نتیجه نظرسنجی: کاربران زومیت، خصوصی سازی را راهکار مفیدی برای پیشرفت خودروسازی نمیدانند
خودروسازی بهعنوان یک صنعت استراتژیک در کشورهای مختلف مطرح است. در نظرسنجی هفتهی گذشته، نقش مدیریت دولتی در سکانداری خودروسازان بزرگ کشورمان برسی شد. بسیاری از مخاطبان زومیت، سیطرهی دولتی بر سهام شرکتهای خودروسازی و بهدنبال آن اعمال نظر در بالاترین سطح مدیریتی این مجموعهها را، عامل عقبماندگی کمی و کیفی در تولید انواع خودرو دانستند. بر این اساس، با وجود انحصار ایجاد شده توسط دولت در بازار و جلوگیری از رقابت آزاد بین بنگاههای فعال در زمینهی تولید و واردات خودرو، بحث خصوصیسازی در این صنعت، چندان اهمیتی ندارد و منجر به پیشرفت خودروسازی نخواهد شد.
در روزگاری که مدیران عامل ایرانخودرو و سایپا با دخالت مستقیم وزارت صنعت و چند نهاد دولتی جابهجا میشوند؛ میتوان بسیاری از مشکلات امروز در بازار خودرو و صنایع مرتبط با آنرا، به گردن دولت و حضور نهادهای دولتی در راس سهامداران شرکتهای خودروسازی انداخت. از سویی دیگر، نکتهی بسیار مهمی که نظرسنجی زومیت نشان میدهد؛ توجه به نقش پررنگ دولت در قانونگذاری و مدیریت بازار است. طبیعتا، قوانینی که رقابت آزاد بین فعالان صنعتی و اقتصادی را محدود کند، منجر به تقویت گروههای منفعتطلب، رانتخواری شرکتها و درنهایت، قدرت گرفتن مافیا خواهد شد.
علاوه بر فساد اقتصادی و جلوگیری از ایجاد فضای باز در رقابت تجاری، انحصار در بازار خودرو منجر به کاهش علاقهی خودروسازان به پیشرفت و خلق نوآوری شده است. تصور کنید، شرکتهایی بزرگ مثل ایرانخودرو و سایپا، میلیونها مشتری دارند که به دلیل بسته شدن مرزها و اعمال مالیاتهای سنگین بر مدلهای وارداتی، همیشه برای خرید، صف میکشند. غولهای صنعت خودرو، نهتنها از بازار بسته و فقدان رقیب خارجی سود میبرند؛ بلکه همراهبا ترفندهایی مثل کاهش تولید و ایجاد طرحهای پیشفروش بلندمدت، تقاضای کاذب و تشنگی در بازار را افزایش میدهند. این شرایط، توجیه اقتصادی برای توسعهی فنی و تولید محصولات باکیفیت همراه فناوریهای مدرن را، از بین میبرد. وقتی میلیونها مشتری در بازار حضور دارند که چندبرابر درآمد سالیانهی خود را برای خرید محصولی با موعد تحویل چندماه تا یک سال بعد هزینه میکنند؛ توسعهی تولیدات و پیشرفت فنی اتفاق نخواهد افتاد. با این اوصاف، مالکیت بخش خصوصی یا دولتی در غولهای خودروسازی ایران، تغییری ایجاد نخواهد کرد.
دومین گزینهای که بیش از دیگران، توجه مخاطبان نظرسنجی زومیت را جلب کرد؛ حکایت از پیشبینی آنها دربارهی عدم اجرای صحیح و عادلانهی خصوصیسازی در صنعت خودروسازی ایران دارد. حدود یکپنجم شرکتکنندگان در نظرسنجی، معتقدند انتقال سهم دولت از خودروسازان به دیگران، فرایندی سالم در یک خصوصیسازی واقعی نخواهد بود و صرفا، شرکتهایی که غیرمستقیم با نظارت دولت فعالیت میکنند، مالک بنگاههای بزرگ اقتصادی مثل ایرانخودرو و سایپا خواهند شد. چنین شرایطی، مسلما تأثیری بر اوضاع فعلی ندارد و انحصار در بازار خودرو، همراهبا عدم پیشرفت فنی صنعت محصولات را، درپی خواهد داشت.
نظرات