واکسن‌های ترکیبی کووید ۱۹ موجب پاسخ ایمنی قوی می‌شوند
پژوهشگران با انجام مطالعه‌ای در اسپانیا دریافتند که واکسیناسیون افراد با هر دو واکسن کووید ۱۹ آکسفورد و آسترازنکا یا فایزر و بیوان‌تک پاسخ ایمنی قوی‌تری دربرابر ویروس SARS-CoV-2 تولید می‌کند. نتایج اولیه حاصل از کارآزمایی مذکور اخیرا آنلاین ارائه شد و این مطالعه اولین پژوهشی است که مزایای ترکیب‌کردن واکسن‌های مختلف ویروس کرونا را نشان می‌دهد.
به‌گزارش نیچر، هفته گذشته کارآزمایی بریتانیایی مشابهی داده‌های ایمنی را گزارش کرد و انتظار می‌رود به‌زودی داده‌های بیشتری درباره پاسخ‌های ایمنی ارائه دهد. به‌دلیل نگرانی‌های مرتبط با ایمنی، چندین کشور اروپایی درحال‌حاضر به برخی یا تمامی افراد دریافت‌کننده اولین دُز واکسن آسترازنکا توصیه می‌کنند که برای دُز دوم واکسن دیگری دریافت کنند.
پژوهشگران امیدوار هستند رژیم ترکیبی واکسیناسیون کووید ۱۹ موجب ایجاد پاسخ ایمنی قوی‌تری دربرابر حالتی شود که در آن هر دو دُز از یک نوع واکسن باشد. از مزیت‌های واکسیناسیون با واکسن‌های مختلف آن است که این کار تلاش‌های واکسیناسیون کشورهایی را ساده‌تر می‌کند که با نوسان‌هایی در موجودی واکسن‌های مختلف مواجه هستند. ژو زینگ، ایمنی‌شناس دانشگاه مک‌مستر کانادا می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد واکسن فایزر پاسخ ایمنی را در افراد دریافت‌کننده یک دُز واکسن آسترازنکا به میزان درخورتوجهی تقویت کند.»
از آغاز آوریل، دانشمندان کارآزمایی CombivacS در اسپانیا ۶۶۳ نفر را ثبت‌نام کردند که قبلا دُز اول واکسن آسترازنکا را دریافت کرده بودند. در این واکسن برای تحویل دستورالعمل‌های ساخت یکی از پروتئین‌های SARS-CoV-2 به سلول، از نوعی آدنوویروس بی‌خطر شامپانزه استفاده می‌شود. دوسوم از شرکت‌کنندگان برای دریافت واکسن مبتنی‌بر mRNA فایزر و بیوان‌تک، حداقل هشت هفته پس از اولین دُز به‌طور تصادفی انتخاب شدند. گروه کنترل که ۲۳۲ نفر را شامل می‌شدند، هنوز دُز تقویت‌کننده را دریافت نکرده‌اند.
پس از دُز دوم، سطح آنتی‌بادی‌های تولیدی در شرکت‌کنندگان درمقایسه‌با قبل بیشتر بود و این آنتی‌بادی‌ها می‌توانستند در آزمایش‌های آزمایشگاهی ویروس SARS-CoV-2 را شناسایی و آن را غیرفعال کنند. در شرکت‌کنندگان گروه کنترل که واکسن تقویت‌کننده را دریافت نکرده بودند، تغییری در سطوح آنتی‌بادی مشاهده نشد. درواقع، نتایج همان چیزی بود که پژوهشگران انتظار داشتند از ترکیب واکسن‌های مختلف حاصل شود. از استراتژی ترکیب واکسن‌های مختلف درباره واکسن‌های بیماری‌های دیگری مانند ابولا نیز استفاده شده است.
زینگ می‌گوید براساس داده‌های کارآزمایی قبلی به‌نظر می‌رسد پاسخ آنتی‌بادی به واکسن فایزر قوی‌تر از چیزی باشد که بیشتر افراد پس از دریافت دو دُز واکسن آسترازنکا نشان می‌دهند. بااین‌حال، مشخص نیست چگونه این پاسخ‌ها را می‌توان با پاسخ مشاهده‌شده در افرادی مقایسه کرد که دو دُز واکسن mRNA مانند واکسن فایزر را دریافت کرده‌اند که معمولا پس از دُز دوم پاسخ آنتی‌بادی قوی ایجاد می‌کند. دنیل آلتمن، ایمنی‌شناسی در کالج سلطنتی لندن، چنین مقایسه‌ای را درست نمی‌داند و می‌گوید: «طبق اصول اولیه ایمنی‌شناسی، پاسخ ایمنی قوی به استراتژی ترکیبی کاملا پیش‌بینی‌پذیر است.»
آلتمن می‌گوید احتمالا دادن دُزهایی از واکسن‌های متفاوت به مردم معقول باشد. او به این موضوع فکر می‌کند که چه اتفاقی می‌افتد اگر نیاز باشد برای طولانی‌کردن ایمنی یا محافظت دربرابر گونه‌های نوظهور ویروس کرونا دُز سومی به مردم تزریق شود. دُزهای مکرر واکسن‌های مبتنی‌بر ویروس مانند واکسن آسترازنکا معمولا به‌تدریج با کاهش اثربخشی همراه هستند؛ زیرا سیستم ایمنی دربرابر آدنوویروس واکنش نشان می‌دهد. درمقابل، واکسن‌های RNA معمولا با افزایش دُز عوارض جانبی شدیدتری ایجاد می‌کنند.
هفته گذشته، مطالعه‌ای بریتانیایی با عنوان Com-COV که ترکیباتی از واکسن‌های فایزر و آسترازنکا را تجزیه‌و‌تحلیل کرده بود، نشان داد در افراد حاضر در گروه واکسن ترکیبی درمقایسه‌با افرادی که هر دو دُز را از یک نوع واکسن دریافت کردند، نرخ بیشتری از عوارض جانبی مرتبط با واکسن مانند تب دیده می‌شد. در کارآزمایی اسپانیایی، عوارض جانبی خفیف شایع بود و شبیه چیزی بود که در رژیم‌های استاندارد واکسن کووید ۱۹ دیده می‌شود. گفتنی است هیچ‌یک از عوارض جانبی مشاهده‌شده شدید در نظر گرفته نشد.
نظرات