برای داشتن کودکانی با چشمانی سالم، به آنها اجازه دهید بیرون از منزل بازی کنند
بیماری نزدیکبینی (myopia)، با سرعت چشمگیری در جهان در حال شیوع است. پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰، نزدیک به ۴/۸ میلیارد نفر به این اختلال بینایی مبتلا شوند که این آمار نسبت به سال ۲۰۱۰، حدود ۲/۸ میلیارد نفر افزایش را نشان میدهد.
در چین که بیش از ۹۰ درصد جوانان نزدیکبین هستند، این مشکل بهعنوان یک بیماری همهگیر در نظر گرفته میشود.
اما در حالی که افراد عینکی معمولاً عوامل ژنتیکی را در بیماری خود مقصر میدانند، معلوم شده است که ژنتیک بهتنهایی نمیتواند علت این معضل فراگیر را توضیح دهد.
در عوض، متخصصان میگویند که ما همواره نقش عوامل محیطی (بهخصوص فضای بیرون از منزل) را بر عملکرد بینایی چشمان خود، دستکم گرفته بودیم. امروزه، یک سری پژوهشهای جدید در دست هستند که نشان میدهند بازی در فضای باز میتواند ریسک ابتلا به نزدیکبینی را در کودکان کاهش دهد.
بودن در فضاهای باز نهتنها شما را وادار به تماشای مناظر دوردست میکند، بلکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز عاملی مؤثر محسوب میشود؛ چرا که به نظر میرسد که این نور، رشد محوری چشمان را کند میکند. رشد محوری بیش از اندازه، یکی از عواملی است که منجر به بیماری نزدیکبینی میشود.
یک مطالعه نشان میدهد که چنانچه دو والد با بیماری نزدیکبینی، زمان کافی را در بیرون از منزل نگذرانند، ریسک ژنتیکی این بیماری در کودکانشان، تا ۶۰ درصد افزایش مییابد. در سایهی این پژوهشها، متخصصان اکنون بر این باورند که در بیماری نزدیکبینی، محیط دارای نقش پررنگتری نسبت به ژنتیک است.
مطالعهی اخیر درباره دوقلوها، این حدس را بیشتر تقویت کرده است؛ این مطالعه نشان میدهد که چندین عامل محیطی وجود دارند که میتوانند بر پیشرفت بیماری نزدیکبینی تأثیر بگذارند. کتی ویلیامز، یکی از نویسندگان مطالعه که در حال مطالعهی اختلالات چشمی در کالج کینگ لندن است، میگوید:
وقتی کودکتان به دنیا آمد، نمیتوانید کار زیادی انجام دهید؛ اما مدت زمانی که در محیطهای بسته مشغول کار هستید، ریسک نزدیکبینی را در شما افزایش میدهد. ایجاد تعادل سالم در زمانهای بیرون از منزل و نیز تعادل در شروع زودهنگام تحصیلات بسیار مهم است.
این تحقیق به بررسی ۱۹۹۱ دوقلوی به دنیا آمده بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ در انگلستان پرداخته است. طی ۱۶ سال اول زندگی، پژوهشگران، رفتار و آموزش کودکان را از طریق پرسشنامه، آزمون و همچنین بررسی آزمونهای بینایی، مورد تجزیهوتحلیل قرار دادند.
در کمال شگفتی، این مطالعه به چهار عامل اصلی محیطی اشاره میکند که با نزدیکبینی در ارتباط هستند، در حالی که برخی از آنها کاملاً غیرمنتظره بودند.
بهعنوان مثال، مطالعه نشان داد کودکانی که پس از انجام درمانهای ناباروری متولد شدهاند، احتمال ابتلای آنها به نزدیکبینی در سنین نوجوانی، ۲۵ تا ۳۰ درصد کمتر است.
نویسندگان این مقاله نوشتهاند که این امر میتواند بهنوبهی خود با این واقعیت مرتبط باشد که نوزادانی که در پی درمان ناباروری به دنیا میآیند، با احتمال بیشتری با مشکلاتی نظیر کاهش دورهی بارداری، وزن کمتر هنگام تولد و در برخی موارد، تأخیر یا کاهش مؤلفههای شناختی مواجه میشوند.
این مطالعه همچنین نشان داد که در کودکانی که در طول تابستان متولد میشوند، احتمال ابتلا به نزدیکبینی تا دو برابر بیشتر است؛ چرا که احتمالاً آنها مجبورند در سنین کمتری نسبت به دیگر همسالان خود، تحصیلات خود را در مدرسه آغاز کنند.
علاوهبر این، به ازای هر پله افزایش در سطح تحصیلات مادران، شانس ابتلای نوجوانان آنها به این بیماری، ۳۳ درصد افزایش مییابد. این امر میتواند ناشی از ارتباط بین هوش و بیماری نزدیکبینی باشد؛ اگرچه احتمالاً عوامل اجتماعی مانند طبقهی اجتماعی و ثروت نیز نقش خود را ایفا میکنند.
و در نهایت، نوبت به نقش فناوری میرسد. در مطالعهی دوقلوها، ساعاتی که در اوایل دوران بلوغ، صرف بازی با رایانه میشد، در شانس نزدیکبین شدن مؤثر بوده است. علت این ارتباط، تنها مسئله خیره شدن به صفحهی نمایش نیست (که البته خود قطعاً عامل بسیار مؤثری است)؛ بلکه این ارتباط، همچنین بازتابی از این مسئله است که چقدر زمان کمی را در بیرون از منزل صرف میکنیم. این یک پدیده نسبتاً جدید است که در مختل کردن توسعهی بینایی افراد، مؤثر تشخیص داده شده است.
نویسندگان اظهار کردهاند:
افزایش زمان تماشای صفحههای نمایش، ناشی از فعالیتهایی نظیر بازی، رسانههای اجتماعی و سرگرمیهای دیجیتال منجر به تقویت کمتحرکی، رژیم غذایی ضعیف و عدم فعالیتهای بیرون از منزل شده است.
با این حال، پژوهشگران تکرار میکنند که این عوامل محیطی تنها با بیماری نزدیکبینی در ارتباط هستند و از این رو، نمیتوان گفت این عوامل ضرورتاً باعث بروز این بیماری میشوند.
تماشای تلویزیون، بازیهای کامپیوتری و کار با گوشیهای هوشمند، با عیوب انکساری چشمان کودکان در ارتباط هستند
اما در این مطالعه، بخش دیگری نیز وجود دارد که شاید حتی بیشتر نگرانکننده باشد. این تحقیق بر روی کودکانی انجام شده است که در دههی ۹۰ میلادی به دنیا آمدهاند؛ یعنی قبل از عصر گوشیهای هوشمند و دیگر تجهیزات قابلحمل.
این روزها، در حالی که فارغ از محلی که در آن به سر میبریم، چشمانمان به صفحههای نمایش تلفن، تلویزیون و رایانهها دوخته شده است؛ حتی اگر در فضای باز هم باشیم، چنین مشکلاتی همچنان (حتی با شدتی بیشتر) پابرجاست.
نویسندگان نتیجه گرفتهاند که جذب سریع دستگاههای هوشمند توسط کودکان، یک جنبهی جدید را در کمیت و کیفیت فعالیتهایی تعریف میکند که ما در فواصل نزدیک انجام میدهیم. در پژوهشهای بعدی، لازم است که زمان استفادهی ما از گوشیهای هوشمند نیز به زمان تماشای دیگر صفحههای نمایش افزوده شود.