D1-lg

انسان‌های باستانی چگونه از فاجعه اقلیمی ۸۲۰۰ سال پیش جان سالم به در بردند؟

پنج‌شنبه 25 اردیبهشت 1404 - 18:20
مطالعه 3 دقیقه
تصویرسازی مهاجرت انسان های پیشاتاریخی در عصر یخبندان
حدود ۸۲۰۰ سال پیش، سرمایی ناگهانی و شدید اقلیم نیم‌کره شمالی زمین را دگرگون کرد، اما جوامع باستانی با شیوه‌هایی گوناگون دوام آوردند و نجات یافتند.
تبلیغات
D4-mcid4

چهار هزار سال پس از پایان آخرین عصر یخبندان، جوامع شکارچی‌ گردآورنده برای بار دیگر با دگرگونی ناگهانی اقلیم مواجه شدند؛ تغییری که آن‌ها را مجبور کرد تا در زمانی کوتاه، با جهانی بسیار سردتر تطبیق یابند.

اگرچه آن دگرگونی که با عنوان «رویداد سرمایشی ۸۲۰۰ ساله» شناخته می‌شود، به‌اندازه‌ی واپسین مراحل عصر یخبندان (که حدود ۱۱٬۷۰۰ سال پیش پایان یافت) طولانی و سخت نبود، باعث شد که دما ظرف چند دهه، تا ۶ درجه سانتی‌گراد کاهش پیدا کند. در همین زمان، توده‌ای عظیم به‌اندازه‌ی کشور اسکاتلند از بستر قاره‌ای نروژ جدا شد و با ایجاد سونامی عظیم استورگا، آخرین حلقه‌ی اتصال بریتانیا به اروپا را گسست.

رویداد سرمایشی ۸۲۰۰ ساله دما را در چند دهه تا ۶ درجه سانتی‌گراد کاهش داد

با‌این‌حال، انسان‌ها در نیم‌کره‌ی شمالی توانستند در سرمای شدید دوام بیاورند. برخی مهاجرت کردند، برخی دیگر نیز در برابر سرمای ناگهانی ایستادگی کردند. ریک شولتینگ، باستان‌شناس در دانشگاه آکسفورد، به نیوساینتیست می‌گوید: «مردم در برابر طبیعت دست‌بسته نبودند. واکنش آن‌ها به طرز شگفت‌انگیزی سریع و خلاقانه بود.»

پیشتر، پژوهش‌ها درباره‌ی رویداد ۸۲۰۰ ساله بیشتر بر بررسی‌های منطقه‌ای متمرکز بود. اما شولتینگ و همکارانش با گردهم‌آوری شواهد باستان‌شناختی و زیست‌محیطی از شمال‌غرب اروپا تا جنوب سیبری، تلاش کردند چشم‌اندازی وسیع‌تر از این رویداد ترسیم کنند.

داده‌های گردآوری‌شده طیف گسترده‌ای داشت: از گورستان‌های بزرگ شکارچی‌ گردآورنده‌ها و حدود ۳۰۰ بقایای تاریخ‌گذاری‌شده‌ی انسانی و جانوری در منطقه بایکال گرفته تا لایه‌های رسوبی دریاچه‌ها که به لطف گرده‌ی گیاهان و زغال‌های باستانی، می‌توانند تصویری دقیق از تغییرات اقلیمی و پوشش گیاهی را در مقیاس دهه‌ها، ارائه دهند.

نتایج پژوهش نشان می‌دهد واکنش انسان‌ها به سرمای ناگهانی در مناطق مختلف، کاملاً متفاوت بوده است. برای مثال، در آب‌دره اسلو، شمار سکونتگاه‌ها افزایش یافت. این امر نشان می‌دهد که جوامع ساحلی احتمالاً با تکیه بر منابع دریایی پایداری مانند ماهی، فک و صدف، هم در برابر سرما مقاومت کرده و هم در شرایط سخت، رشد کردند.

در جنوب‌شرق سیبری و حوالی دریاچه بایکال، داستان مشابهی در جریان بود. منابع آبی چنان به ثبات زندگی کمک کرده بودند که تقریباً هیچ نشانه‌ای از بحران یا تغییر الگوی زیستی در این دوره دیده نمی‌شود.

اما در حوالی دریاچه اونگا در شمال‌غرب روسیه، جهشی در استفاده از گورستان‌ها دیده شد که به‌نظر نمی‌رسد حاصل افزایش مرگ‌ومیرها باشد. احتمالاً مردم منطقه به‌دلیل وفور ماهی و گوزن، به این نقطه پناه آورده بودند و به همراه هم، در منطقه ماندند تا سرما را پشت سر بگذارند.

در مقابل، به نظر می‌رسد که جوامع ساکن سواحل غربی اسکاتلند، از زندگی مبتنی بر ماهی‌گیری فاصله گرفتند. شواهد نشان می‌دهد این مردم به نواحی درونی‌تر خشکی عقب‌نشینی کردند تا بتوانند سرمای شدید را بهتر تحمل کنند.

اگر جریان اقیانوسی گلف استریم دچار اختلال شود، شاید ما نیز با سناریویی مشابه مواجه شویم

میکائل مانینن از دانشگاه هلسینکی، رویداد ۸۲۰۰ ساله را به‌عنوان الگویی توصیف می‌کند که نشان می‌دهد گرمایش زمین، چگونه می‌تواند جریان‌های اقیانوسی را تغییر دهد و حتی به دوره‌هایی از سرمایش ناگهانی منجر شود. او هشدار می‌دهد که اگر امروز جریان اقیانوسی گرم و قوی گلف استریم دچار اختلال شود، شاید ما نیز با سناریویی مشابه مواجه شویم: «همان‌طور که مردم ۸۲۰۰ سال پیش مجبور به سازگاری شدند، ما هم ناگزیر خواهیم بود به بحران واکنش نشان دهیم.»

فیلیپ کرومبه، باستان‌شناس در دانشگاه خنت، در تحلیل پژوهش بر ارزش مقایسه‌های بین‌منطقه‌ای تأکید دارد. به‌گفته‌ی او، تجربه‌ی امروز ما از تغییرات اقلیمی نشان داده که تأثیرات محیطی می‌توانند از منطقه‌ای به منطقه‌ی دیگر بسیار متفاوت باشند و اکنون، مطالعه نشان می‌دهد که این امر در گذشته نیز صادق بوده است.

در نهایت، شولتینگ به موضوعی بنیادین اشاره می‌کند: «گزینه‌های در دسترس انسان‌های آن زمان، با ما بسیار متفاوت بوده است.» او توضیح می‌دهد که تا وقتی افزایش یا کاهش دما مستقیماً بر بارش‌ها، مهاجرت حیوانات یا تنوع گیاهی اثر نگذارد، برای بیشتر مردم ملموس نیست.

اما اگر محیط ناگهان برای جوامع شکارچی گردآورنده سکونت‌ناپذیر شود، آن‌ها همیشه می‌توانند کوچ کنند. شولتینگ می‌افزاید: «امروز، این‌طور نیست. ما با جاده‌ها، شهرها، زیرساخت‌ها و زنجیره‌های تأمین در جایی ثابت شده‌ایم. آزادی برای رفتن، دیگر در دسترس همه نیست؛ تحرک‌پذیری حالا به امتیازی کمیاب تبدیل شده است.»

مطالعه در نشریه Quaternary Environments and Humans منتشر شده است.

مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟

داغ‌ترین مطالب روز
رمز گذاشتن برای واتساپ
چگونه برای واتساپ رمز بگذاریم یا چت‌های خاص را قفل کنیم؟

واتساپ به شما امکان می‌دهد با استفاده از قفل بیومتریک یا اپلیکیشن‌های دیگر، امنیت چت‌های خود در این پیام‌رسان افزایش دهید.

10
حدود 2 ساعت قبل
پنل پشت و ماژول دوربین هواوی پیورا ۸۰ اولترا
برترین گوشی جهان از نظر دوربین، نه آیفون ۱۶ پرو مکس است و نه گلکسی S25 اولترا

آیفون ۱۶ پرو مکس و گلکسی S25 اولترا دوربین‌های کارآمدی دارند؛ اما بهترین گوشی‌ها از این نظر محسوب نمی‌شوند.

136
1 روز قبل
بهترین کیبوردهای گیمینگ مکانیکال بازار [تابستان ۱۴۰۴]

بهترین کیبورد مکانیکال از کدام برند است؟ کیبورد مکانیکال چیست و چه کاربردی دارد؟ در مقاله‌ی پیش‌‌رو بهترین کیبورد‌های مکانیکال بازار را بشناسید.

81
1 روز قبل
یک مرد کنار تسلا مدل ۳ با پنل خورشیدی روی سقف
خداحافظی با هزینه بنزین و شارژ خودرو؛ ایده‌ عجیبی که نگاه‌ها را خیره کرد

شارژ خودرو با پنل خورشیدی، ایده‌ای به‌ظاهر ساده اما دشوار برای خودروسازان است؛ ایده‌ای که یکی از مالکان تسلا اجرایش کرد.

37
حدود 21 ساعت قبل
لوگو تلگرام روی تلگرام وب و تلگرام دسکتاپ
تلگرام وب و تلگرام دسکتاپ؛ کدام را استفاده کنیم؟

تلگرام وب و تلگرام دسکتاپ نسخه‌هایی پرکاربرد از پیام‌رسان تلگرام هستند که استفاده از این سرویس را در کامپیوتر‌های شخصی آسان می‌کنند.

33
2 روز قبل
بهترین گوشی میان رده شیائومی در بازار ایران
بهترین گوشی میان رده شیائومی [مرداد ۱۴۰۴]

در این مقاله، بهترین گوشی‌های میان‌رده‌ی شیائومی را معرفی می‌کنیم که با وجود قیمت مناسب، عملکرد رضایت‌بخشی ارائه می‌دهند.

121
2 روز قبل
حذف اکانت تلگرام
خداحافظی با تلگرام: راهنمای کامل حذف اکانت تلگرام

دیلیت اکانت تلگرام بسیار ساده است و تنها با طی کردن چند مرحله‌ی ساده می‌توانید نسبت به حذف اکانت تلگرام خود در اپ گوشی و مرورگر اقدام کنید.

73
1 روز قبل
تبلیغات
DN-DNShatel

نظرات

با چشم باز خرید کنید
زومیت شما را برای انتخاب بهتر و خرید ارزان‌تر راهنمایی می‌کند
ورود به بخش محصولات