مصرف آب و برق هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ سربه‌فلک کشید

بر اساس برآوردهای جدید، هوش مصنوعی در سال جاری به‌اندازه‌ی شهر نیویورک آلودگی کربنی ایجاد کرد و حجم آبی معادل مصرف جهانی بطری‌های آب را بلعید.

پژوهش موردبحث تصویر نسبتاً محافظه‌کارانه‌ای از اثرات زیست‌محیطی فناوری ترسیم می‌کند؛ چراکه بر پایه‌ی اطلاعات محدودی استوار شده که در دسترس عموم قرار دارد. فقدان شفافیت از سوی شرکت‌های فناوری، درک هزینه‌های احتمالی ناشی از ورود AI به کارهای روزمره را دشوار می‌کند.

الکس دی‌فریس‌خائو، دانشجوی دکتری در مؤسسه‌ی مطالعات محیطی VU آمستردام که مقاله‌ی خود را امروز در ژورنال Patterns منتشر کرد، می‌گوید: «هیچ راهی برای ارائه‌ی عددی کاملاً دقیق وجود ندارد؛ اما قطعاً با عدد بسیار بزرگی طرف هستیم... در نهایت، همگان بهای آن را می‌پردازند.»

دی‌فریس‌خائو برای تحلیل این آمار، به تحقیقات پیشین استناد کرد که نشان می‌دادند تقاضای جهانی برق برای هوش مصنوعی در سال جاری ممکن است به ۲۳ گیگاوات برسد؛ عددی که از میزان الکتریسیته‌ی مصرفی برای استخراج بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴ فراتر می‌رود.

کارشناس محیط‌زیست پس از تخمین میزان برق مصرفی سیستم‌های هوشمند، توانست حجم آلودگی گرم‌کننده‌ی زمین را پیش‌بینی کند. محاسبات نشان می‌دهد که سالانه بین ۳۲٫۶ تا ۷۹٫۷ میلیون تن کربن تولید می‌شود. کلان‌شهر نیویورک در هر سال حدود ۵۰ میلیون تن دی‌اکسید کربن منتشر می‌کند.

دیتاسنترها به‌عنوان مصرف‌کنندگان بزرگ آب شناخته می‌شوند؛ موضوعی که پیوند نزدیکی با مصرف برق آن‌ها دارد. مایع حیات در سیستم‌های خنک‌کننده به کار می‌رود تا از داغ‌شدن بیش‌ازحد سرورها جلوگیری کند.

نیروگاه‌های برق برای خنک‌سازی تجهیزات و به حرکت درآوردن توربین‌ها با بخار، به مقادیر قابل توجهی آب نیاز دارند که بخش عمده‌ای از ردپای آبی دیتاسنترها را تشکیل می‌دهد.

تلاش برای احداث مراکز جدید به‌منظور توسعه‌ی هوش مصنوعی، برنامه‌ها برای ساخت نیروگاه‌های بیشتر را تسریع کرده که به‌نوبه‌ی خود موجب مصرف منابع آبی بیشتر (و در صورت سوزاندن سوخت‌های فسیلی، ایجاد آلودگی گلخانه‌ای افزون‌تر) می‌شود.

شائولی رن، دانشیار مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید و یکی از نویسندگان مطالعه‌ی سال ۲۰۲۳، می‌گوید: «مقاله‌ی [دی‌فریس‌خائو] واقعاً به‌موقع منتشر شد... به‌ویژه در شرایطی که شاهد نظرات به‌شدت دوگانه‌ای درباره‌ی رابطه‌ی هوش مصنوعی و آب هستیم.»

ایالات متحده که بیش از هر کشور دیگری در جهان میزبان چنین تأسیساتی است، با موجی از مخالفت‌های محلی نسبت‌به پروژه‌های جدید دیتاسنتر روبه‌رو شده که اغلب ریشه در نگرانی‌های مربوط به مصرف آب و برق دارد.

حتی با وجود پیش‌بینی‌های بالا برای مصرف آب، رن تحلیل همکارش را «بسیار محافظه‌کارانه» می‌داند؛ چون تنها اثرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت تجهیزات هوش مصنوعی را در نظر گرفته و پیامدهای اضافی انباشته‌شده در طول زنجیره‌ی تأمین و پایان عمر دستگاه‌ها را نادیده می‌گیرد.

طیف وسیعی از نتایج احتمالی وجود دارد؛ چراکه شرکت‌ها در ارائه‌ی اطلاعات دقیق کوتاهی می‌کنند. دی‌فریس‌خائو هر اطلاعاتی را که توانسته از گزارش‌ها گردآوری کرده؛ اما دریافته است که این اسناد اغلب جزئیات کلیدی مانند مصرف غیرمستقیم آب ناشی از تقاضای برق و سهم اختصاصی هوش مصنوعی را از قلم می‌اندازند.

میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و مصرف آب بسته به موقعیت مکانی دیتاسنتر و میزان آلایندگی شبکه‌ی برق محلی متغیر است؛ بنابراین شفافیت بیشتر درباره‌ی محل فعالیت یا برنامه‌های ساخت دیتاسنترهای جدید، می‌تواند ابعاد تاریک اثرات زیست‌محیطی فزاینده‌ی AI را روشن‌تر کند.