پروانه شهریار مهاجر به فهرست گونه‌های در معرض خطر انقراض افزوده شد

به‌گزارش ، پروانه شهریار با نام علمی Danaus plexippus رسماً وارد فهرست گونه‌های درمعرض خطر انقراض شده است. اتحادیه‌ی بین‌المللی حفاظت از طبیعت در بیانیه‌ای می‌گوید این گونه از پروانه با خطرهای زیادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. پروانه‌های شهریار در دسته‌ی حشرات مهاجر قرار می‌گیرند و کارشناسان می‌گویند اصلی‌ترین تهدیدها برای این پروانه‌ها شامل نابودی زیستگاه، استفاده از آفت‌کش و علف‌کش و تغییرات اقلیمی می‌شود.

آنا واکر، از اعضای اتحادیه‌ی بین‌المللی حفاظت از طبیعت، می‌گوید: «دیدن این‌که پروانه شهریار در لبه‌ی انقراض قرار گرفته بسیار دشوار است، اما نشانه‌هایی از امید دیده می‌شود. تعداد زیادی از افراد و سازمان‌ها گردهم آمده‌اند تا از این پروانه و زیستگاه‌هایش محافظت کنند.»

پروانه‌ی شهریار مهاجر کمتر از یک گرم وزن دارد اما یکی از شگفت‌انگیزترین مهاجرت‌ها را در قلمروی حیوانات انجام می‌دهد. پروانه شهریار هر سال از مناطق زمستانی مکزیک و کالیفرنیا و به کانادا و بخش شمالی ایالات متحده‌ی آمریکا سفر می‌کند. مسیر مهاجرت پروانه شهریار ممکن است به ۴٬۰۰۰ کیلومتر برسد و چرخه‌ی کامل مهاجرت شاید ماه‌ها طول بکشد.

پروانه‌ها در تابستان در ایالات متحده و کانادا متولد می‌شوند و پیش از فرا رسیدن هوای سرد به سمت جنوب حرکت می‌کنند. این پروانه‌ها سپس به سمت شمال می‌روند و در مسیر تخم‌گذاری می‌کنند. انجام دوباره‌ی این سفرِ بازگشتی چند نسل به طول می‌انجامد. به‌طور معمول فرزند نوه‌ی اولین نسل از پروانه سال‌ها بعد به شمالی‌ترین نقطه‌ی مهاجرت برمی‌گردد.

پروانه شهریار برای بقای در مسیر مهاجرت، در برخی از زیستگاه‌های به‌خصوص نظیر جنگل‌های صنوبر اویامل (Abies religiosa) در مکزیک و جنگل‌های اکالیپتوس ساحلی و کاج مانتری و سرو مانتری در کالیفرنیا توقف می‌کند. جنگل‌های متشکل‌از این نوع درختان در نقش پناهگاه زمستانی برای حشرات ظاهر می‌شوند. پروانه شهریار همچنین به علف‌شیر (Asclepias) اتکا می‌کند؛ تنها گیاهی که کرم پیله‌ساز پروانه شهریار توانایی تغذیه از آن را دارد.

اتحادیه‌ی بین‌المللی حفاظت از طبیعت می‌گوید این زیستگاه‌ها اکنون درمعرض خطر هستند. توسعه‌ی کشاورزی و مسکن‌سازی باعث قطع یک‌سره‌ی درختان جنگل‌های مکزیک و کالیفرنیا شده و آتش‌سوزی‌ نیز در از بین رفتن بخش‌هایی از این جنگل‌ها اثرگذار بوده است. تغییرات اقلیمی باعث تشدید آتش‌سوزی‌ها می‌شود. در همین حین آفت‌کش مستقیماً پروانه شهریار را از بین می‌برد و علف‌کش‌ها سراغ از بین بردن علف‌شیر می‌روند. خشکسالی نیز باعث مرگ گیاه علف‌شیر می‌شود. در همین حین با تغیییرات اقلیمی ممکن است پروانه شهریار زودتر از رویش علف‌شیر روند مهاجرت را شروع کند.

اتحادیه‌ی بین‌المللی حفاظت از طبیعت می‌گوید تخمین‌هایش نشان می‌دهند در دهه‌ی اخیر جمعیت بومی پروانه شهریار بین ۲۲ تا ۷۲ درصد کاهش پیدا کرده است. در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی جمعیت غربی پروانه شهریار (که بخش غربی رشته‌کوه راکی را ترک می‌کند و زمستان را در کالیفرنیا می‌گذراند) ۱۰ میلیون بوده، اما اکنون با کاهش ۹۹٫۹ درصدی مواجه شده و به تنها ۱٬۹۱۴ مورد رسیده است. جمعیت شرقی پروانه شهریار که در شرق رشته‌کوه راکی است و در فصل زمستان به مکزیک می‌رود در همین بازه‌ی زمانی ۸۴ درصد کاهش یافته است.

در سال ۲۰۲۰ آژانس خدمات شیلات و حیات‌وحش ایالات متحده گفت که مجوز اضافه کردن پروانه شهریار به فهرست گونه‌های درمعرض خطر صادر شده، اما چنین اتفاقی هنوز رخ نداده است. در واقع در همان زمان پروانه شهریار تمامی معیارهای لازم برای ورود به فهرست را داشت اما آژانس خدمات شیلات و حیات‌وحش ایالات متحده به دلیل انجام یک‌سری اقدامات ضروری‌تر، از منابع کافی برای اولویت‌بخشی به فهرست گونه‌های درمعرض خطر برخوردار نبود.

آنا واکر می‌گوید که باید برنامه‌ی همه‌جانبه‌ای در نظر گرفته شود تا بتوانیم از انقراض پروانه شهریار جلوگیری کنیم. به گفته‌ی او لازم است کاشت بومی علف‌شیر افزایش پیدا کند و استفاده از آفت‌کش کاهش یابد.