سرمایه گذاری در طلا یا نقره؛ بهترین راه حفظ سرمایه چیست؟

در یک دنیای اید‌ه‌آل، سرمایه‌گذاران می‌توانند ریسک‌ها را حذف کرده و با قطعیت کامل اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. اما ما درچنین دنیایی زندگی نمی‌کنیم. در حقیقت جهان ما به‌طور فزاینده‌ای جهانی شده و این جهانی شدن حیطه مسائل مالی را هم در بر گرفته است. در یک اقتصاد جهانی شده، قیمت‌ها به واسطه متغیرهای بسیار بیشتری تحت تأثیر قرار می‌گیرند و این امر باعث افزایش بی‌ثبانی در بازارها می‌شود و در هنگام بی‌ثباتی بازارهاست که حفاظت از سرمایه مفهوم پیدا می‌کند.

تمام انسان‌ها (یا حداقل انسان‌های عقلایی) به‌دنبال بازده سرمایه بیشتر هستند. اما در اوضاع ناپایدار (مثلا بحران در حوزه یورو، کاهش رشد اقتصادی چین، افت قیمت نفت) چیزی که برای اکثر افراد اولویت دارد حفظ سرمایه‌های‌شان است.  عموما در زمان‌های بحرانی، طلا و نقره به‌عنوان دارایی‌های باارزش محسوب می‌شوند. اما امروزه این تصور به چالش کشیده شده است و همچنین مطالعات اخیر حاکی از آن است که عکس‌العمل طلا و نقره وابستگی بسیار زیادی به شرایط دارد.

پناهگاه امن به دارایی‌هایی گفته می‌شوند که در مواقع آشفتگی بازار ارزش آن‌ها کاهش پیدا نمی‌کند. به عبارت دیگر ابزار پوشش ریسک باعث محدود شدن ضرر و زیان شخص هنگام در اختیار داشتن دارایی‌های ریسک پذیر می‌شود، اما پناهگاه امن به فرد امکان می‌دهد سرمایه خود را در هنگامی که تمام دارایی‌های دیگر درحال کاهش هستند، حفظ کند

به‌طور سنتی، طلا و نقره به‌عنوان یک ابزار پوشش ریسک در زمان تورم و پناهگاه امن در زمان بحران‌های مالی و سیاسی شناخته می‌شدند. چراکه برخلاف پول‌های فیات که می‌توانند با سیاست‌های پولی و مالی تحت تأثیر قرار بگیرند،‌ عرضه طلا و نقره از دسترس دولت‌ها خارج است.

از طرف دیگر قدرت ارزهای فیات به توان پشتیبانی دولت‌ها وابسته است. به همین خاطر در زمان بحران های سیاسی ممکن است سرمایه‌گذاران به سمت خریداری طلا و نقره متمایل شوند. به همین ترتیب در زمان بحران‌های مالی نیز امکان دارد سرمایه‌گذاران به این باور برسند که خرید طلا و نقره باعث محافظت از دارایی‌های آن‌ها خواهد شد.

اگرچه مردم هر دو فلز را به‌عنوان دارایی های باارزش تلقی می‌کنند اما باید توجه داشت بین ارزش طلا و ارزش نقره تفاوت های بسیار زیادی وجود دارد. نقره در درجه اول به خاطر استفاده صنعتی ارزش زیادی دارد. در حالیکه طلا اینگونه نیست از طرف دیگر طلا به‌شدت تحت عوامل پولی مانند تورم یا نرخ بهره قرار می‌گیرد اما نقره این گونه نیست. بنابراین در هنگام تحلیل شرایط نمی‌توان این دو فلز را در یک رده قرار داد و باید به‌صورت مجزا در نظر گرفته شوند.

همین تفاوت در نوع استفاده و بازخورد طلا و نقره موضوع تحقیقی برای روشن شدن واکنش طلا و نقره به بحران‌های مالی شده است. در این مطالعه استدلال می‌شود اگرچه طلا و نقره در سقوط بازار به‌عنوان یک پناهگاه امن شناخته می‌شوند اما نمی‌توان مطمئن بود در چه زمان کدام یک را می‌توان پناهگاه امن درنظر گرفت. گاهی طلا این نقش را ایفا می‌کند و گاهی نقره. همه چیز به نوع نگاه سرمایه‌گذاران به آینده بستگی دارد.

همچنین یک مطالعه دیگر نشان می‌دهد که خرید نقره در زمان رکود اقتصادی نمی‌تواند به‌عنوان یک پناهگاه امن به حساب آید. ازآنجاکه تقاضای نقره بیشتر تحت سودمندی صنعتی آن است، با فعالیت کلی بازار ارتباط نزدیک دارد. به عبارت دیگر، وقتی اقتصاد رونق می‌گیرد، تقاضا برای نقره بیشتر از زمانی است که اقتصاد در حالت رکود به سر می‌برد. بنابراین امکان دارد سرمایه‌گذاری روی نقره هنگامی که بازار به سمت رکود در حال حرکت است به اندازه‌ای که تحلیلگران تصور می‌کنند امن نباشد.

در مجموع باید گفت هنگامی که بی ثباتی طلا و نقره را مورد بررسی قرار می دهیم متوجه می‌شویم که طلا از نقره باثبات‌تر و ایمن‌تر است اما با این حال، هنگام درنظرگرفتن سایر دارایی‌ها مانند املاک و مستغلات، می‌بینیم که طلا لزوما بیشترین ثبات را ندارد.

باید توجه داشت که طلا و نقره نیز مانند بسیاری از کالاهای دیگر در این سال‌ها افت و خیز‌های شدیدی را تجربه کرده است و در عین حال همین امروز نیز طلا در سقف قیمت تاریخی خودش قرار دارد و هیچکس نمی‌داند در آینده چه پیش خواهد آمد از طرف دیگر با افت تقاضای طلا در چین و دستور کشور روسیه به توقف خرید طلا به جهت کاهش شدید قیمت نفت، تقاضای جهانی نیز برای طلا کاهش چشمگیری پیدا کرده است.

همینطور در اوایل ماه مارس هنگامی که اولین تکانه‌های رکود اقتصادی ناشی از کرونا ظاهر شد و اکثر افراد انتظار رشد قیمت برای طلا را داشتند به ناگهان شاهد افت قیمت طلا بودیم. این اتفاق نه‌تنها برای طلا بلکه برای نقره و حتی بیت‌کوین که از آن‌ها نیز به‌عنوان پناهگاه‌های امن جایگزین یاد می‌شود افت قیمت داشتند.

در مجموع باید گفت اینکه در چه زمان‌هایی چه دارایی‌هایی را می‌توان به‌عنوان پناهگاه امن در نظر گرفت به‌شدت وابسته به نوع واکنش سرمایه‌گذاران، نوع بحران (مالی یا سیاسی) و همینطور نگاه به آینده است.روند تاریخی بازار به این صورت است که اگر چشم انداز صنعت در کوتاه مدت مثبت باشد نقره می‌تواند پناهگاه امنی در نظر گرفته شود اما اگر نتوان به اقتصاد جهانی در کوتاه مدت امید داشت طلا پناهگاه امن تری است. اگر اقتصاد داخلی درگیر تورم شود عموما طلا یا ارزهای خارجی که نقد شوندگی بالایی دارند به‌عنوان پناهگاه های امن در نظر گرفته می‌شوند و اگر اقتصاد به تدریج در حال عبور از تورم و وارد شدن به رونق است احتمالا مستغلات می‌تواند به‌عنوان یک پناهگاه امن در نظر گرفته شود. 

اما حقیقت این است که در شرایط موجود کسی نمی‌تواند مطمئن باشد روندهای قیمتی به چه سمت حرکت می‌کند و کدام گزینه، گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری است؛ این امر در ایران نمود بیشتری دارد به این خاطر که اولا سیاست‌گذار علاقه دارد تا قیمت دارایی‌هایی مانند دلار و طلا را حفظ کند و ثانیا تا حدودی زیادی از بازارهای جهانی مجزاست. پس باید بدون توجه به پیش‌فرض های گذشته وقایع را تحلیل کرده و اقدام به سرمایه‌گذاری کنید.