دیابت و بیماری‌‌های قلبی عروقی؛ مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر مبتلایان به کرونا در ایران

با استناد به نتایج مطالعه‌ای که با هدف ارزیابی فاکتورهای اپیدمیولوژیک و بالینی و همچنین فاکتورهای مرتبط با مرگ‌ومیر در مبتلایان به کووید-۱۹ انجام گرفت، بالاترین میزان مرگ‌ومیر در ایران میان بیماران بالای ۶۵ سال، بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه و در بین افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی رخ داده است.

مطالعه‌ای بزرگ در ۱۹ بیمارستان تحت پوشش دانشگاه شهید بهشتی تهران با استفاده از اطلاعات سیستم هوشمند بیمارستانی (Hospital Intelligent Management (HIM روی بیش از ۱۶هزار پرونده‌ی بیمار مبتلا به ویروس کرونا به روش کراس-سکشنال انجام شد که حاوی مطالب قابل‌توجه اپیدمیولوژیکی بوده است. کراس سکشنال نوعی از مطالعه است که برای بررسی و زیرنظر گرفتن یک جامعه‌ی مشخص در مدت زمانی کوتاه و به‌صورت محدود کاربرد دارد.

نتایج این مطالعه که به‌لحاظ تعداد نمونه در سطح جهانی کم‌نظیر بود، در ژورنال Archive of Academic Emergency Medicine منتشر شد. مطالعه‌ی جدید روی بیماران بستری شده از بهمن ۹۸ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ با تشخیص قطعی یا مشکوک به کووید-۱۹ (افرادی که علائم بالینی یا سی تی اسکن مثبت ریه داشتند) انجام گرفت. طیف سنی بیماران اکثرا بین ۲۴ تا ۶۵ سال بود.

بر اساس نتایج مطالعه، میزان کشندگی بیماری در افراد بستری با تست مثبت نسبت به افراد مشکوک ولی با علائم بالینی بیماری کووید-۱۹ بالاتر و در حد دو برابر بود. میزان مرگ‌ومیر در بین افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی نیز نسبت به بقیه گروه‌ها بالاتر محاسبه شد.

نتایج مطالعه نشان داد که عواملی مانند سن، جنس، داشتن سابقه‌ی بیماری و همچنین بستری شدن در بخش‌های مراقبت ویژه می‌تواند روی بقای بیمار تأثیرگذار باشد. همچنین نتایج مطالعه مذکور نشان‌دهنده‌‌ی این بود که از ۱۶ هزار و ۳۵ بیمار تأیید شده و مشکوک به کرونا که به مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاه ارجاع شدند، تعداد ۱۶ هزار و ۱۶ نفر (شامل ۹۹/۹۳ درصد تاییدشدگان و ۹۹/۸۳ درصد افراد مشکوک) بستری و درنهایت تعداد ۱۶۱۲ نفر با میانگین مدت ۵ روز بستری فوت شدند.

بر اساس سایر نتایج این مطالعه، ۵۰ درصد کل مرگ‌ها در بیماران بستری در ICU رخ داد، در حالی‌که ۶۲ درصد تاییدشدگان و ۵۲ درصد مشکوک‌ها نیز کارشان به ICU کشیده بود. همچنین میانگین کل مرگ‌ومیر ۱۰/۰۵ درصد کل بیماران بستری را تشکیل می‌داد (۱۳/۵ درصد تاییدشدگان و ۶/۴ درصد مشکوک‌ها). 

بیشترین میزان مرگ‌ومیر به‌لحاظ سنی با «۲۵/۳۲» درصد بین افراد بالای ۶۵ سال بود. افراد دارای بیماری زمینه‌ای «۲۵/۵۵» درصد از میزان مرگ‌ومیر را به خود اختصاص دادند. بستری‌های ICU/CCU نیز دارای «۴۱/۷ درصد» مرگ‌ومیر بودند. همچنین بیشترین میزان مرگ‌ومیر به بیماران دیابتی، بیماری‌های قلبی عروقی (۳۸/۴۶ درصد) و همچنین سرطان (۳۵/۷۹ درصد) اختصاص داشت.

بر اساس نتایج مطالعه‌ که با هدف ارزیابی فاکتورهای اپیدمیولوژیک و بالینی و همچنین فاکتورهای مرتبط با مرگ‌ومیر در مبتلایان به کووید-۱۹ انجام گرفت، دیتابیس‌های بزرگ و مهمی از اطلاعات مربوط به کووید ۱۹ در کشور ایجاد شده است. دیتابیس‌های مذکور، علاوه بر مطالعه منطقه‌ای، قابلیت تجمیع و استفاده در پژوهش‌های کلان در سطح ملی را دارند. این مطالعه از نظر تعداد پرونده‌های مورد بررسی، بزرگ‌ترین مطالعه از نوع خود محسوب می‌شود. علیرضا زالی، دکتر سعید غلامزاده، دکتر محمود خدادوست، دکتر علی ماهر و دکتر گوهر محمدی از نویسندگان اصلی این مطالعه پژوهشی بوده‌اند.