هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟ آموزش استفاده از DeepSeek

در دنیای پرشتاب هوش مصنوعی که تا امروز نام‌هایی مثل OpenAI و هوش مصنوعی گوگل بازیگران اصلی آن بوده‌اند، ظهور استارتاپ چینی دیپ‌سیک (DeepSeek) قواعد رقابت را تغییر داده و غول‌های فناوری را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. دیپ‌سیک با توسعه‌ی مدل‌های هوش مصنوعی رایگانی که با هزینه‌ای به‌مراتب کمتر از رقبای غربی آموزش دیده‌اند، مسیر تازه‌ای را در این صنعت رقم زد.

مرجان شیخی

زلزله در دنیای هوش مصنوعی؛ چطور چینی‌ها با دیپ‌سیک دنیا را غافلگیر کردند

مطالعه '12

در مقاله‌ی پیش‌رو تلاش می‌کنیم به این پرسش پاسخ دهیم که deepseek چیست و به‌طور کامل به معرفی قابلیت‌ها، نوآوری‌های فنی، مدل‌های مهم و شیوه‌ی استفاده از هوش مصنوعی deepseek بپردازیم. همچنین مزایا و محدودیت‌های این فناوری را بررسی خواهیم کرد تا ببینیم آیا هوش مصنوعی چینی deepseek می‌تواند در زمره‌ی بهترین جایگزین‌ های چت جی پی تی برای کاربران ایرانی قرار بگیرد یا خیر.

دیپ‌سیک (DeepSeek) یک شرکت چینی فعال در حوزه‌ی هوش مصنوعی به‌شمار می‌رود که در تیر ۱۴۰۲ (ژوئیه ۲۰۲۳) توسط لیانگ ون‌فنگ، بنیان‌گذار صندوق High-Flyer، تأسیس شد. این استارتاپ با هدف توسعه‌ی مدل‌های پیشرفته و مقرون‌به‌صرفه وارد رقابت با غول‌هایی مانند OpenAI و گوگل شده است.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی دیپسیک، ارائه‌ی بسیاری از مدل‌های قدرتمند خود به‌صورت مدل زبانی متن‌باز (Open-Weight) محسوب می‌شود؛ موضوعی که دسترسی توسعه‌دهندگان و پژوهشگران به فناوری‌های روز را تسهیل کرده است.

طراحی deepseek هوش مصنوعی مبتنی بر معماری Mixture of Experts (MoE) است. در این ساختار، فقط بخشی از زیرمدل‌ها در هر پردازش فعال می‌شوند که باعث کاهش مصرف منابع بدون افت کارایی می‌شود. همچنین استفاده از تکنیک‌هایی مثل Multi-head Latent Attention (MLA) و KV Caching، امکان اجرای سریع و کم‌هزینه‌ی مدل‌های بزرگ را فراهم می‌کند.

مدل DeepSeek V3 که در آذر ۱۴۰۳ (دسامبر ۲۰۲۴) معرفی شد، با ۶۷۱ میلیارد پارامتر طراحی شده است و تنها ۳۷ میلیارد پارامتر آن هم‌زمان فعال می‌شود. این مدل با بودجه‌ای حدود ۵٫۶ میلیون دلار آموزش داده شد و در آزمون‌هایی مانند MMLU و Math-500، عملکردی هم‌سطح یا بهتر از GPT-4o ارائه داد.

DeepSeek

در دی ۱۴۰۳ (ژانویه ۲۰۲۵)، مدل DeepSeek R1 به‌عنوان نسخه‌ای بهینه‌شده از V3 معرفی شد. این مدل تمرکز ویژه‌ای بر استدلال منطقی و حل مسائل پیچیده دارد و در بنچمارک‌هایی مانند AIME 2024، حتی از مدل o1 شرکت OpenAI نیز بهتر عمل کرد. مهم‌تر اینکه هزینه‌ی استفاده از R1 تنها ۲٫۱۹ دلار به‌ازای هر یک میلیون توکن است؛ عددی که در مقایسه با o1 (حدود ۶۰ دلار) یک مزیت رقابتی چشمگیر به‌حساب می‌آید.

هر دو مدل با مجوز MIT در دسترس هستند و امکان اجرای محلی دارند. با‌این‌حال، اغلب کاربران به دلیل نیاز به سخت‌افزار قدرتمند، ترجیح می‌دهند از چت‌بات دیپ سیک به‌صورت آنلاین استفاده کنند.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، ساده‌ترین روش برای بهره‌گیری از قابلیت‌های دیپ‌سیک، استفاده از چت‌بات آنلاین آن است. خوشبختانه این سرویس برای کاربران ایرانی تحریم نیست و می‌توان بدون نیاز به ابزارهای تغییر آی‌پی و تنها با چند قدم ساده، به‌صورت رایگان از امکانات آن استفاده کرد.

• ابتدا از طریق لینک زیر وارد صفحه ورود وب‌سایت دیپ‌سیک شوید:

• اگر حساب کاربری گوگل دارید، می‌توانید با انتخاب گزینه‌ی Log in with Google به‌سرعت و بدون نیاز به وارد کردن رمز عبور، مراحل ثبت‌نام را تکمیل کنید.

برای ثبت‌نام با ایمیل، روی گزینه‌ی Sign Up کلیک کنید و مراحل زیر را انجام دهید:

• آدرس ایمیل و رمز عبور دلخواه خود را در کادرهای مربوطه وارد کنید.
• روی دکمه‌ی Send code کلیک کنید تا کد تأیید به ایمیل شما ارسال شود.
• کد دریافتی را در کادر مشخص‌شده وارد کنید و پس از فعال کردن تیک موافقت با قوانین، روی دکمه‌ی Sign Up کلیک کنید.

پس از تکمیل ثبت‌نام، دوباره به صفحه‌ی ورود بازگردید و با اطلاعات کاربری خود وارد حساب شوید.

رابط کاربری دیپ‌سیک به‌گونه‌ای طراحی شده است که ساده و درعین‌حال کاربردی باشد. در ادامه با بخش‌های اصلی آن آشنا می‌شویم:

• ورود دستور و دریافت پاسخ: در کادر متنی اصلی، می‌توانید سؤال یا فرمان خود را تایپ کنید و با فشردن کلید Enter، منتظر پاسخ بمانید. برای دریافت بهترین نتایج، واضح و دقیق نوشتن دستورات اهمیت زیادی دارد. برای یادگیری اصول این کار، می‌توانید مقاله‌ی پرامپت نویسی چیست را مطالعه کنید.

• جست‌وجوی وب: با فعال کردن گزینه‌ی Search در بالای کادر ورود متن، امکان استفاده از اینترنت برای ارائه پاسخ‌های به‌روز به دیپ‌سیک داده می‌شود. این چت‌بات منابعی را که در پاسخ‌هایش به‌کار برده، در ابتدای جواب‌ها ذکر می‌کند تا بتوانید صحت اطلاعات را بررسی کنید.

• حالت DeepThink R1 برای تحلیل عمیق: این قابلیت که با مدل پیشرفته‌ی DeepSeek-R1 کار می‌کند، برای حل مسائل پیچیده مانند تحلیل‌های فنی یا محاسبات ریاضی طراحی شده است. با فعال کردن این حالت، دیپ‌سیک پرسش شما را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کند و با تحلیل دقیق‌تر، پاسخی منطقی و عمیق ارائه می‌دهد. البته فرایند پاسخ‌گویی در این حالت زمان بیشتری می‌برد، اما کیفیت خروجی به‌طور قابل‌ توجهی افزایش می‌یابد.

• آپلود و تحلیل فایل: با کلیک روی آیکون گیره کاغذ، می‌توانید انواع فایل‌ها با فرمت‌های PDF، DOCX، TXT و حتی تصاویر را آپلود کنید. هر فایل می‌تواند تا سقف ۱۰۰ مگابایت حجم داشته باشد و امکان آپلود هم‌زمان ۵۰ فایل وجود دارد. پس از آپلود فایل، می‌توانید دستوراتی مانند خلاصه‌سازی یک مقاله یا استخراج داده‌های کلیدی را برای تحلیل داده با دیپ سیک صادر کنید.

• تعامل با پاسخ‌ها و تاریخچه مکالمات: در پایین هر پاسخ، گزینه‌هایی برای کپی‌کردن، تولید مجدد پاسخ (Regenerate) و ثبت امتیاز وجود دارد. همچنین، تمام مکالمات شما در نوار کناری سمت چپ ذخیره می‌شود تا هر زمان که خواستید بتوانید به آن‌ها مراجعه کنید.

• تنظیمات پروفایل: با کلیک روی نام پروفایل خود، می‌توانید زبان رابط کاربری و ظاهر آن را بین حالت روشن و تاریک تغییر دهید، تمام مکالمات را پاک کنید یا حساب کاربری خود را به‌طور کامل حذف کنید. هرچند رابط کاربری فعلاً تنها به زبان‌های انگلیسی و چینی موجود است، اما چت‌بات دیپ‌سیک از پشتیبانی از زبان فارسی در دریافت دستورات و ارائه پاسخ‌ها به‌خوبی برخوردار است.

برای استفاده از هوش مصنوعی دیپ سیک در موبایل ابتدا باید نسخه‌ی مناسب گوشی خود را از طریق صفحه‌ی دانلود برنامه دیپ سیک در گوگل‌پلی یا اپ‌استور اپل دانلود کنید.

فرایند ثبت‌نام در نرم افزار deepseek موبایل کاملاً شبیه به ثبت‌نام در نسخه‌ی وب آن است. پس از دانلود هوش مصنوعی deepseek و باز کردن اپ، می‌توانید با گزینه‌ی Sign Up وارد صفحه‌ی ثبت‌نام شوید و پس از تکمیل آن با ایمیل و پسورد خود به اپلیکیشن deepseek وارد شوید. امکان ورود با اکانت گوگل نیز وجود دارد.

استفاده از هوش مصنوعی دیپ‌ سیک در گوشی

رابط کاربری اپلیکیشن deepseek شباهت بسیاری به‌ نسخه‌ی وب آن دارد. پس از ورود به اپلیکیشن کادر ورود درخواست را همراه با گزینه‌هایی برای فعال کردن قابلیت‌های جست‌وجوی وب و DeepThink می‌بینید. آیکون باز کردن چت‌ جدید در گوشه‌ی بالا سمت راست رابط کاربری دیده می‌شود.

با زدن روی آیکون + (کادر بنفش) می‌توانید به گزینه‌های پیوست تصویر و سند به دستور، دسترسی پیدا کنید. برای انتخاب تصویر از گالری گزینه‌ی Image OCR برای گرفتن تصویر با دوربین Photo OCR و برای انتخاب سند از فایل منیجر گوشی، گزینه‌ی Document را بزنید.

تعامل با چت‌ها

هنگامی که درون یک چت اپلیکیشن deepseek هستید، با ضربه زدن و نگه‌داشتن روی دستور فرستاده‌شده به گزینه‌های کپی، انتخاب متن و ویرایش دستور دسترسی پیدا می‌کنید. با ضربه زدن و نگه داشتن روی پاسخ دیپ‌سیک، گزینه‌های کپی، انتخاب متن، بازتولید پاسخ، لایک و دیسلایک پاسخ و گزارش آن به‌نمایش در می‌آید.

تاریخچه‌ی چت‌ها

با ضربه روی آیکون مشخص‌شده گوشه‌ی بالا سمت چپ منوی جانبی تاریخچه‌ی چت‌ها به‌نمایش در می‌آید. برای باز کردن هر چت روی آن ضربه بزنید. با ضربه و نگه داشتن می‌توانید هر چت‌ را حذف یا نامش را تغییر دهید.

تنظیمات پروفایل

در منوی تاریخچه‌ی چت‌ها‌ی اپلیکیشن دیپ سیک روی نام پروفایل خود ضربه بزنید. پس‌ از باز شدن منوی تنظیمات می‌توانید تم اپلیکیشن و زبان را تغییر دهید. چت‌های خود را پاک‌ یا به‌طور کلی حسابتان را حذف کنید. خروج از اکانت نیز با گزینه‌ی Log out انجام می‌شود.

برای تصمیم‌گیری درباره‌ی عملکرد دیپ‌سیک، بهتر است نگاه دقیقی به نقاط قوت و ضعف آن داشته باشیم.

مزایا

• مدل‌های قدرتمند و کارآمد: به‌کمک معماری MoE، مدل‌های دیپ‌سیک ضمن برخورداری از توان پردازشی بالا، بسیار بهینه عمل می‌کنند و در حل مسائل پیچیده، به‌ویژه در ریاضیات و کدنویسی با دیپ سیک، عملکردی در سطح مدل‌های برتر جهانی دارند.
• قابلیت DeepThink R1: این ویژگی مبتنی بر مدل استدلالی R1 امکان دریافت پاسخ‌های تحلیلی و مرحله‌به‌مرحله را فراهم می‌کند و برخلاف بسیاری از رقبا، کاملاً رایگان است.
• هزینه‌ی بسیار پایین: مدل‌های دیپ‌سیک به‌مراتب ارزان‌تر از محصولات OpenAI هستند؛ مزیتی که در رقابت با هوش مصنوعی گوگل و دیگر شرکت‌های بزرگ، یک امتیاز کلیدی محسوب می‌شود.
• دسترسی آزاد برای کاربران ایرانی: هوش مصنوعی deepseek بدون نیاز به VPN یا شماره مجازی در ایران قابل استفاده است؛ برخلاف بسیاری از چت‌بات‌های رایج.
• متن‌باز بودن: عرضه‌ی مدل‌ها با مجوز MIT امکان استفاده و تغییر آزادانه را برای پژوهشگران و برنامه‌نویسان فراهم کرده است.

معایب

• سانسور و تبعیت از سیاست‌های رسمی: سانسور دیپ سیک در موضوعات حساس سیاسی مشهود است و پاسخ‌ها در این حوزه‌ها یا کلیشه‌ای هستند یا حذف می‌شوند.
• تمرکز محدود بر خلاقیت: مدل‌های دیپ‌سیک بیشتر بر استدلال و تحلیل فنی تمرکز دارند و در تولید محتوای خلاقانه به پای رقبایی چون GPT-4o یا Claude 3.5 Sonnet نمی‌رسند.
• نبود قابلیت‌های چندرسانه‌ای: درحال‌حاضر، چت‌بات دیپ‌سیک از امکاناتی مانند تولید تصویر، مکالمه‌ی صوتی یا افزونه‌ها پشتیبانی نمی‌کند.
• چالش‌های پایداری سرویس: به‌دلیل ترافیک بالا، گاهی برخی قابلیت‌ها مانند جست‌وجوی وب یا DeepThink موقتاً غیرفعال می‌شوند.
• نگرانی‌های حریم خصوصی: دیپ‌سیک از داده‌های کاربران برای بهبود خدمات استفاده می‌کند و با توجه به میزبانی در چین، قوانین حفظ داده‌ها متفاوت است. البته این رویه میان اکثر پلتفرم‌های بزرگ دیده می‌شود.

هوش مصنوعی چینی رایگان دیپ‌سیک بدون تردید یکی از پدیده‌های جذاب و بحث‌برانگیز سال‌های اخیر در دنیای فناوری محسوب می‌شود. این پلتفرم با مدل‌هایی قدرتمند و استدلال‌محور، دسترسی رایگان و بدون تحریم برای کاربران ایرانی و هزینه‌های بسیار پایین برای توسعه‌دهندگان، خودش را به‌عنوان رقیبی جدی در برابر بازیگران بزرگ این حوزه مطرح کرده است.

بااین‌حال، باید در نظر داشت که تمرکز کمتر دیپ‌سیک بر خلاقیت، نبود برخی قابلیت‌های چندرسانه‌ای و نگرانی‌هایی مثل سانسور دیپ سیک و موضوعات مربوط به حریم خصوصی، جزو محدودیت‌هایی است که کاربران قبل از انتخاب این ابزار باید به آن توجه داشته باشند.

در نهایت، انتخاب بهترین هوش مصنوعی کاملاً به نیازهای شما بستگی دارد. اگر به ابزاری قدرتمند برای حل مسائل فنی، کدنویسی با دیپ‌سیک یا تحلیل داده با دیپ‌سیک نیاز دارید و دسترسی ساده و مقرون‌به‌صرفه برایتان اهمیت دارد، دیپ‌سیک بدون شک می‌تواند گزینه‌ای ارزشمند و کارآمد باشد.

شما چه تجربه‌ای از کار با دیپ‌سیک دارید؟ آیا مدل دیگری را به‌عنوان جایگزین پیشنهاد می‌کنید؟ خوشحال می‌شویم دیدگاه‌های خود را در بخش نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.