پنج افسانه‌ رایج درباره‌ آلرژی و عدم تحمل غذایی

به‌نظر می‌رسد از یک سو آلرژی‌های غذایی رو به افزایش هستند و از سوی دیگر باورهای غلط هم فراوان‌اند و اغلب بر شرایط تشخیص و درمان تأثیر می‌گذارند. بر‌‌‌اساس پژوهشی جدید، نزدیک به ۸۳ درصد از افراد تشخیص‌های غلطی درباره آلرژی و عدم تحمل غذایی خود و کودکانشان دارند و به‌جای تشخیص پزشکی مناسب سعی می‌کنند خوددرمانی کنند. در این مطلب، به پنج باور غلط رایجی اشاره می‌کنیم که افراد بر آن پافشاری می‌کنند.

لزوما این‌طور نیست و واکنش‌های شدید به غذا می‌توانند به‌دلایل مختلفی رخ دهند و همه در زیرمجموعه «حساسیت شدید غذایی» قرار می‌گیرند. واکنش‌های آلرژی‌زا که سیستم ایمنی را هدف می‌گیرند، در این مجموعه قرار دهند؛ اما حساسیت‌های غذایی فقط به آلرژی ختم نمی‌شوند و طیف دیگری از‌جمله عدم تحمل غذایی را هم شامل می‌شوند.

واکنش‌های آلرژیکی که شامل آنتی‌بادی ایمونوگلوبولین E هستند، اغلب با عنوان آلرژی‌های IgE یاد می‌شوند. حداکثر ۱۰ درصد از جمعیت بریتانیا دچار این آلرژی‌ها هستند. آلرژی‌های یادشده علائمی با شدت متوسط، مثل خارش چشم‌ها تا علائم شدید، مثل آنافیلاکسیس را بروز می‌دهند. آنافیلاکسیس واکنش آلرژیکی جدی است که می‌تواند باعث ورم شدید زبان یا گلو، تنفس سخت، فشار خون پایین و در‌نهایت مرگ شود. این علائم معمولا بلافاصله پس از خوردن غذا رخ می‌دهند و در‌صورت بروز، به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز دارند.

واکنش‌های دیگر سیستم ایمنی (آلرژی IgE) می‌توانند علائم فوری یا کُندتری را بروز دهند یا علائمی بت ماهیت مزمن داشه باشند؛ مانند خارش و سرخ‌شدن پوست، سوزش قلب یا مدفوع شل. برخی از این علائم مشابه علائم عدم تحمل غذایی هستند. با اینکه حذف غذایی آلرژی‌زا در آلرژی IgE ضروری است، محدود‌کردن آن در دیگر اشکال حساسیت مثل حساسیت بسیار شدید کافی است؛ ولی این محدودیت به علت حساسیت هم بستگی دارد.

مرور و جست‌وجوی آنلاین تشخیص پزشکی فهرستی طولانی از غذاهای آلرژی‌زا را در‌اختیارتان قرار می‌دهد. بسیاری از تست‌های آنلاین فاقد شواهد لازم برای آلرژی یا عدم تحمل غذایی هستند؛ در‌نتیجه ممکن است محدودیت‌های رژیمی خودتحمیلی و غیرضروری را اعمال کنید که نه‌تنها ریسک سوء‌تغذیه را افزایش می‌دهند؛ بلکه ممکن است به افزایش اضطراب منجر شوند و اثری مخرب بر زندگی اجتماعی و کیفیت زندگی‌تان بگذارند.

تنها تست آلرژی دارای پشتوانه علمی مناسب برای آلرژی IgE ارائه شده است. این تست‌ها تست خال پوستی و تست‌های خون IgE را دربر می‌گیرند. با‌این‌حال، نتایج تست به تفسیر دقیق نیاز دارند؛ زیرا نتایج مثبت لزوما به‌معنی آلرژی نیستند. «چالش غذایی دهانی» که در آن دُزهای دقیقی از غذایی مشخص ارائه می‌شوند، بهترین روش تشخیص آلرژی غذایی است؛ ولی این تست‌ها باید با نظر پزشک انجام شوند. تست با تاریخچه دقیق و متمرکز بر آلرژی شروع می‌شود و حتما آن را پزشک متخصص درزمینه آلرژی باید انجام دهد. در‌نتیجه، اگر نگران علائمتان هستید، با پزشک خود صحبت کنید.

رسیدن به چنین نتیجه‌ای بعید است. غذا لزوما به اگزما منجر نمی‌شود و عوامل محیطی متعددی بر این بیماری تأثیر می‌گذارند؛ به‌همین‌دلیل، به‌سختی می‌توان گفت قطع یا کاهش مصرف غذایی مشخص می‌تواند به کنترل اگزما کمک کند. نیازی نیست به‌دنبال کتاب‌ها و وب‌سایت‌هایی بروید که غذاهای مشخصی توصیه می‌کنند؛ اما برای اغلب افراد درمان پزشکی مناسب کلید کنترل شرایط است.

شاید لازم باشد برخی افراد مبتلا به اگزمای اتوپیک (آلرژی‌زا) به‌علت آلرژی شدید غذایی IgE، مصرف برخی غذاها را قطع کنند. علاوه‌بر‌این، حذف غذاهای مشخص می‌تواند برای برخی افراد مبتلا به آلرژی‌های غیر IgE هم مفید باشد. باوجوداین، اگر حس می‌کنید روش درمانی فعلی به کنترل اگزما کمکی نکرده است، مصرف غذاها به ارزیابی دقیق نیاز دارد. ازاین‌رو، قبل از تغییر رژیمی با پزشکتان باید مشورت کنید.

بااین‌همه، عجیب نیست که این نوع هشدار را برخی از افراد به شیوه‌ای نادرست تفسیر کنند؛ به‌ویژه برخی غذاها پتانسیل آلرژی شدید IgE را دارند و مصرف حتی مقادیر اندکی از آن‌ها می‌تواند به بروز علائم شدید بینجامد. ایمن‌ترین روش اجتناب از تمام محصولات دارای این هشدارها است؛ البته شیوه مدیریت این انتخاب هم به انتخاب‌های فردی وابسته است. باوجوداین، درک محتویات غذا به برچسب‌گذاری مناسب برای آگاهی‌بخشی مفید درباره مدیریت غذاها ضروری است.

بسیاری از افرادی که از رژیم‌های غذایی سخت و دقیق پیروی می‌کنند، با این گزاره مخالف‌اند. حذف غذاهای مشخص نه‌تنها ریسک تغذیه را افزایش می‌دهد؛ بلکه به برنامه‌ریزی دقیق و مراقبت پیوسته نیاز دارد؛ به‌ویژه برای افراد مبتلا به آلرژی IgE که قرار‌گرفتن در‌معرض غذای عامل تحریک می‌تواند علائم شدیدی به‌بار بیاورد و این مسئله استرس‌زا خواهد بود.

بر‌‌اساس شواهد، آلرژی غذایی شدید اثر مخربی بر کیفیت زندگی سالم می‌گذارد؛ در‌نتیجه نیاز به توصیه‌ها و مدیریت مناسب احساس می‌شود. با فراوانی اطلاعات به‌لطف منابع آنلاین، لازم است از منابع مطمئن همراه با توصیه‌ و درمان پزشکی استفاده شود.