ایده بلندپروازانه دانشمندان: انجماد مجدد قطب‌های زمین با پاشیدن گوگرد دی‌اکسید به درون اتمسفر

دانشمندان طرحی بحث‌برانگیز برای انجماد دوباره‌ی قطب شمال و قطب جنوب پیشنهاد کرده‌اند تا میزان آثار ناشی از گرمایش جهانی کاهش پیدا کند. آن‌ها می‌گویند هواپیماهایی که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند می‌توانند ذرات میکروسکوپی هواپخش (آئروسل) را به درون اتمسفر بپاشند تا نور خورشید منعکس شود و دمای کوه‌های یخیِ در حال انجماد پایین بیاید.

براساس آنچه اسکای‌ نیوز می‌نویسد، در طرح پیشنهادی توسط دانشمندان حدودا ۱۷۵ هزار پرواز در هر سال مورد نیاز است. این تعداد پرواز باعث آزاد شدن میلیون‌ها تن کربن دی‌اکسید می‌شود. یکی از دانشمندان ارشد بریتانیا از این طرح حمایت کرده است. او می‌گوید گرمایش در قطب‌های زمین اتفاقی بسیار مهم است و انجماد مجدد یخ‌ها می‌تواند جلوی بالا آمدن سطح دریا را در سراسر دنیا بگیرد.

مطالعه‌ای که به پیشنهاد طرح منجمدسازی قطب‌های شمال و جنوب منتهی شد، توسط ویک اسمیت، از اعضای دانشگاه ییل آمریکا، رهبری شده است. اسمیت می‌گوید طرح مورداشاره به یکی از آثار ناشی از گرمایش جهانی رسیدگی می‌کند، نه دلیل بروز این اتفاق: «این طرح مثل آسپرین است، نه پنی‌سیلین. طرح ما جایگزینی برای کربن‌زدایی محسوب نمی‌شود.»

دانشمندان می‌گویند آزاد کردن حدوداً ۱۳ میلیون تن ذرات میکروسکوپی گوگرد دی‌اکسید در بهار و تابستان باعث می‌شود ناحیه‌های قطبی تا دو درجه‌ی سانتی‌گراد خنک شوند. در عرض‌های جغرافیایی میانی، میزان کاهش دما کمتر خواهد بود.

طرحی که دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند به‌خاطر تعداد زیاد پرواز، بسیار بحث‌برانگیز است. این تعداد پرواز پیشنهادی معادل بیش از دو روز ترافیک هوایی جهانی در سال ۲۰۲۱ است. پروازها باعث می‌شوند گازهای گلخانه‌ای به بخش بالایی اتمسفر وارد شوند، جایی که می‌توانند آسیب بیشتری وارد کنند.

سایر دانشمندان دررابطه‌با ایجاد پوششی برای انعکاس نور خورشید رویکرد محتاطانه‌تری دارند، چون چنین کاری می‌تواند عواقب ناخواسته‌ای مثل کاهش بازده محصولات کشاورزی به‌دنبال داشته باشد.

سال گذشته قرار بود در بخش شمالی سوئد طرحی برای رهاسازی ذرات از یک بالون انجام شود، اما طرفداران حفظ منابع طبیعی دست به اعتراضات گسترده زدند و باعث لغو این طرح شدند. طرحی در مقیاس آنچه دانشمندان به‌تازگی پیشنهاد کرده‌اند نیازمند توافقی بین‌المللی خواهد بود.

دانشمندان می‌گویند تنها یک درصد از کل جمعیت کره‌ی زمین در منطقه‌ی هدف زندگی می‌کنند و بودجه‌ی سالانه‌ی ۱۰ میلیارد پوندیِ این طرح بسیار کمتر از هزینه‌های کربن‌زدایی یا سایر روش‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی است. ویک اسمیت می‌گوید چنین طرحی در هیچ‌جایی از زمین به اندازه‌ی قطب‌ها نمی‌تواند جواب‌گو باشد. او همچنین می‌گوید هر طرحی که باعث کاهش آثار ناشی از گرمایش جهانی شود به نفع تمامی انسان‌ها است.

قطب‌های زمین چندین برابر سریع‌تر از میانگین جهانی گرم می‌شوند. اوایل سال جاری میلادی دانشمندان گفتند دمای هوا در قطب شمال و قطب جنوب رکوردشکنی کرده است. اگر صفحه‌ی یخی بزرگ گرین‌لند و صفحه‌ی یخی غرب جنوبگان به ذوب شدن ادامه دهند، سطح دریاها چند متر افزایش پیدا می‌کند. تا قبل از موج‌های اخیر گرما تصور می‌شد که صفحات بزرگ یخی یادشده با ذوب شدیدی مواجه نمی‌شوند، اما اکنون وضعیت تغییر کرده است.

دکتر شاون فیتزجرالد می‌گوید اگر با مشکل افزایش سطح دریا به شکل فوری مقابله شود، تعدد پروازهای موردنیاز برای طرح پیشنهادی توجیه‌پذیر است: «استفاده از هواپیما اصلاً خوب نیست، اما آثار آن گازهای گلخانه‌ای در طولانی‌مدت مشاهده خواهد شد. در حال حاضر نگران آثار تغییرات اقلیمی هستیم. این موضوعی واقعاً فوری است.»

مرکز اصلاح آب‌و‌هوا در دانشگاه کمبریج مشغول کار روی پروژه‌ای برای درخشان کردن ابرها بر فراز اقیانوس منجمد شمالی است. در این پروژه، آب دریا به درون اتمسفر پمپاژ می‌شود. ابرهای جدید نور خورشید را به فضا منعکس می‌کنند و باعث خنک ماندن یخ‌های منطقه می‌شوند.

نتایج این مطالعه در مجله‌ی علمی Environmental Research Communications منتشر شده است.