پیامدهای مبارزه با آلودگی هوا در چین: افزایش آلاینده اوزون

اوایل سال ۲۰۱۳، دولت چین فعالیت خود برای مبارزه با آلودگی هوا را آغاز کرد و سیاست‌های سختگیرانه‌ای برای کنترل انتشار ذرات ریز آلودگی به‌نام ۲٫۵میکرون در پیش گرفت. شهرها برای تردد خودروها، محدودیت‌هایی وضع کردند و نیروگاه‌های با سوخت زغال سنگ مجبور به کاهش میزان انتشار گازهای خود یا جایگزینی آن با گاز طبیعی شدند. بعد از گذشت ۵سال،‌ غلظت ذرات معلق ۲٫۵میکرون در شرق چین حدود ۴۰درصد کاهش یافت.

تعداد ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوا در سراسر این کشور به بیش از ۱۰۰۰مورد رسیده است که مقادیر قابل‌توجهی داده‌های محیط‌زیستی را جمع‌آوری می‌کنند. پژوهشگران با بررسی داده‌های مذکور به این نتیجه جالب رسیدند که باوجود کاهش آلودگی ذرات معلق ۲٫۵میکرون، آلاینده اوزون در سطح زمین به‌خصوص در شهرهای بزرگ در حال افزایش است. به نظر می‌رسد وقتی اقداماتی برای مبارزه با آلودگی هوا انجام می‌شود، شیمی جو زمین مثل یک دشمن بزرگ عمل می‌کند.

پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که ذرات معلق هوا مثل یک اسفنج عمل می‌کنند، به‌طوی‌که رادیکال‌های هوا را می‌مکند و مانع از تولید ازون می‌شوند. میزان ذرات معلق هوا در شهرهای چین به‌حدی بود که مانع از تولید اوزون می‌شد. کاهش سریع ذرات معلق ۲٫۵میکرون باعث تغییر ناگهانی شیمی جو زمین شد و رادیکال‌های بیشتری برای تولید ازون در هوا باقی ماند. یکی از پژوهشگرانی که در این زمینه کار کرده است،‌ می‌گوید:

تابه‌حال در هیچ کشوری شاهد چنین رویدادی نبوده‌ایم چراکه هیچ کشوری در دنیا با این سرعت میزان انتشار ذرات معلق را کاهش نداده است. چین در طول ۴سال موفق به انجام کاری شد که در ایالات متحده، ۳۰سال طول می‌کشید.

باوجود این کاهش سریع، چین همچنان راهی طولانی برای تحقق اهداف کیفیت هوای خود دارد. باتوجه به روند کاهشی سطح ذرات معلق ۲٫۵میکرون، وضعیت ازون بدتر خواهد شد. طبق تحقیق پژوهشگران باید تلاش‌های بیشتری برای کاهش انتشار اکسید نیتروژن و ترکیبات آلی فرار صورت بگیرد تا بتوان جریان آلودگی ازون را متوقف کرد.