اشتغال‌زایی ۱۰ برابری اقتصاد سبز آمریکا دربرابر اقتصاد فسیلی

بی‌‌شک دونالد ترامپ، تنها رئیس‌‌جمهور تاریخ ایالات متحده‌‌ی آمریکا بوده که این‌‌چنین مواضع تند و خصمانه‌‌ای علیه گرمایش جهانی و پدیده‌‌ی تغییرات اقلیمی داشته است. او در گام اول به‌‌کلی منکر پدیده‌‌ای با نام تغییرات اقلیمی شد ولی اندکی بعد، سخنانش را این‌‌گونه اصلاح کرد که وی تنها نقش بشر را در وقوع این پدیده نفی کرده است. اماصرف‌‌نظر از بازی سیاسی ترامپ در انکار و نادیده‌‌انگاشتن توصیه‌‌های کارشناسان اقلیمی، گویی شرایط در پس پرده آن‌‌گونه نیست که وی تظاهر می‌کند. تحلیل گروهی از کارشناسان زیست‌‌محیطی کالج بین‌‌المللی لندن از روند سیاست‌‌های اقتصادی دولت آمریکا نشان می‌‌دهد که دولت ترامپ هم‌‌اکنون در حال رهبری یک اقتصاد سبز و روبه‌رشد است.

براساس داده‌‌های تازه تا سال ۲۰۱۶، بیش از ۱/۳ تریلیون دلار در بخش اقتصاد سبز درآمدزایی شده و حدود ۹/۵ میلیون نفر نیز در این بخش شاغل بوده‌‌اند. این اعداد و ارقام به‌‌معنای شکل‌‌گیری بزرگ‌‌ترین اقتصاد سبز در کل جهان است. به‌‌علاوه، سرعت رشد این اقتصاد نیز به‌‌شکل چشمگیری بالا بوده است؛ بدین‌‌ترتیب که در خلال سال‌‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶، نمودارهای مربوط به ارزش صنعت و اشتغال هر دو رشد ۲۰ درصدی را نشان می‌‌دهند.

در برخی از دوره‌‌ها، بانک داده‌‌های اقتصادی مربوط به اقتصاد سبز در بسیاری از کشورها با نواقصی مواجه هستند. در ایالات متحده نیز اداره‌‌ی کار به‌‌دلیل کمبود بودجه، اطلاعات مربوط به اقتصاد سبز را طی مارس ۲۰۱۳ ثبت نکرده است. این بدان معنا است که سیاست‌‌مداران ایالات متحده در این مدت  نمی‌‌توانستند درمورد ارزش حمایت از صنایع سبز و فسیلی آگاهانه تصمیم‌‌گیری کنند.

کارشناسان برای جبران این خلاء اطلاعاتی اقدام به تجزیه‌‌وتحلیل بانک‌‌های داده‌‌ای بزرگ کردند تا آخرین تراکنش‌‌های تجاری قابل‌‌دسترس در هر کشور جهان را استخراج کنند. این گروه نمودارهای درآمد فروش و اشتغال در ۲۴ زیربخش از صنایع سبز شامل انرژی‌‌های تجدیدپذیر، حفاظت زیست‌‌محیطی و کالاها و خدمات با انتشار کربن پایین را بررسی کردند و این رویه‌‌ی استانداردسازی‌‌شده را درمورد تمام کشورها پیاده کردند تا در نهایت، بتوانند به یک قیاس معنادار دست پیدا کنند.

بررسی‌‌ها نشان داد که درآمد اقتصاد سبز در کل جهان طی سال ۲۰۱۶، حدود ۷/۸۷ تریلیون دلار بوده که از این میان، ایالات متحده با سهمی ۱/۳ تریلیون دلاری توانسته است ۱۶/۵ درصد از این بازار جهانی را به خود اختصاص دهد و بدین ترتیب، بزرگ‌‌ترین اقتصاد سبز جهان لقب گیرد. همچنین مشخص شد که تعداد افراد شاغل در زنجیره‌‌ی تأمین اقتصاد سبز آمریکا حدود ۹/۵ میلیون نفر بوده که این میزان حدود ۱۰ برابر تعداد افراد شاغل در صنایع فسیلی (شامل کارگران معدن، کارمندان خطوط برق، زیرساخت و ساخت‌‌وساز) بوده است. این اختلاف چشمگیر برخلاف سیاست‌‌های تشویقی صنایع فسیلی ایالات متحده بوده؛ سیاست‌‌هایی که برمبنای آن تنها در سال ۲۰۱۵، مبلغی بالغ بر ۶۴۹ میلیارد دلار یارانه به صنایع فسیلی تعلق گرفت.

شاید نکته‌‌ی مهم این باشد که اقتصاد سبز در آمریکا با سرعتی بیش از رؤیاهای ترامپ در حمایت از سوخت‌‌های فسیلی در حال شکوفایی است. ترامپ هنگام شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶، سیاست انرژی «اول آمریکا» را مطرح کرد و وعده داد تا ۴۰۰ هزار شغل جدید در بخش صنایع فسیلی ایجاد کند. در خلال کارزارهای انتخاباتی نیز ترامپ اعلام کرد که وی می‌‌تواند طی ۳۰ سال، خروجی اقتصاد صنعت را تا ۷۰۰ میلیارد دلار افزایش دهد.

داده‌‌های فعلی حاکی از آن است که اقتصاد سبز در سال‌‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ به‌‌میزان ۶۰ میلیارد دلار در هر سال رشد کرده است. این آمار خیره‌‌کننده، تلاش‌‌های ترامپ را برای رشد صنایع فسیلی (با میزان رشد سالیانه‌‌ی ۲۳ میلیارد دلاری) کم‌‌اهمیت جلوه می‌‌دهد. میزان اشتغال‌‌زایی در بخش اقتصاد سبز ایالات متحده نیز طی مدت یادشده معادل با ۱/۵ میلیون شغل تمام‌‌وقت بوده است؛ در حالی که مشاغل حوزه‌‌ی استخراج زغال‌‌سنگ در این مدت با کاهش ۳۷ هزار عددی مواجه شده‌‌اند.

اعداد و ارقام یادشده بسیار امیدوارکننده به‌‌نظر می‌‌رسند؛ ولی سه سال تلاش بی‌‌وقفه‌‌‌‌ی دولت ترامپ، موقعیت این کشور را در جایگاه اولین اقتصاد سبز جهان به مخاطره انداخته است. تا به این لحظه، تلاش‌‌های کارزار ترامپ نتوانسته با تغییرات سیاسی بزرگی همراه شود؛ هرچند به‌‌نظر می‌‌رسد لغو تعدادی از قوانین دوران مسئولیت اوباما، به رشد صنایع فسیلی در کوتاه‌‌مدت کمک کرده است. اما برخلاف ترامپ، ابرقدرت‌‌های دیگر جهان با سرسختی از سیاست‌‌های تجدیدپذیر حمایت می‌‌کنند.

برای مثال، در پی تصمیم ترامپ برای خروج از توافق پاریس، چین هم‌‌اکنون به رهبر مبارزه علیه تغییرات اقلیمی جهان تبدیل شده است. در سال ۲۰۱۷، این کشور اعلام کرد تا سال ۲۰۲۰ قصد دارد با یک سرمایه‌‌گذاری ۳۶۱ میلیارد دلاری در انرژی پاک، حدود ۱۳ میلیون شغل در این حوزه ایجاد کند. همین سرمایه‌‌گذاری به‌‌تنهایی خواهد توانست اختلاف میان حجم اقتصاد سبز  دو کشور چین و آمریکا را جبران کند. کشورهای دیگر نیز برنامه‌‌هایی را برای رسیدن به جایگاه آمریکا از منظر ابعاد اقتصاد سبز مطرح کرده‌‌اند.

پرداختن به مزایا و معایب طرح توافق جدید بزرگ از حوصله‌‌ی این بحث خارج است؛ اما آنچه که از داده‌‌های اخیر پژوهشگران برمی‌‌آید، چنین است: «اگر کشوری قصد دارد یک اقتصاد قدرتمند با ایجاد هزاران شغل داشته باشد، حمایت از بخش اقتصاد سبز امری ضروری است»؛ ضمن اینکه چنین سیاستی می‌‌تواند سیاره‌‌ی درمعرض خطرمان را نیز نجات دهد.