شرمنده داروین! پستانداران نر همیشه بزرگ‌تر از ماده‌ها نیستند

این باور که اکثر اعضای نر جانوران از نظر فیزیکی بزر‌گ‌تر از ماده‌ها هستند، به کتاب «تبار انسان و گزینش در ارتباط با جنس» اثر چارلز داروین در سال ۱۸۷۱ بازمی‌گردد. هرچند این موضوع معمولا در برخی از گونه‌ها ازجمله گوریل‌ها، گاومیش‌ها و فیل‌ها به چشم می‌خورد، لزوما در مورد تمام جانوران صدق نمی‌کند.

اکنون به‌نظر می‌رسد این باور قدیمی باید تغییر کند. به‌گزارش ساینس‌نیوز، پژوهشگران به‌تازگی در مجله‌ی نیچر کامیونیکیشنز گزارش کرده‌اند که در بیش از نیمی از حدود ۴۰۰ گونه پستاندار، جثه ماده‌ها برابر یا حتی بزرگ‌تر از همتایان نر آن‌ها است.

به‌گفته‌ی دانشمندان، تداوم روایت نرهای بزرگ‌تر نشان‌دهنده سوگیری در آثار علمی است که به مدت بیش از یک قرن وجود داشته و درک زیست‌شناسان را از نحوه عملکرد انتخاب جنسی محدود کرده است. کایا تومباک، زیست‌شناس تکاملی از دانشگاه پردو در ایالت ایندیانا آمریکا می‌گوید نکته اصلی این است که بیشتر افراد بدون شواهد خوب این فرض را قبول کرده‌اند.

دانشمندان از مدت‌ها پیش دریافته‌اند که نرها و ماده‌های یک گونه می‌توانند ازنظر اندازه متفاوت باشند. برای درک این موضوع که علت این تفاوت‌ها چیست، زیست‌شناسان اغلب روی پستانداران بزرگی مانند شیرها یا گوریل‌ها تمرکز کرده‌اند که غالبا نرهای بزرگ‌تری دارند.

تومباک می‌گوید این ایده که نرهای پستانداران بزرگ‌تر از ماده‌ها هستند، با تجزیه‌و‌تحلیل‌هایی که تنوع اندازه گونه را درون گونه گزارش نمی‌کردند، تقویت شد. نادیده گرفتن تنوع درون گونه تشخیص این موضوع را دشوارتر می‌کند که آیا نر و ماده یک گونه واقعا ازنظر اندازه با هم تفاوت معنی‌دار دارند یا خیر.

پژوهشگران داده‌های مربوط به وزن نرها و ماده‌ها را در ۴۲۹ گونه پستاندار تجزیه‌و‌تحلیل کردند. ۴۵ درصد گونه‌ها نرهای سنگین‌تری داشتند، ۱۶ درصد ماده‌های سنگین‌تری داشتند و تفاوت وزن ماده‌ها و نرها در ۳۹ گونه معنی‌دار نبود. وقتی پژوهشگران داده‌های مربوط به طول حیوانات را نیز بررسی کردند، با روند مشابهی مواجه شدند.

در گروه‌هایی که به‌خوبی مورد مطالعه قرار گرفته بودند، مانند گوشتخواران، نخستی‌ها و سم‌داران معمولا نرها سنگین‌تر بودند، اما تقریبا در نیمی از خفاش‌ها ماده‌ها سنگین‌تر بودند و در حدود نیمی از جوندگان وزن نرها و ماده‌ها تقریبا یکسان بود.

البته مطالعه جدید فقط حدود ۵ درصد از کل گونه‌های پستانداران را شامل می‌شود. تومباک تصدیق می‌کند که با انجام پژوهش‌های بیشتر اعداد ممکن است تغییر کند، اما از آنجا که پژوهشگران بیشتر درخت تکاملی پستانداران را پوشش داده‌اند، اطمینان دارند تصویر کلی که ترسیم کرده‌اند، درست است.

زیست‌شناسان می‌گویند بیشتر پژوهش های گذشته با تمرکز روی نرها انجام شده و ماده‌ها زیاد مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. نتیجه‌ی این نوع مطالعات، ریشه گرفتن این ایده بوده است که نرها برای جلب توجه ماده‌ها بزرگ‌تر هستند.

کاترین شیرد، زیست‌شناس تکاملی از دانشگاه آبردین در اسکاتلند، می‌گوید نتایج بر این موضوع تاکید می‌کند که موضوعاتی وجود دارد که افراد بدون هیچ فکری آن‌ها را باور دارند، زیرا از اولین سال زیست‌شناسی دوره کارشناسی درمورد آن فکر نکرده‌اند. رهاکردن این فرضیات می‌تواند به زیست‌شناسان فرصت بدهد تا سوالات جدیدی بپرسند؛ ازجمله اینکه چرا در برخی از گونه‌ها ماده‌ها بزرگ‌تر هستند یا چه نیروهایی موجب می‌شوند نرها و ماده‌های برخی از گونه‌ها اندازه یکسانی داشته باشند.

بازنگری درخصوص این سوگیری‌ها که روی روش‌ها و نتیجه‌گیری‌های علمی ما تاثیر می‌گذارند، درک روشن‌تری از آنچه در جهان طبیعی می‌گذرد، در اختیارمان خواهد گذاشت.