صفحه یخی گرینلند با سرعتی فراتر از انتظار در حال ذوب شدن است

گرینلند به‌خاطر یخچال‌های طبیعی خود معروف است اما در ماه گذشته، یخ این جزیره‌ی پنهاور آب و آتش‌سوزی دامنگیر بخش‌هایی از آن شد. دانشمندان انتظار نداشتند که گرینلند تا ۵۰ سال آینده با چنین سرعتی آب شود: تا هفته‌ی آخر ژوئیه، میزان ذوب یخ به سطوحی رسید که مدل‌های اقلیمی در بدبینانه‌ترین سناریوها آن را برای سال ۲۰۷۰ پیش‌بینی کرده بودند.

واشنگتن پست در تاریخ ۱ اوت گزارش کرد که صفحه‌ی یخی گرینلند ۱۲/۵ میلیاد تن از یخ خود را از دست داده است. این حجم از کاهش، از زمان ثبت میزان ذوب یخ‌ها در این منطقه یعنی از سال ۱۹۵۰ بی‌سابقه بوده است. با توجه به این شرایط، دانشمندان می‌گویند صفحه‌ی یخی گرینلند در حال نزدیک شدن به نقطه‌ی سرازیری است که می‌تواند در مسیر برگشت‌ناپذیری به‌سوی ذوب شدن کل یخ‌ها قرار گیرد. اگر چنین اتفاقی بیفتد، افزایش فاجعه‌بار سطح آب دریا شهرهای ساحلی را در سرتاسر زمین غرق خواهد کرد. از آنجایی‌ که میزان ذوب یخ‌ها از پیش‌بینی‌های دانشمندان پیشی گرفته است، برخی نگرانند که این وضعیت سریع‌تر از زمان مورد انتظار اتفاق افتد.

۵۵ میلیارد تن آب در ۵ روز

به‌گزارش سی‌ان‌ان، امسال صفحه‌ی یخی ۳ هفته زودتر از میانگین و حتی زودتر از سال ۲۰۱۲ شروع به ذوب شدن کرد. این ذوب شدید در جریان گرم‌ترین ماه ثبت شده در تاریخ رخ داد که طی آن، موج گرمایی شدیدی اروپا را تحت‌تاثیر قرار داد و سپس به سمت گرینلند روانه شد. یخ‌ها در مناطق کم‌ارتفاع شروع به ذوب شدن کردند و برکه‌هایی از آب را در سرتاسر صفحه‌ی یخی ایجاد کردند. رنگ تیره‌ی این برکه‌ها نور بیشتری را به خود جلب کرد و موجب ذوب بیشتر یخچال‌های اطراف شد و یخ بیشتری را در معرض هوای گرم قرار داد. به‌طور مشابه، در کشور سوئیس نیز میزان ذوب یخ‌ها از حد متوسط بیشتر بود. در این کشور، یخچال‌های طبیعی در جریان امواج گرمایی ماه‌های ژوئن و ژوئیه ۸۰۰ میلیون تن یخ از دست دادند. آلاسکا نیز در ماه ژوئیه شاهد ذوب بی‌سابقه‌ی یخ دریا بود.

ذوب یخ موجب شد خاک منجمد در معرض هوا قرار گیرد؛ خاک یخزده‌ای که وقتی ذوب می‌شود، گازهای گلخانه‌ای قوی آزاد می‌کند. این اتفاق سریع‌تر از آنچه دانشمندان پیش‌بینی کرده بودند، رخ داد. آزاد شدن گازهای گلخانه‌ای موجب گرم‌تر شدن زمین و متعاقبا، ذوب شدن یخ بیشتری می‌شود. طبق مدل‌های اقلیمی شبیه‌سازی شده به‌وسیله‌ی خاویر فتویس از دانشگاه لیژ، ماه گذشته برای گرینلند یک ناهنجاری بود اما اگر انسان‌ انتشار گازهای گلخانه‌ای را متوقف نکند، این وضعیت تا سال ۲۰۷۰ به روال طبیعی تبدیل خواهد شد. روت موترام، دانشمند علم اقلیم‌شناس موسسه‌ی هواشناسی دانمارک گفت:

طبق پیش‌بینی‌ها ما باید از اواسط تا پایان قرن و نه اکنون، شاهد این افزایش در میزان ذوب یخ‌ها می‌بودیم. آشکار است که این مدل‌ها نمی‌توانند برخی از فرایندهای مهم را درنظر بگیرند.

حوضچه‌های حاصل از ذوب یخ آب روی صفحه‌ی یخ شمال غربی گرینلند ، ۳۰ ژوئیه‌ی ۲۰۱۹

ذوب یخ‌های گرینلند موجب افزایش سطح آب دریا می‌شود

ذوب یخ‌های گرینلند از سال ۱۹۷۲ تاکنون موجب بیش از ۱/۲۷ سانتی‌متر افزایش در سطح آب دریا شده است. براساس مطالعه‌ای که در ماه آوریل منتشر شد، نیمی از این افزایش فقط طی ۸ سال گذشته رخ داده است. با این سرعت، کل یخ‌های گرینلند می‌تواند طی هزار سال ذوب شده و موجب ۷ متر افزایش در سطح آب دریا شود. هرچند موترام درمورد این جدول زمانی پیش‌‌بینی شده چندان مطمئن نیست. او می‌گوید:

جایی بین ۱/۵ تا ۳ درجه‌ی سانتیگراد، یک نقطه‌ی سرازیری وجود دارد که پس از آن دیگر حفظ صفحه‌ی یخی گرینلند ممکن نیست. چیزی که ما درمورد آن به‌خوبی آگاهی نداریم، این است که صفحه‌ی یخی گرینلند با چه سرعتی ناپدید خواهد شد.

طبق نتایج مطالعه‌ای که در ماه مه منتشر شد، یخ گرینلند درحال نزدیک شدن به آن نقطه‌ی سرازیری است. درحالی‌که در گذشته فرایندهای ذوب یخ در جریان چرخه‌های گرم و تشکیل یخ‌های جدید طی چرخه‌های سرد با هم در تعادل بودند، اکنون دوره‌های گرم موجب ذوب شدن قابل‌توجه یخ شده و دوره‌ی سرد فقط این روند را متوقف می‌کند. این امر موجب می‌شود که بازسازی صفحه‌ی یخی دشوار شود.

آتش‌سوزی‌های بی‌سابقه‌ای در سرتاسر شمالگان رخ داده است

آب‌و‌هوای گرم و خشکی که موجب شده یخ‌ها ذوب شوند، زمینه را برای آتش‌سوزی نیز مهیا کرده است. ماهواره‌ها ابتدا در تاریخ ۱۰ ژوئیه یک آتش‌سوزی را در نزدیکی منطقه‌ی سیسیمیوت تشخیص دادند. دما در این منطقه به ۲۰ درجه‌ی سانتیگراد رسیده بود درحالی‌که حد نرمال دمای روزانه در این زمان ۱۰ درجه‌ی سانتیگراد بوده است. آتش‌سوزی ممکن است به‌وسیله‌ی کوهنوردی که در فضای باز آتشی روشن کرده، آغاز شده باشد. این آتش‌سوزی اولین مورد پس از آتش‌سوزی بزرگی محسوب می‌شود که اوت ۲۰۱۷ در همین منطقه رخ داد و موجب شگفتی دانشمندان شد. آتش‌سوزی سال ۲۰۱۷ به‌مدت دو هفته ادامه داشت.

آتش‌سوزی در نزدیکی سیسیمیوت در گرینلند، ۱۰ ژوئیه‌ی ۲۰۱۹

تابستان امسال، آتش‌سوزی‌های بی‌سابقه‌ای در سرتاسر شمالگان رخ داد و فقط در ماه ژوئن موجب آزاد شدن ۵۰ مگاتن کربن‌دی‌اکسید شد. براساس گزارش سرویس نظارت بر اتمسفر کوپرنیک (CAMS)، این مقدار معادل میزان انتشارات گازی سالانه‌ی کشور سوئیس بوده و بیش از مقدار کربنی است که در آتش‌سوزی‌های شمالگان در جریان ماه‌های ژوئیه سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ آزاد شد. CAMS طی ۶ هفته در ماه‌های ژوئن و ژوئیه، بیش از صد آتش‌سوزی شدید و طولانی‌مدت را در دایره‌ی شمالگان ردیابی کرد. این آتش‌سوزی‌ها نسبت‌به حالت معمول دارای شدت، گستردگی و مدت‌زمان بیشتری بودند. آتش در آلاسکا و سیبری موجب نشستن دود روی صفحه‌ی یخی گرینلند و تیره شدن سطح موجب جذب گرمای بیشتر و ذوب سریع‌تر یخ‌ها شد. مارک پارینگتون، کارشناس آتش‌سوزی طبیعی در CAMS گفت:

مشاهده‌ی آتش‌سوزی‌هایی با این مقیاس و این مدت زمان در عرض‌های جغرافیایی بالا در ماه ژوئن غیرعادی است اما دما در شمالگان نسبت‌به متوسط جهانی با سرعت بیشتری درحال افزایش بوده و شرایط گرم‌تر موجب رشد آتش‌سوزی و تداوم آن پس از آغاز می‌شود.

شمالگان دربرابر تغییرات اقلیمی حساس‌تر است

شمالگان با سرعتی تقریبا دوبرابر متوسط جهانی درحال گرم شدن است. در انتهای دیگر زمین، ذوب یخ‌های جنوبگان نیز شدت گرفته است. این قاره طی دهه‌ی گذشته، هر سال ۲۵۲ میلیارد تن یخ خود را از دست داده است و با گرینلند که به‌طور متوسط ۲۸۶ میلیارد تن یخ را در هر سال از دست می‌دهد، فاصله‌ی چندانی ندارد. براساس آمار مرکز ملی اطلاعات برف و یخ، گرینلند و جنوبگان همراه با هم بیش از ۹۹ درصد از آب شیرین جهان را در صفحات یخی خود جای داده‌اند. اگر هر دو به‌کلی ذوب شوند، ایالت فلوریدا ناپدید خواهد شد. براساس نقشه‌ای که نشنال جئوگرافیک منتشر کرده است، شهرهایی مانند آمستردام در هلند، استکهلم در سوئد، بوینس آیرس در آرژانتین، داکار در سنگال و کانکون در مکزیک ناپدید خواهند شد. شهرهای بسیاری در این فهرست قرار دارند.