف مفصل و ساعت مرکزی بدن را در مغز بررسی می‌کند. نتایج نشان می‌دهند که استخوان‌ها و غضروف‌های ما به‌سرعت درطول زمان خراب می‌شوند. براساس یافته‌های اخیر وقتی این ساعت‌ها هماهنگ نیستند استخوان‌ها و غضروف‌های ما سریع‌تر خراب می‌شوند؛ اما زمانی‌که آن ها در یک راستا قرار می‌گیرند، این روند کند می‌شود. ورزش در ساعات خاصی از روز، به هماهنگ نگه‌داشتن ساعت کمک می‌کند و به همین دلیل می‌تواند سرعت پیشرفت آرتریت را کاهش دهد.»
منگ خاطرنشان می‌کند که حتی اگر گاهی ساعات ورزش‌کردن شما به‌هم بریزد، به‌طور کلی نوعی الگو ایجاد کنید، ساعتهای بدن درنهایت با یکدیگر هماهنگ می‌شوند و شما با آن سازگار می‌شوید. او می‌افزاید: «کار ما نشان داد که ساعت‌ها در بافت‌های اسکلتی حیوانات مسن‌تر، به الگوهای روزانه‌ی ورزش پاسخ می‌دهند. به همین ترتیب چانچه گروه‌های پیاده‌روی خاصی که برای افراد مسن‌تر سازمان‌دهی شده‌اند هر روز در ساعت مشخصی برگزار شوند می‌توانند برای سلامتی آن‌ها مفیدتر باشند.»
- ورزش منظم می‌تواند آستانه تحمل درد را افزایش دهد22 خرداد 02مطالعه '2
- آیا تناسب اندام کارکردی راهکاری مناسب برای حفظ سلامتی است؟15 آبان 02مطالعه '4
یافته‌ی اخیر می‌تواند به ورزشکاران بین‌المللی که اغلب از مناطق زمانی عبور می‌کنند نیز کمک کند تا بهتر از خودشان در برابر آسیب محافظت کنند. ورزش فواید سلامتی بسیاری دارد که به‌خوبی مطالعه شده‌اند؛ ازجمله ارتباط مستقیم آن با سلامت استخوان و اینکه تنها با ۳ درصد پیشرفت ورزشی، میزان شکستگی لگن در افراد مسن تا ۴۵ درصد کاهش می‌یابد.
دونالدسون در قسمتی از مقاله می‌نویسد: «ما از قبل می‌دانستیم که ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش درد و تاثیر آرتریت است. این تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که ورزش‌کردن در ساعات خاصی از روز ممکن است مزایای بیشتری برای افراد مبتلا به آرتریت داشته باشد. این یک کشف مهم است؛ زیرا می‌تواند به ما کمک کند تا درمان‌های هدفمندتری را با استفاده از ورزش و فعالیت بدنی برای بیماری‌های اسکلتی‌عضلانی مانند آرتریت ایجاد کنیم.»
نتایج مطالعه در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.
نظرات