آیا مردان بیش از زنان به نظریات توطئه باور دارند

نظریه‌های توطئه همواره به جهت تاثیرشان بر گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش‌های انجام‌گرفته نشان می‌دهند بسیاری از افراد تحت شرایط خاصی، مستعد باور به این نظریات هستند. شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد پذیرفتن نظریه‌های توطئه فرد را مستعد رد یافته‌های علمی، از تغییرات اقلیمی تا واکسیناسیون و ایدز می‌کند. اما موضوعی که هنوز نمی‌دانیم، جنسیت پذیرندگان نظریه‌های توطئه است. اینکه چند درصد از افرادی که نظریه‌های توطئه را قبول می‌کنند، زن هستند و چند درصد مرد؟ اما دانشمندان هنوز در این خصوص اطلاعات زیادی ندارند و بررسی‌های زیادی در این‌باره انجام نگرفته است.

در ابتدا، شاید یادآوری «اثر دانینگ-کروگر» تا حدی موثر باشد. در پژوهشی که یوید دانینگ و جاستین کروگر، روان‌شناسان دانشگاه کرنل انجام دادند؛ آنها مفهومی را شرح دادند که در آن افراد زیادی به دلیل ارزیابی غیرواقعی یا غلط از خود، شایستگی خود را دست‌کم یا دست‌بالا می‌گیرند. به‌طور خلاصه، این فرضیه بیان می‌کند که مردم آنچه که در موردش می‌دانند را بیش از حد دست‌بالا می‌گیرند و برعکس، آنچه را که در موردش نمی‌دانند را دست‌کم می‌گیرند.

پروفسور کاترین هیهو، دانشمند آب‌وهوایی از دانشگاه تگزاس است که همواره از مخالفان نظریه اثر دانینگ-کروگر بوده؛ او می‌گوید:

 من این موضوع را بررسی کردم و بر اساس صدها نفری که در شبکه‌های اجتماعی با من تماس گرفته‌اند، تخمین زدم که از این افراد، ۰.۵ درصد زنان و ۶۰ تا ۷۰ آشکارا خود را مرد معرفی کردند و بقیه هم احتمالا مرد بودند. اما نمی‌توانم از روی آواتار یا نام کاربری تشخیص مطمئنی بدهم و همین‌طور می‌توانم اضافه کنم که ۱ درصد هم افراد غیرسفیدپوست بودند.

پرفسور هیهو یکی از زنانی است که اخیرا در مقاله برجسته‌ای که در « Scientific American» منتشر شد در این خصوص صحبت کرده است. او به‌عنوان یکی از دانشمندان زنی که در خصوص تغییرات اقلیمی مورد اذیت و آزار قرار گرفته، عناصر نامطلوب و غم‌انگیز این موضوع را تشریح کرده است.

در این مقاله نویسندگان، اسکات والدمن و نینا هیک‌کینن، می‌نویسند:

 پژوهش‌ها نشان می‌دهد که شکاکان تغییرات اقلیمی را اغلب مردان تشکیل می‌دهند. مردان نسبت به زنان کمتر نتایج علمی به‌دست‌آمده از عوامل انسانی دخیل در گرم شدن کره زمین را می‌پذیرند. همین‌طور احتمال بیشتری وجود دارد که مردان، دانش خود را در این موضوع دست‌بالا بگیرند.

اکثریت قاطع هواداران جنبش‌های ضد واکسیناسیون زنان هستند

مارشال شپرد، دانشمند در حوزه‌ی آب‌وهوایی، روزنامه‌نگار و یکی از اعضای هیات تحریریه فوربز، به‌تازگی تجربه‌ی شخصی خود را در قالب مقاله‌ای منتشر کرده و گفته‌ است که گروهی از مردان (دانشمندان واقعی) به دلیل بحث‌ درباره تغییرات اقلیمی، به او توهین نژادی کرده‌اند. موضوع جالب اینکه به‌نظر می‌رسد که اکثریت دانشمندان در حوزه علوم فیزیک و مهندسی، با شپرد در این مورد هم‌نظرند. ماری کامرون، ریاضیدان و مهندس، تجربیات مشابهی در این خصوص دارد؛ او در توییتر شخصی خود نوشت:

به‌نظر می‌رسد که همیشه مردان و معمولا سفیدپوستان آمریکایی، این حس را القا می‌کنند که از کل جامعه علمی باهوش‌تر هستند و مشخصا چنین نظری، خالی از تعصب نیست.

دکتر سارا کندرو، اخترشناسی از آژانس فضایی اروپا در توییتر خود نوشته است که ایمیل‌های توهین‌آمیز زیادی را در خصوص موضوعات مختلف از جمله اخترفیزیک، کیهان‌شناسی و نظریه گرانش دریافت کرده که هیچ‌کدام از آنها را زنان نفرستاده‌اند.

مردم آنچه که در موردش می‌دانند را بیش از حد دست‌بالا می‌گیرند و بر عکس آنچه را که در موردش نمی‌دانند را دست‌کم می‌گیرند

مایکل مارشال، روزنامه‌نگار علمی، خاطر نشان می‌کند که در طی بیش از یک دهه فعالیت به‌عنوان یک روزنامه‌نگار علمی که همواره پاسخگوی نظرات، ایمیل و نامه‌ها پاسخ بوده، حداقل مطمئن است که ۸۰ درصد و شاید بیشتر نظرات غیرعادی یا احمقانه را مردان داده‌اند. راجر ادواردز، متخصص طوفان و هواشناس، می‌گوید که همیشه صدها ایمیل در مورد کنترل گردباد دریافت می‌کند که معمولا چهار روش بسیار غیرمعمول، مواد منفجره، موانع، انجماد، الکترومغناطیس را برای کنترل گردباد پیشنهاد می‌دهند و بیش از ۹۸ درصد ظاهرا مرد هستند و بسیاری نیز ادعا می‌کنند که مهندس و چند نفری هم گفته‌اند که فیزیکدان هستند.

با این حال چند استثناء هم وجود دارد. بسیاری از دانشمندان گفته‌اند که در موضوعاتی مانند «پسدمه شیمیایی» و «واکسیناسیون» توازن جنسیتی بیشتری وجود دارد. برخی بر این عقیده‌اند که ابرهای خطی و مسیرهای به‌جای‌مانده از هواپیماها برای کنترل ذهن و سلامت عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پژوهشی که اخیرا انجام گرفته نشان می‌دهد که اکثریت قاطع هواداران جنبش‌های ضد واکسیناسیون زنان هستند. نقطه مشترک بین این دو موضوع ارتباط آن به سلامتی است. اما آیا زنان در مباحث سلامتی نظریه‌هایی توطئه را به‌جای حقایق علمی می‌پذیرند؟ دانشمندان واقعا مطمئن نیستند. ولی امیداوریم که در آینده، بررسی‌های بیشتری در این زمینه انجام گیرد.

دکتر ادوارد کولون، متخصص جوی، گفت که او نتایج پژوهشی را به یاد می‌آورد که نشان داده است زنان ممکن است نسبت به مردان کمتر بتوانند نظریات خود را (به شکل مطلوب) ابراز کنند. احتمال دیگر اینکه علوم حوزه فیزیکی، ریاضی و مهندسی (STEM) تحت‌ سلطه‌ی مردان بودند و هنوز هستند. این موضوع ممکن است به این منتهی شود که مردان فکر کنند آنها شایستگی بیشتری در دنیای علم دارند. به‌ هر حال، موضوعی که روشن است، اینکه تمامی این بحث‌ها تبعیض‌آمیز است.