واکنش افراد دارای صفات تیره شخصیت دربرابر دنیاگیری متفاوت است

مطالعه‌ای که اخیرا منتشر شده است، نشان می‌دهد تفاوت‌های آشکاری در نحوه‌ی واکنش افراد دارای صفات تیره شخصیت دربرابر کووید ۱۹ وجود دارد. ویژگی‌های شخصیتی تیره شامل خودشیفتگی، جامعه‌ستیزی، سادیسم و ماکیاولیسم می‌شود و اغلب با پیامدهای اجتماعی منفی همراه هستند. در روان‌شناسی، اغلب به آن‌ها چهارگانه تاریک گفته می‌شود؛ اما آیا این ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند نحوه‌ی واکنش افراد را دربرابر بحرانی جهانی پیش‌بینی کند؟

به‌گزارش ساینس الرت، پژوهشگران دانشگاه می‌سی‌سی‌پی با بررسی ۴۰۲ فرد ۱۸ تا ۷۸ ساله در آمریکا دریافتند که تفاوت‌های ظریف، اما معناداری در ارتباط با صفات تیره شخصیت وجود دارد که در رفتارهای مختلفی از رفتار تمیزکردن گرفته تا خلق‌و‌خو خود را نشان می‌دهد. نویسندگان در مقاله‌ی خود می‌نویسند: «یافته‌های ما نشان می‌دهد در مراحل اولیه‌ی دنیاگیری در آمریکا، شخصیت تیره به‌طور متفاوتی پاسخ‌های شناختی و عاطفی دربرابر دنیاگیری را پیش‌بینی کرد.»

پژوهشگران در مطالعه‌ی خود شرکت‌کنندگانی را آنلاین به‌کار گرفتند و از آن‌ها خواستند پرسشنامه‌هایی درباره‌ی احساسات و افکار و رفتارهایشان طی دنیاگیری پر کنند و صفات تیره شخصیت آن‌ها با استفاده از مقیاس Dirty Dozen و آزمون ارزیابی شخصیت سادیستی رتبه‌بندی شد.

جالب اینکه افراد دارای خصوصیات خودشیفتگی و ماکیاولیایی ازلحاظ عاطفی ازنظر کنارآمدن با تحولات اجتماعی همراه ‌با دنیاگیری مشکل داشتند. باوجوداین، افرادی که طبق گزارش خودشان به‌عنوان افراد دارای صفات سادیستی مشخص شده بودند، تأثیر مثبت بزرگی را در پاسخ به دنیاگیری گزارش کردند. نویسندگان نوشتند: «ممکن است این افراد از رویدادهایی لذت ببرند که به‌طورکلی تأثیر منفی برجامعه دارند.»

البته باید گفت تفاوت‌های مشاهده‌شده ازنظر آماری معنادار، اما اندک بود و مطالعه‌ی جدید گزارش‌های خود افراد و پاسخ‌های بله یا خیر به چند سؤال را شامل می‌شود؛ بنابراین، به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند نتیجه‌گیری قطعی را در این زمینه ارائه دهد. همچنین، نمی‌توان گفت افراد شرکت‌کننده در مطالعه افرادی بودند که بیمارگونه خودشیفته یا سادیستی بودند؛ بلکه فقط این‌گونه بود که آن‌ها گفتند برخی از این ویژگی‌ها را دارند. بااین‌حال، نتایج مطالعه بینش مهم و جالبی در زمینه‌ی نحوه‌ی تفاوت پاسخ تیپ‌های مختلف شخصیت دربرابر آشفتگی‌های اجتماعی گسترده نظیر دنیاگیری کنونی فراهم می‌کند.

پژوهشگران علاوه‌بر پاسخ‌های عاطفی این موضوع را بررسی کردند که چگونه تیپ‌های شخصیتی رفتار خود را در پاسخ به دنیاگیری تغییر دادند. نتایج نشان داد هیچ‌یک از صفات تیره شخصیت پیش‌بینی‌کننده رفتار احتکار نبود؛ اما احتمال مشارکت افراد دارای خصوصیات خودشیفتگی یا جامعه‌ستیزی در رفتارهای نظافت مانند پاک‌کردن سطوحی کمتر بود که مرتبا لمس می‌شوند. درحقیقت، هرچه نمره‌ی خودشیفتگی و جامعه‌ستیزی بیشتر بود، رفتار نظافت کمتر می‌شد.

درحالی‌که افراد دارای ویژگی‌های ماکیاولیایی از ابتلا به کووید ۱۹ بیشتر می‌ترسیدند، افراد دارای ویژگی‌های خودشیفتگی گزارش می‌کردند در رفتارهایی مشارکت می‌کنند که به افرادی کمک می‌کرد که تحت‌تأثیر دنیاگیری قرار گرفته‌اند. این امر ممکن است برخلاف انتظار باشد؛ اما پژوهش‌های گذشته نیز از این موضوع حمایت می‌کند و نشان می‌دهد افراد خودشیفته ممکن است برای گرفتن تأیید دیگران در رفتارهای جامعه‌پسندانه مشارکت کنند.

دو مطالعه‌ای که پیش‌از‌این در ماه‌های جولای و نوامبر منتشر شدند، نشان می‌داد برخی از صفات تیره شخصیت می‌تواند پیش‌بینی کند این احتمال چقدر است که افراد از توصیه‌های بهداشت عمومی مانند فاصله‌گیری اجتماعی و پوشیدن ماسک پیروی کنند. بااین‌حال، پژوهش حاضر چنین موضوعی را نشان نداد و بیشتر شرکت‌کنندگان می‌گفتند در فاصله‌گیری اجتماعی، شست‌وشوی مکرر دست، پرهیز از مسافرت و حضورنیافتن در اجتماعات مشارکت می‌کنند. تفاوت در نتایج می‌تواند ناشی ‌از این واقعیت باشد که دنیاگیری وضعیت نیرومندی است که در آن، درزمینه‌ی پیش‌بینی رفتار افراد نشانه‌های مربوط به شرایط بر نقش شخصیت غلبه می‌کند.

درحالی‌که مطالعه‌ی جدید فقط ارتباط‌ها را بررسی کرده است و به‌علت تفاوت‌ها نپرداخته است، پژوهشگران می‌گویند نحوه‌ی پاسخ صفات تیره شخصیت دربرابر بحران ممکن است با میزان اهمیت ثبات اجتماعی برای هر یک از صفات شخصیتی ارتباط داشته باشد. افراد خودشیفته برای حمایت از تصویر ذهنی خود به بازخوردهای اجتماعی متکی هستند و مشخص شده است که شخصیت‌های ماکیاولیایی برای رسیدن به اهداف خود در سیستم اجتماعی از دیگران بهره‌کشی می‌کنند. پژوهشگران می‌نویسند:

این دو ویژگی شخصیتی به‌خصوص دنیاگیری را به‌عنوان موقعیت تهدیدآمیزی و تجربه‌ی عواطف منفی درک می‌کردند. این واقعیت نشان می‌دهد افراد مذکور برای دستیابی به اهداف خود به ساختار اجتماعی پایدار متکی هستند و دربرابر ناپایداری اجتماعی درک‌شده واکنش منفی نشان می‌دهند. دنیاگیری افراد دارای ویژگی‌های ضداجتماعی بیشتر (جامعه‌ستیزی و سادیسم) را به آن اندازه تهدید نکرده بود.

نکته‌ی مهم این است که پژوهشگران در گذشته این سؤال را مطرح کرده‌اند که جامعه‌ستیزی و ماکیاولیسم درواقع سازه‌های جداگانه‌ای هستند یا خیر؛ اما پژوهش جدید نشان می‌دهد تفاوت در درجه‌ی اتکای افراد دارای این خصوصیات بر محیط‌های اجتماعی پایدار ممکن است نقطه‌ی متمایزکننده باشد.

پژوهشگران به محدودیت‌های مطالعه‌ی خود نیز اشاره می‌کنند. در این مطالعه، افراد به‌خودی‌خود و بدون نظارت پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند. علاوه‌بر‌این، پژوهش‌های گذشته برخی از سنجه‌های به‌کاررفته را تأیید نکرده بود. درحالی‌که اندازه‌ی نمونه نماینده‌ی کل جامعه آمریکا بود، فقط یک لحظه از زمان در نظر گرفته شده بود. برای درک کامل نحوه‌ی پاسخ شخصیت‌های متفاوت دربرابر بحران جاری، پژوهش‌های بیشتری با درنظرگرفتن مدت زمان طولانی‌تر باید انجام شود.

نتایج مطالعه‌ به افزایش درک ما در این زمینه کمک می‌کند که نحوه‌ی عملکرد صفات تیره شخصیت در دوران بی‌ثباتی چگونه است و نیز به درک کلی ما از تجارب روانی افرادی می‌افزاید که در اوضاع‌واحوال دنیاگیری زندگی می‌کنند.

نتایج پژوهش حاضر در مجله‌ی Personal and Individual Differences منتشر شده است.