کاهش تولید و کمبود قطعات؛ دلایل اصلی افزایش قیمت خودرو

شروع به کار بازار خودرو در سال ۹۹، رشد شدید قیمت‌ها در محصولات ایران خودرو و سایپا را در پی داشت. با توجه به شرایط اقتصادی مردم ایران و فقدان توان مالی برای خرید مدل‌های گران‌تر از ۲۰۰ میلیون تومان، تقاضا برای محصولات ایران خودرو و سایپا، بیش از توانایی این شرکت‌ها در تولید و پاسخ به نیازهای بازار داخلی است. با این اوصاف، هر عاملی که خللی در تولید خودروهای داخلی ایجاد کند، افزایش قیمت‌ها را تشدید خواهد کرد. امسال، شیوع ویروس کرونا و تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها و کارگاه‌های مرتبط با خودروسازی و قطعه‌سازی نیز، روند عرضه‌ی خودرو در ایران را با مشکل جدی مواجه کرده است.

دیگر مشکل بزرگ بازار ایران، انحصار غول‌های خودروسازی داخلی و تاثیر قیمت یک خودرو بر دیگری است. چنین شرایطی باعث می‌شود، افزایش قیمت محصولات ایران خودرو به هر دلیل، خریداران را به سمت خودروهای سایپا سوق دهد و در نتیجه، قیمت‌ها را مثل حلقه‌های یک زنجیر، بالا بکشد. 

به گفته دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی کشور، اگر چه سال ۹۸، سالی پر فراز و فرود به لحاظ تیراژ تولید برای صنعت خودروی ایران بود اما در پایان این سال عملکرد و دستاورد قابل قبولی از اتحاد و همبستگی خودروسازان و قطعه سازان برجای ماند. آرش محبی نژاد در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه براساس آمار، انحراف منفی و تجمیعی تولید خودروسازان از ۴۰ درصد در نیمه اول سال گذشته به حدود ۱۳ درصد در پایان سال ۹۸ رسید، افزود:

در نیمه اول سال ۹۸ تولید در ایران خودرو به خصوص در مردادماه کاهش بیشتری یافت و نوعی سقوط آزاد در تولید ایران خودرو صورت گرفت. افت تولید ایران خودرو در نیمه دوم سال ۹۸ موجب شد که این خودروساز تا حدودی زنجیره تامین خود را از دست بدهد. این روند نزولی تولید اگر چه در سایپا نیز با شیب بسیار ملایم‌تری تا مرداد ۹۸ ادامه داشت اما در سه ماه شهریور، مهر و آبان روند تولید سایپا به مراتب بهتر و بالاتر از ایران خودرو شد.سایپا در طول سال ۹۸ با ایجاد تناسب در پرداخت و برنامه‌ریزی و نظم‌بخشی در توزیع مطالبات، روندی پایدار و ضرباهنگ مشخصی را در تولید و پرداخت مطالبات داشت، چنانچه این شرکت در ۸ ماه اول سال ۹۸ تولیدکننده برتر صنعت خودرو کشور بود و بار اصلی تولید در سال گذشته بر دوش سایپا بود. ضرباهنگ حرکت سایپا، ضرباهنگی مشخص و نظام مند در سال گذشته بود به طوری که این روند در نهایت موجب شد این شرکت در سال ۹۸ تیراژ قابل قبولی را به لحاظ تولید از خود بر جای بگذارد و در ۸ ماهه سال، سایپا به تنهایی بار تولید را به دوش کشید.

محبی نژاد در ادامه با اشاره به تبعات شیوع ویروس کرونا بر افت تولید خودروسازان در ماه پایانی سال ۹۸ افزود:

بدون شک در صورت نبودن تحریم‌ها و عدم وجود ویروس کرونا، این میزان انحراف از تولید را نیز نسبت به سال ۹۷ شاهد نبودیم، بلکه این امکان وجود داشت که مرز تولید ۹۷ نیز در سال ۹۸ شکسته شود. ورود کرونا به کشور و به همراه آن خلف وعده نظام بانکی در پرداخت تسهیلات ۵ هزار میلیارد تومانی به خودروسازان موجب عدم درخشش صنعت خودرو در ماه پایانی سال شد و پایان پرفروغی در انتهای سال ۹۸ برای این صنعت رقم نخورد. سال گذشته در قالب برگزاری چهار میز ساخت داخل بیش از ۷۰ درصد قطعات وابسته با حمایت خودروسازان و جانفشانی قطعه‌سازان داخلی‌سازی شد و برخی از این قطعات نیز به تولید انبوه رسید و تعدادی از آنها نیز در آینده نزدیک به تولید انبوه خواهد رسید که به طور قطع تمام این دستاوردها و تبدیل فرودها به فراز نتیجه تلاش و برنامه‌ریزی خودروسازان و همت قطعه‌سازان بوده است. امید است در سال جدید نیز شاهد تدوام حرکت با ثبات و بر مدار پایدار در سایپا باشیم و همزمان افزایش تولیدی که سال گذشته در ایران خودرو صورت گرفت در سال جاری تداوم پیدا کند که در صورتی که این امر اتفاق بیفتد، هر دو خودروساز بزرگ با اتحاد و همدلی با زنجیره تامین جهش تولید را رقم خواهند زد.