چرا به وقت استرس به سراغ شیرینی می‌رویم؟

با وجود اینکه مغز انسان تنها ۲ درصد از حجم کل بدن را تشکیل می‌دهد اما نیاز روزانه‌ی مغز برای تامین انرژی حدود نیمی از حجم کربوهیدرات مصرفی بوده و سوخت اصلی این ارگان حیاتی همان گلوکز، شیرین دوست‌داشتنی است!

زمانی‌که اضطراب و استرس بر بدن تحمیل می‌شود، نیاز مغز حدود ۳۴ درصد افزایش می‌یابد و جهت تامین انرژی مضاعف جواز دسترسی به شیرینی‌جات صادر می‌شود! کربوهیدرات‌ها اصلی‌ترین منبع انرژی با سرعت جذب بالا هستند. در اکثر تست‌های تحلیلی گروهی که تحت استرس قرار داشتند قبل از صرف غذا عملکردی ضعیف نشان دادند؛ در حالی‌که همین نتایج بعد از خوردن یک وعده‌ی غذایی به حالت معمول بازگشت.

پژوهشگران برای درک بهتر ارتباط بین عملکرد مغز و نقش کربوهیدرات‌ها، گروهی ۴۰ نفره را در دو موقعیت مختلف تحت آزمایش قرار دادند. در گروه اول از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا به مدت ده دقیقه در مقابل جمعیت سخنرانی کنند؛ در حالی‌که در گروه دوم این درخواست مطرح نشد. در پایان زمان تعیین‌شده، میزان هورمون استرس کورتیزول و آدرنالین در هر دو گروه اندازه‌گیری شد.

با تدارک بوفه‌ی غذا، نتایج به این شکل دیده شد که افرادی که سخنرانی را بدون صرف غذا ارائه داده بودند، سطح استرس بالاتری در آزمایش خون‌ آن‌ها به‌چشم می‌خورد و در مقایسه با گروه دیگر حدود ۳۴ درصد مصرف کربوهیدرات بیشتری در زمان صرف غذا داشتند.

اگر دلیلش را بخواهید؛ اغلب افراد در ساعاتی که مشغول کار هستند به دلایلی مانند استرس نیاز بیشتری به منابع غذایی برای تامین انرژی دارند و اگر شخص چیزی نخورد یا نیاشامد، مغز را وادار به استفاده از منابع گلوکز ارگان‌هایی مانند سلول‌های چربی و عضلانی می‌کند و به این ترتیب سیکل تولید هورمون‌های استرس‌زا مانند کورتیزول افزایش می‌یابد.

این تنها اشکال ماجرا نیست و در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به خطر حملات قلبی یا بیماری‌هایی مانند افسردگی شود. مغز انسان می‌تواند برای جلوگیری از این‌گونه عوارض انرژی مورد نیاز را از روش‌های دیگر تامین کند اما این عملکرد نیز منفعتی ندارد و منجر به کاهش توانایی و پویایی قدرت ذهن می‌شود.

حتی در کودکان نیز تمایل به شیرینی‌جات از همان ابتدای دوران نوزادی وجود دارد؛ چراکه اندازه‌ی مغز نوزاد در مقایسه با حجم بدن به میزان قابل توجهی بزرگ‌تر است و انرژی بیشتری را درخواست می‌کند. منبع اصلی تامین انرژی در نوزادن از طریق شیر مادر است که حاوی مقادیر زیادی قند است. با گذشت زمان و ایام بزرگسالی به مرور نیاز بدن به شیرینی کاهش می‌یابد اما به صفر نمی‌رسد والبته میزان این گرایش از فرد به فردی دیگر متفاوت است.

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد افرادی که در سنین کودکی تحت استرس‌های مختلف قرار داشتند، در بزرگسالی بیشتر حجم ظرف غذایشان را شیرینی و کربوهیدرات‌ها تشکیل می‌دهد. در برخی موارد، مغز نمی‌تواند انرژی مورد نیاز خود را از ذخایر بدن تامین کند حتی اگر پای منابع غنی چربی در میان باشد و این مسئله با استرس مزمن ارتباط مستقیم دارد. به این افراد پیشنهاد می‌شود جهت اطمینان از این‌که مغزشان به میان کافی انرژی دریافت می‌کند؛ همیشه به میزان کافی غذا بخورند و حتی‌الامکان از محیط‌های پراسترس دوری کنند.

بنابراین با وجود اینکه برخی از افراد در مصرف شیرینی و کربوهیدرات‌ها روش‌های خودکنترلی را در پیش می‌گیرند؛ اما دلایل اصلی اشتیاق به مواد غذایی شیرین تنها به عدم کنترل مربوط نیست و نیازمند نگاه عمیق‌تر به سبک زندگی و موقعیت‌های استرس‌زایی است که در گذشته و آینده همراه‌مان بوده‌اند.

زمانی‌که بتوانیم ریشه اصلی استرس را دنبال کنیم، می‌توانیم عادت‌های غذایی‌مان را نظم و ترتیب دهیم. اگر شما هم از طرفداران شکلات هستید و البته برای غلبه بر استرس‌ راهی به‌جز غلت خوردن در ظرف نوتلا را پیدا کرده‌اید؛ با ما و سایر خوانندگان زومیت مطرح کنید.